وَ مِنْ خُطْبَه لَهُ عَلَیْهِ السّلامُ
از خطبه هاى آن حضرت است
در حال مردم پیش از بعثت و پس از آن
اَرْسَلَهُ عَلى حینِ فَتْرَه مِنَ الرُّسُلِ، وَ طُولِ هَجْعَه مِنَ الاُْمَمِ،
پیامبر را در زمانى فرستاد که رشته رسالت منقطع، و خواب غفلت ملّتها طولانى،
وَ اعْتِزام مِنَ الْفِتَنِ، وَ انْتِشار مِنَ الاُْمُورِ، وَ تَلَظٍّ مِنَ الْحُرُوبِ.
و فتنه ها جدّى، و امور حیات از هم گسیخته، و آتش جنگها شعلهور بود.
وَالدُّنْیا کاسِفَهُ النُّورِ، ظاهِرَهُ الْغُرُورِ، عَلى حینِ اصْفِرار مِنْ
نور دنیا در کسوف، و دنیا با ظهور چهره فریبنده در حال خودنمایى، برگهاى درخت زندگى
وَرَقِها، وَ اِیاس مِنْ ثَمَرِها، وَ اغْوِرار مِنْ مائِها. قَدْ دَرَسَتْ مَنارُ
زرد، نومیدى از بارور شدن شجره حیات بر دلها چیره، و آب زندگى فروکش کرده بود. زمانى که نشانه هاى
الْهُدى، وَظَهَرَتْ اَعْلامُ الرَّدى. فَهِىَ مُتَجَهِّمَهٌ لاَِهْلِها، عابِسَهٌ فى
هدایت کهنه، علائم گمراهى نمایان بود. دنیا به اهلش روى زشت نموده، و نسبت
وَجْهِ طالِبِها، ثَمَرُها الْفِتْنَهُ، وَ طعامُها الْجیفَهُ، وَ شِعارُهَا الْخَوْفُ،
به خواهنده اش عبوس بود. میوه اش فتنه، غذایش مردار، جامه زیرش ترس،
وَ دِثارُهَا السَّیْفُ.
و جامه رویش شمشیر بـود.
فَاعْتَبِرُوا عِبادَ اللّهِ، وَ اذْکُرُوا تیکَ الَّتى آباؤُکُمْ وَ اِخْوانُکُمْ بِها
پس اى بندگان خدا پند بگیرید، و به یاد آرید عقاید و آرایى را که پدران و برادرانتان در
مُرْتَهَنُونَ، وَ عَلَیْها مُحاسَبُونَ. وَ لَعَمْرى ما تَقادَمَتْ بِکُمْ وَلا بِهِمُ
گرو آنند، و بر اساس آنها مورد محاسبه حق قرار گرفته اند. به جانم سوگند میان شما و آنان فاصله
الْعُهُودُ، وَلا خَلَتْ فیما بَیْنَکُمْ وَ بَیْنَهُمُ الاَْحْقابُ وَالْقُرُونُ، وَ ما اَنْتُمُ
زیادى نیست، و سالها و قرنها میان شما و آنها نگذشته، و شما در
الْیَوْمَ مِنْ یَوْم کُنْتُمْ فى اَصْلابِهِمْ بِبَعید. وَ اللّهِ ما اَسْمَعَهُمُ الرَّسُولُ
امروز از روزى که در اصلاب آنان بودید دور نیستید. به خدا قسم پیامبر چیزى را به گوش
شَیْئاً اِلاّ وَها اَنَا ذَا الْیَوْمَ مُسْمِعُکُمُوهُ، وَ ما اَسْماعُکُمُ الْیَوْمَ بِدُونِ
نسل گذشته شما نشنواند مگر اینکه من امروز به شما شنواندم، و گوش شما در این زمان پست تر
اَسْماعِهِمْ بِالاَْمْسِ، وَ لا شُقَّتْ لَهُمُ الاَْبْصارُ، وَلا جُعِلَتْ لَهُمُ الاَْفْئِدَهُ
از گوش آنان نیست، و دیده هاى آنان بینا نگشت، و دلهایى براى آنان در آن زمانها قرار داده نشد
فى ذلِکَ الاَْوانِ اِلاَّ وَ قَدْ اُعْطیتُمْ مِثْلَها فى هذَا الزَّمانِ. وَ وَاللّهِ
مگر اینکه در این زمان به مانند همان چشم و دل به شما عنایت شده. و به خدا سوگند شما بعد از آنان به چیزى
ما بَصُرْتُمْ بَعْدَهُمْ شَیْئاً جَهِلُوهُ، وَلا اُصْفیتُمْ بِهِ وَ حُرِمُوهُ. وَ لَقَدْ
بینا نشده اید که گذشتگان آن را نمى دانستند، و شما به چیزى مخصوص نگشته اید که آنان از آن محروم شده باشند.
نَزَلَتْ بِکُمُ الْبَلِیَّهُ جائِلاً خِطامُها، رِخْواً بِطانُها. فَلایَغُرَّنَّکُمْ ما
و همانا بلا و آزمایشى بر شما فرود آمده که مهارش مضطرب و تنگش سست است. بنابراین آنچه
اَصْبَحَ فیهِ اَهْلُ الْغُرُورِ، فَاِنَّما هُوَ ظِلٌّ مَمْدُودٌ اِلى اَجَل مَعْدُود.
فریب خوردگان از آن بهره مندند شما را فریب ندهد، زیرا که فریبنده ها سایه اى است گسترده تا زمانى معین.