قواعد درس چهارم از کتاب سوم راهنمایی
قواعد فعل امر(۱)
فعل امر : فعلی است که ما به کسی یا چیزی دستور می دهیم تا کاری انجام دهد .
طریقه ی ساختن فعل امر بدین صورت است : فعل امر از شش صیغه فعل مضارع مخاطب ساخته می شود . ساختن امر به صورت زیر می باشد :
۱ – حرف مضارع( تـَ ) را از ابتدای فعل مضارع حذف می کنیم .
۲- آخر فعل مضارع ( مفرد مذکر مخاطب ) اگر دارای حرکت ضمه باشد آن را ساکن یعنی مجزوم می کنیم و در صیغه (مفرد مونث مخاطب) که به نون ختم می شود نون آن را حذف می کنیم .
(مفرد مذکر مخاطب) تَذْهَبُ ذْهَبْ (مفرد مونث مخاطب) تَذْهَبینَ ذْهَبی
۳- چون فعل ساخته شده ابتدا به ساکن است و در عربی خوانده نمی شود به همین دلیل به اول فعل همزه ای می آوریم و حرکت همزه را از عین الفعل یعنی دومین حرف اصلی تعیین می کنیم . حالا اگر دومین حرف اصلی فتحه یا کسره ( ـــَـــــِـــ ) باشد حرکت همزه ( اِ ) می شود و اگر دومین حرف اصلی ضمه بود ( ــــُــ ) همزه به ( اُ ) تبدیل می شود.
مانند:
۱ – تَذْهَبُ ذْهَبْ ِاذْهَبْ = برو
۲ – تَجْلِسُ جْلِسْ اِجْلِسْ = بنشین
۳ – تَکْتُبُ کْتُبْ اُ ْکتُبْ = بنویس
نکته مهم : معمولا افعال مضارع بر حسب دومین حرف اصلی متغیر است و این به علت لهجه های عرب زبانان می باشد و یاد گیری این افعال به صورت ( سماعی ) می باشد یعنی از راه شنیدن.مونث :
۱ – تَذهَبینَ ذْهَبی اِ ذْهَبی = برو
۲ – تَجلِسینَ جْلِسی اِجلِسی = بنشین
۳ – تَکتُبینَ کْتُبی اُ کْتُبی = بنویس