قواعد عربی ۲۳

قواعد درس هشتم از کتاب سوم راهنمایی :

   تعریف جمله ی فعلیه : جمله هایی که بایک فعل شروع می شوند ( خواه فعل ماضی یا مضارع ) جمله ی فعلیه می نامند.

مانند : یَذْهَبُ  الطّالِبُ  اِلـیَ  الْمَدرسه  ِ.  ( جمله ی فعلیه )

           خَرَجَ    سَعیدٌ   مِنَ   الُْمَدرَسَهِ  .  ( جمله ی فعلیه )

           یَعلَمُ  محمدٌ   اَشیاءَ   کَثیرهً  . ( جمله ی فعلیه )

اجزای اصلی جمله ی فعلیه   فعل   +   فاعل +  مفعول  +   جار و مجرور   می باشد .

     تعریف فعل : به کلمه ای که انجام دادن کاری یا روی دادن حالتی را در زمانی  بیان کند و می تواند این فعل ها ماضی ، مضارع ، یا امر و نهی باشد .

     تعریف فاعل : هر فعلی دارای فاعل است و فاعل اسمی است مرفوع ،  که انجام دهنده ی کار می باشد و معمولاً مرفوع وبعد از فعل می آید .

خصوصیات فاعل

      ۱-  فاعل همیشه مرفوع است .

                مثال    :   جَـــهَــدَ  عــلـیٌ  فـِی  الدَرْسِ .

                                      فاعل و مرفوع

     ۲ –  هرگاه فاعل ( الـ )  داشته باشد ، با ضمه می آید و هر گاه بدون  ( الـ ) باشد ، تنوین رفع می گیرد . مثال :                نَجَحَ   التَّلامیذُ  فـی الامتحانِ .               کَتَبَ  محمدٌ درسَـهُ  .

      ۳ –  وقتی که فاعل پس از فعل بیاید فعل همیشه با صیغه ی مفرد می آید اگر چه فاعل مثنی یا جمع باشد . یعنی :

      ۱)   فعل مفرد  +  فاعل مفرد  :   جاءَ   تلمیذٌ .

      ۲)   فعل مفرد  +  فاعل مثنی  :  جاءَ   التلمیذانِ .

      ۳)   فعل مفرد  +  فاعل جمع   :  جاءَ   التلامیذُ .

     ۴)  هرگاه اسم ( فاعل ) اول جمله و فعل بعد از آن بیاید ، فعل با اسم ما قبل خود در جنس (مذکر یا مونث بودن) وعدد باید مطابقت داشته باشد . مثال  :   الطفلتانِ   خَرَجَتا  مِنَ الصفَ.

   ۵)  هر گاه فاعل مذکر باشد ، با صیغه ی مذکر فعل می آید و هر گاه فاعل مونث باشد با صیغه ی مونث فعل می آید . مثال:     خَرَجـــَتْ          التّــــِلمیذَهُ   من المدرسهِ .

                          فعل مفرد مونث    اسم مفرد مونث

   ۶ – اگر فاعل جمع غیر انسان باشد فعل به صورت مفرد مونث می آید . مثال:

        ذَهَبَتْ الـحَیَوانات .

  ۷-  نام اشخاص اگر مونث باشد ، تنوین نمی گیرد مثال  :      اَمَرَتْ   فاطمهُ   بالْمَعروفِ

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *