کروموزوم ها و میتوز

برای خرید محصول فوق ، روی دکمه خرید زیر کلیک کنید .

نکته ۱:

چرخه سلولی ، مراحل زندگی یک سلول یوکاریوت می‌باشد که به ترتیب شامل مراحل G2 ، S ،G1 ، میتوز و سیتوکینز است و به ۳ مرحله‌ی ابتدایی آن که حدود ۹۰ درصد زندگی سلول در آن سپری می‌شود مجموعاً اینتر فاز گفته می‌شود و همچنین ۲ مرحله‌ی پایانی آن ، تقسیم سلولی نامیده می‌شود. به طور خلاصه مطابق شکل ، چرخه سلولی شامل مراحل اینترفاز و تقسیم سلولی است و از پایان یک تقسیم شروع می‌شود و تا پایان تقسیم بعدی ادامه می‌یابد.

نکته ۲: اتفاقاتی که در هر یک از مراحل چرخه‌ی سلولی رخ می‌دهد:

۱)G1 یا نخستین مرحله‌ی رشد: سریع سلول و بزرگ شدن آن – وقایع معمول سلول (مثل پروتئین سازی ، RNA سازی ! و …) آمادگی برای ورود به مرحله‌ی S.

۲) S یا مرحله‌ی سنتز : همانند DNA هسته – دو کروماتیدی شدن کروموزوم ها – آمادگی برای ورود به مرحله‌ی G2.

۳) G2 یا دومین مرحله‌ی رشد: همانند سازی اندامک ها(مثل سانتریول ها )- همانند سازی DNA میتوکندری و کلروپلاست(این دو اندامک نیز دارای DNA هستند) – آمادگی برای تقسیم سلولی.

۴) میتوز، تقسیم شدن هسته به دو هسته‌ی جدید که هسته‌های جدید دارای همان تعداد و نوع کروموزوم های هسته‌ی اولیه هستند.

۵) سیتوکینز: تقسیم سیتوپلاسم سلول.

نکته ۳:

ماده وراثتی در مراحل مختلف چرخه سلولی:

اینترفاز: اگر ماده وراثتی هسته سلول را در مراحل اینترفاز با میکروسکوب نوری بررسی کنیم ماده وراثتی را به صورت رشته‌های باریک و در هم تنیده و به صورت یک توده بنام کروماتین مشاهده می کنیم که اگر این بررسی را با میکروسکوب الکترونی انجام دهیم بر روی این رشته‌ها ساختارهایی مهره مانند می‌بینیم که هر مهره نو کلئوزوم نامیده می‌شود و شامل بخشی از مولکول DNA و ۸ مولکول پروتئینی به نام هیستون است که DNA حدود ۲ دور به دور آنها پیچیده است.

تقسیم سلولی: در اواخر G2 و اوایل تقسیم ، رشته‌های دراز و درهم تنیده کروماتین به تدریج فشرده می‌شوند و رشته‌های قطور و کوتاهی به نام کروموزوم را تشکیل می‌دهند کروموزوم ها در مراحل مختلف تقسیم به دو شکل تک کروماتیدی یا دو کروماتیدی دیده می‌شوند که دارای ویژگی‌های زیر هستند:

کروموزوم تک کروماتیدی یا غیر مضاعف: دارای ۱ سانترومر، ۱ مولکول DNA و ۲ نوار پلی نوکلئوتیدی.

کروموزوم دو کروماتیدی یا مضاعف: دارای ۱ سانترومر، ۲ مولکول DNA و ۴ نوار پلی نوکلئوتیدی.

نکته ۴:

نقاط وارسی:

در چرخه سلولی، زمان‌های حساسی وجود دارد که آن‌ها را نقاط وارسی می‌نامیم.در این زمانها عبور سلول از یک مرحله به مرحله دیگر توسط پروتئین‌هایی کنترل می‌شود. این زمانها (نقاط وارسی) مطابق شکل عبارتند از : ۱) انتهای G1 ،۲) انتهای G2 ، ۳) انتهای میتوز.

ضمناً اختلال در عملکرد این پروتئین‌ها بر اثر عواملی مثل مصرف مواد مخدر و دخانیات،قرار گرفتن در معرض پرتو فرابنفش ، مصرف غذاها و هوای آلوده به آلاینده‌های شیمیایی مثل سرب، رژیم غذایی و تنش های روانی، می تواند سبب ابتلا به سرطان شود.

نکته ۵:

چند تعریف مهم :

۱) هاپلوئید: سلولی است که کروموزوم های آن به هم شبیه نیستند.

۲) دیپلوئید: سلولی است که کروموزوم های آن دو به دو به هم شبیه هستند.

۳) تریپلوئید: سلولی است که کروموزوم های آن سه به سه به هم شبیه هستند.

۴)همتا یا همولوگ: در سلول های ۲n یا دیپلوئید به ازای هر کروموزوم ، یک کروموزوم هم شکل و هم اندازه وجود دارد که همتا یا همولوگ نامیده می‌شود.

۵) ژن: بخشی از DNA است که تحت رهبری ان پروتئین و RNA ساخته می‌شود و یا بخشی از DNA که در کنترل یک صفت نقش دارد.

۶) آلل: بر روی قطعات مشابه از کروموزوم های همولوگ ژن‌هایی وجود دارد که با هم در کنترل یک صفت نقش دارند، به‌این ژن نسبت به هم آلل می‌گویند . اگر دو آلل کنترل کننده‌ی یک صفت مشابه باشند(مثل aa یا AA) به فرد،در مورد آن صفت خالص یا هموزیگوت (یا هموزیکوس) و اگر دو آلل کنترل کننده‌ی یک صفت متفاوت باشند(مثل Aa ) به فرد، در مورد آن صفت نا خالص یا هتروزیگوت (یا هتروزیگوس) گفته می‌شود.

۷) مجموعه کروموزوم: به n کروموزوم که با هم همولوگ نیستند، یک مجموعه کروموزوم گفته می‌شود. مثلاً یک سلول دیپلوئید ۲ مجموعه کروموزوم و یک سلول تریپلوئید ۳ مجموعه کروموزوم دارد.

نکته ۶:

تقسیم میتوز، مراحل میتوز و اتفاقات رخ داده در هر یک عبارت است از :

۱) پروفاز: ۱) کوتاه و ضخیم شدن کروموزوم ها ۲) قابل رویت شدن کروموزوم ها ۳) نا پدید شدن پوشش هسته ۴) دور شدن سانتریولها از یکدیگر و تشکیل دوک.

۲) متافاز: ۱) حرکت کروموزوم ها به سمت وسط سلول و قرارگیری در سطح استوای سلول، اتصال به دوک و تشکیل صفحه‌ی کروموزومی ۲) حداکثر فشردگی کروموزوم ها.

۳) آنافاز: جدا شدن کروماتیدی خواهری و به قطبین رفتن کروموزوم های خواهری.

۴) تلوفاز: ۱) تشکیل پوشش هسته ۲) دراز و باریک شدن کروموزوم ها (حداقل فشردگی کروموزوم ها)۳) از بین رفتن دوک.

* مراحل اینترفاز و تقسیم میتوز در یک سلول ۲n=4:

نکته ۷:

در تقسیم هسته ، به ترتیب شروع فشردگی و قابل رویت شدن کروموزوم ها مربوط به مرحله‌ی پروفاز،حداکثر فشردگی آنها مربوط به مرحله متافاز و حداقل فشردگی یا نازک و طویل شدن کروموزوم ها مربوط به مرحله‌ی تلوفاز است.

برای خرید محصول فوق ، روی دکمه خرید زیر کلیک کنید .

۳۲ Comments

Add a Comment
  1. ببخشید کمترین فشردگی کروماتید در اینترفاز تو کدوم مرحله است؟؟؟؟؟؟؟؟؟

    1. مهدی اصغری عظمی

      در کل چرخه ی سلولی و در اینترفاز هر چه به سمت جلو حرکت میکنیم ، کروماتین فشرده تر می شود و لذا s کمترین فشردگی را دارد .

    2. در مرحله G 1 میباشد

  2. تعداد سانتریول ها در سلول به تعداد کروموزوم هاست?

    1. مهدی اصغری عظمی

      تعداد سانتریول ها همیشه ثابت و یکسان است .

    2. ببخشید تعداد کروموزوم وختی تو متافاز در وسط،چیده میشن چنتاست؟؟

      1. اگر در مرحله ی متافاز یک باشد که کروموزوم ها به صورت دو کروماتیدی هستند تعداد کروموزوم های دو کروماتیدی باسانترومر ها برابر است
        و اگر در مرحله ی متافاز دو باشد تعداد کروموزوم های تک کروماتیدی با سانترومر ها برابر است

  3. ببخشید یه سوال پیش اومد برام
    وقتی تقسیم میتوز انجام میشه ما یک یاخته ۴۶ کروموزمی دو کروماتیدی داریم خب بعد در مرحله اخر ک دو سلول بوحود میات یاخته های ۴۶ کروموزم تک کروماتییدی داریم؟؟؟

    1. مهدی اصغری عظمی (معین تبریزی)

      بلی . ۴۶ تا کروموزوم تک کروماتیدی داریم که اونا هم بعدا میتونن وارد مرحله ی اینترفاز بشن و تو مرحله ی s در اینترفاز دوباره دوکروماتیدی بشن .

  4. سلام
    کمتربن فشردگی در مرحله s هست ( علت : باز شده دو رشته ی دی ان ای جهت همانند سازی)
    شروع بیشترین فشردگی دی ان ای از متافاز است

  5. سلام جدا شدن به طور تصادفی کروموزم ها در کدام مرحله ست؟!

    1. مهدی اصغری عظمی (معین تبریزی)

      آنافاز

  6. عزیزم فشردگی از پروفاز شروع میشه .در اخر تلوفاز هم کمترین فشردگی رو داریم.بعد اونی که با تعداد کروموزوم برابره سانترومره نه سانتریول.بعد این که تعداد سانتریول ها هم همیشه ثابت نیست و در مرحله جی دو مضاعف میشن

  7. ضمنا در اینترفاز فشردگی نداریم

  8. چرا ژنوم سلول درابتدای مرحلهG2و ابتدای میتوز مساویه؟

    1. مهدی اصغری عظمی (معین تبریزی)

      چون ژنوم در مرحله ی s همانندسازی میکنه و بعدش در مراحل G2 و میتوز ثابته .

  9. محمد حسین

    سلام یه سوال بیشرین تعداد مولکولDNA در کدوم مرحله هستش؟

    1. مهدی اصغری عظمی (معین تبریزی)

      سلام . منظورتون در کجاست ؟ میتوز یا در کل چرخه ی سلولی ؟

  10. محمد امین

    ایا در میتوز تعداد فامتن ها تعقیر میکند .چرا.لطفا سریع پاسخ بدین.ممنون

    1. مهدی اصغری عظمی (معین تبریزی)

      بلی . دو برابر می شوند . کروماتید های کروموزوم های یک سلول ، از هم جدا می شوند و هر کدام به یکی از دو سلول دختری می روند .

  11. سلام
    کروماتین کی دو برابر میشه؟در مرحلهsکهdnaدو برابر میشه کروماتین هم دو برابر میشه؟تو خیلی سبز یازدهم نوشته در مرحله s کروموزوم ثابته ولی dna دو برابر میشه.چه جوریه؟

    1. مهدی اصغری عظمی (معین تبریزی)

      تو همون مرحله s هست .

    2. تعداد کروماتین در مرحله s دو برابر میشه و در مرحله ی انافاز نصف شده و در تلو فاز تقسیم صورت مگیره

  12. کاریوتیپ حتما باید تو زمان حداکثر فشردگی کروموزوم گرفته بشه؟

    1. مهدی اصغری عظمی (معین تبریزی)

      بلی

  13. سلام وقت بخیر فقط تو sهمانند سازی dnaرخ میده؟ یعنی مراحل دیگه رخ نمیده؟یا مرحله ایی نیست که به جز sتوش همانند سازیdnaرخ بده؟

  14. مهدی شکاریان

    ببخشید میشه بگید فشردگی کروموزوم ها در متافاز و انافاز یکسان هست یا نه؟

  15. سلام خیلی ببخشید در کتابی خواندم بیشترین فشردگی کروموزوم ها در مرحله ی انافاز است .
    میخاستم ببینم این کتابی که خوندم چقدر معتبر است ؟

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *