قواعد عربی ۴۶

قواعد درس هشتم از کتاب اول دبیرستان

نکته ی ا : کلمات مبنی را بر اساس حرکت آخر آنها چنین می نامیم.

۱)  مبنی بر فتح : ( ـــَـ ) ، مانند :  ألَّذینَ ، کَتَبَ ، ثُمَّ ، ذلکَ ، نَظَرَتْ ، وَ ، رُبَّ .

۲)  مبنی بر ضم : ( ـــُـ ) ، مانند :  نَحْنُ ، مُنْدُ ، ذَهَبُوا ،  .

۳)  مبنی بر کسر : ( ـــِـ ) ، مانند :  أمْسِ ، هؤلاءِ ، أنْتِ ، لـِ ، هذِهِ  .

۴)  مبنی بر سکون : ( ـــْـ ) ، مانند :  مَنْ  ، مِنْ ، هذا ، عَلی ، فِی ، ذَهَبْتَ ، یَنْـظُـرْنَ   .

    نکته ی مهم۱ :  افعال ماضی ، مضارع و امر بر اساس دومین حرف اصلی ( عینً الفعل ) آن مشخص می شود که مبنی بر (  فتح یا ضم یا سکون ) است  مثلاً  :  یَنْـظُـرْنَ  ( ـرْ ) آن ،  ساکن است و مبنی بر سکون می با شد .

   نکته ی مهم۲ :  کلماتی که به « الف » و « یاء » ختم می شوند ، مبنی بر سکون هستند ، مانند  :

     عَلَی        ــ        إلی        ــ       فِی        ــ       الّتی       ــ         الَّذی

مبنی بر سکون            مبنی بر سکون             مبنی بر سکون           مبنی بر سکون           مبنی بر سکون

نکته ی۲ : به حرکات آخر کلمات معرب « اعراب » گویند که بر چهار نوع است :

 ۱)  رفع  : که غالباً علامت آن ضمه  ( ــٌـــُـ ) است، مانند  :   طالبٌ ، اَلْـمُعلِّمُ ، مُحمَّـدٌ .

 ۲ )  نصب : که غالباً علامت آن فتحه ( ــًـــَـ ) است، مانند  :  طالباً ، اَلْـمُعلِّمَ  ، مُحمَّـداً .

 ۳ )  جر  : که غالباً علامت آن کسره  ( ــٍـــِـ ) است، مانند :  طالبٍ ، اَلْـمُعلِّمِ ، مُحمَّـدٍ .

 ۴ )  جزم : که غالباً علامت آن ساکن ( ــْـ ) است، مانند  :   لا تَذْهَبْ ، اُکْتُبْ  .

کلمات مبنی و معرب در عربی عبارتند از :

الف)  کلمات مبنی

    ۱) دراسم ها  =  ضمایر ( منفصل و متصل )  ، اسم های اشاره ( نزدیک و دور )  ، اسم های موصول ( عام و خاص )  ، اسم های استفهام  ( اسم های اشاره و اسم های موصول در صیغه های مثنی مبنی نیستند ).

    ۲) در فعل ها  =  تمام فعل های ماضی ، تمام فعل های امر ، فعل مضارع در صیغه های جمع مؤنث غایب و جمع مؤنث مخاطب (  ۶  و ۱۲ ) .

    ۳) درحرف ها  = تمامی حروف مبنی هستند و در کلمه های « مبنی »  در باره ی « جامد »  و  « مشتق » بودن ، صحبت نمی شود.

ب) کلمات معرب

۱) دراسم ها   =   اغلب اسم ها معرب اند به جز اسم های مبنی که به آنها اشاره کردیم.

۲) در فعل ها  =    فعل مضارع جز در دو صیغه ( جمع مؤنث غایب و مخاطب ) در بقیه ی صیغه ها معرب هستند .

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *