وَ مِنْ خُطْبَه لَهُ عَلَیْهِ السَّلامُ
از خطبه هاى آن حضرت است
در عظمت خداوند، قرآن، پیامبر و در رابطه با دنیا
وَ انْقادَتْ لَهُ الدُّنْیا وَالاْخِرَهُ بِاَزِمَّتِها، وَ قَذَفَتْ اِلَیْهِ السَّمواتُ
دنیا و آخرت با مهارهاى خود فرمانبردار اویند، و آسمانها
وَالاَْرَضُونَ مَقالیدَها، وَ سَجَدَتْ لَهُ بِالْغُدُوِّ وَ الاْصالِ الاَْشْجارُ
و زمینها کلید خود را تسلیم او کنند، درختان سرسبز در صبح و شام براى او
النّاضِرَهُ، وَ قَدَحَتْ لَهُ مِنْ قُضْبانِهَا النّیرانُ الْمُضیئَهُ، وَ آتَتْ اُکُلَها
سجده آرند، و از شاخه هاى خرّم خود براى او آتش روشن افروزند، و به فرمان او
بِکَلِماتِهِ الثِّمارُ الْیانِعَهُ.
میوه هاى رسیده و قابل خوردن آورند.
مِنْـها
از این خطبه است
وَ کِتابُ اللّهِ بَیْنَ اَظْهُرِکُمْ، ناطِقٌ لایَعْیى لِسانُهُ، وَ بَیْتٌ لا تُهْدَمُ
کتاب خدا بین شماست، گوینده اى است که زبانش خسته نمى شود، و خانه اى است که پایه هایش
اَرْکانُهُ، وَ عِزٌّ لا تُهْزَمُ اَعْوانُهُ.
خراب نمى گردد، و مایه عزتى است که یارانش دچار شکست نمى شوند.
وَ مِنْـها
و از این خطبه است
اَرْسَلَهُ عَلى حینِ فَتْرَه مِنَ الرُّسُلِ، وَ تَنازُع مِنَ الاَْلْسُنِ، فَقَفّى بِهِ
او را در زمانى فرستاد که خالى از انبیا بود، و در میان عقاید مختلف نزاع بود، آن حضرت را از پى
الرُّسُلَ، وَ خَتَمَ بِهِ الْوَحْىَ، فَجاهَدَ فِى اللّهِ الْمُدْبِرینَ عَنْهُ،
همه پیامبران آورد، و وحى را به او ختم نمود، پس او در راه خدا با آنان که از حق رویگردان شده
وَ الْـعــادِلـیـنَ بِــهِ.
و براى او همتا و شریک قرار داده بودند جهاد کرد.
وَ مِنْـها
و از این خطبه است
وَ اِنَّمَا الدُّنْیا مُنْتَهى بَصَرِ الاَْعْمى، لایُبْصِرُ مِمّا وَراءَها شَیْئاً.
دنیا آخرین مرز دید کوردل است، که هیچ چیزى را در وراى آن نمى بیند.
وَالْبَصیرُ یَنْفُذُها بَصَرُهُ، وَ یَعْلَمُ اَنَّ الدَّارَ وَراءَها. فَالْبَصیرُ مِنْها
و بینا دیده اش را از دنیا نفوذ مى دهد، و مى داند که از پى آن خانه آخرت است. پس بینا از دنیا به آخرت
شاخِصٌ، وَ الاَْعْمى اِلَیْها شاخِصٌ. وَ الْبَصیرُ مِنْها مُتَزَوِّدٌ،
سفر مى کند، و کوردل به سوى دنیا سفر مى نماید. بینا از دنیا توشه برمى گیرد،
وَ الاَْعْمى لَها مُتَزَوِّدٌ.
و کوردل براى آن تهیه توشه مى بیند.
وَ مِنْها
و از این خطبه است
وَاعْلَمُوا اَنَّهُ لَیْسَ مِنْ شَىْء اِلاّ وَ یَکادُ صاحِبُهُ اَنْ یَشْبَعَ مِنْهُ
بدانید چیزى در دنیا نیست مگر اینکه دارنده اش از آن سیر و خسته
وَ یَمَلَّهُ اِلاَّ الْحَیاهَ، فَاِنَّهُ لایَجِدُ لَهُ فِى الْمَوْتِ راحَهً. وَ اِنَّما ذلِکَ
مى شود بجز زندگى، زیرا زنده راحتى را در مرگ نمى بیند. این حقیقت
بِمَنْزِلَهِ الْحِکْمَهِ الَّتى هِىَ حَیاهٌ لِلْقَلْبِ الْمَیِّتِ، وَ بَصَرٌ لِلْعَیْنِ
به منزله حکمتى است که عامل حیات قلب مرده، و بینایى چشم
الْعَمْیاءِ، وَ سَمْعٌ لِلاُْذُنِ الصَّمّاءِ، وَ رِىٌّ لِلظَّمْآنِ، وَ فیها الْغِنى کُلُّهُ
کور، و شنوایى گوش ناشنوا، و آبى گوارا براى تشنه است، و در این همه بى نیازى
وَالسَّلامَهُ. کِتابُ اللّهِ تُبْصِرُونَ بِهِ، وَ تَنْطِقُونَ بِهِ، وَ تَسْمَعُونَ بِهِ،
و سلامت است. کتاب خداست که به آن مى بینید، و به آن مى گویید، و به آن مى شنوید،
وَ یَنْطِقُ بَعْضُهُ بِبَعْض، وَ یَشْهَدُ بَعْضُهُ عَلى بَعْض، وَ لا یَخْتَلِفُ فِى
بعضى از آیات تفسیر بعض دیگر، و برخى گواه برخى دیگر است، آیاتش درباره خدا اختلاف
اللّهِ، وَ لا یُخالِفُ بِصاحِبِهِ عَنِ اللّهِ.
ندارد، و همدم خود را از خدا منحرف نکند.
قَدِ اصْطَلَحْتُمْ عَلَى الْغِلِّ فیما بَیْنَکُمْ، وَ نَبَتَ الْمَرْعى عَلى
شما بر حقد و کینه بین خود اتفاق کرده اید، در مزبله وجودتان گیاه سبز
دِمَنِکُمْ، وَ تَصافَیْتُمْ عَلى حُبِّ الاْمالِ، وَ تَعادَیْتُمْ فى کَسْبِ
روییده، در دوستى آرزوها با هم یکدل شده اید، و در ربودن اموال با هم
الاَْمْوالِ. لَقَدِ اسْتَهامَ بِکُمُ الْخَبیثُ، وَ تاهَ بِکُمُ الْغَرُورُ،
دشمن شدید. شیطان پلید شما را سرگردان نموده، و آن فریبکار شما را به گمراهى انداخته است،
وَ اللّهُ الْمُسْتَعانُ عَلى نَفْسى وَ اَنْفُسِکُمْ.
و خداست که باید درباره خود و شما از او یارى جویم.