برای خرید محصول فوق ، روی دکمه خرید زیر کلیک کنید .
مقدمه
۱٫ دستگاه عصبی با ساختار و کار ویژه‌ای که دارد برای ایجاد هم آهنگی بین اعمال سلول ها و اندام های مختلف به وجود آمده و تکامل حاصل کرده است.
۲٫ خواص ویژه ی دستگاه عصبی عبارتند از :
۱- تأثیر پذیری نسبت به محرک ها
۲- ایجاد یک جریان عصبی که نتیجه اثر محرک است
۳- هدایت جریان عصبی از یک نقطه‌ی دستگاه به نقطه ی دیگر
۴- انتقال پیام از یک واحد عصبی به یک واحد دیگر
تنظیم عصبی و انواع آن
۳٫ فعالیت های عصبی جانوران به طور کلی در دو جهت انجام می شود:
۱- تنظیم فعالیت های درونی
۲- تنظیم موقعیت جانور نسبت به محیط خارجی
۴٫ مثال : در عمل خوردن غذا نیاز به ۱- کمک گیرنده های صورت که وجود غذا را در قسمت های مختلف دهان حس کنند. ۲- اعصابی که این خبر را به مراکز تنظیم کننده‌ی مغز ببرند. ۳- اعصابی که از این مراکز به عضلات و غدد گوارشی دستورها را برسانند.
۵٫ در بسیاری موارد ، هر دو نوع تنظیم عصبی داخلی و خارجی با هم کار می کنند. مانند فرار گربه در اثر شنیدن صدای وحشتناک
ساختمان نورون
۶٫ واحد ساختمان و عمل در دستگاه عصبی نورون نام دارد. (نورون = سلول عصبی )
۷٫ نورون ها پیام های عصبی را به بافت ها و اندام های بدن مانند ماهیچه ها ، غده ها و نیز نورون های دیگر می فرستند.
۸٫ نورون ها انواع گوناگون داند اما اساس ساختاری همه ی آنها مانند یکدیگر است.
۹٫ ساختمان نورون دارای بخش های مختلف است که در شکل کتاب رسم و نامگذاری شده است.(ص ۲۸ کتاب)
۱۰٫ رشته هایی که از جسم سلولی نورون بیرون زده‌اند دو دسته‌اند : ۱- دندریت ۲-آکسون
۱۱٫ دندریت ها پیام را دریافت کرده و به جسم سلولی می رسانند.
۱۲٫ آکسون پیام عصبی را از جسم سلولی تا انتهای خود هدایت می کند.
۱۳٫ انتهای آکسون ، پایانه‌ی آکسون نام دارد.
۱۴٫ پیام عصبی از محل پایانه‌ی آکسون از یک نورون به نورون دیگر یا یک سلول دیگر انتقال می یابد.
نورون های میلین دار
۱۵٫ بسیاری از نورون ها را لایه ای از جنس غشا ( پروتئین و فسفولیپید) به نام غلاف میلین پوشانده است.
۱۶٫ میلین ۱- رشته های آکسون و دندریت را عایق بندی می کند ۲- میلین همچنین باعث افزایش سرعت حرکت پیام عصبی می شود.
۱۷٫ میلین را سلول های پشتیبان که آکسون و دنریت را احاطه کرده‌اند ، تولید می کنند.
۱۸٫ غلاف میلین در قسمت هایی از رشته ی عصبی (دندریت یا آکسون ) قطع می شود. به این قسمت ها گره رانویه گفته می شود.
۱۹٫ در محل گره رانویه غشای رشته ی عصبی در تماس با مایع اطراف سلول قرار می گیرد.
۲۰٫ هدایت پیام عصبی در رشته های دارای میلین سریعتر است زیرا پیام عصبی از یک گره رانویه به گره دیگر جهش می کند.
۲۱٫ رشته های عصبی دارای قطر بیشتر پیام عصبی را سریعتر هدایت می کنند.
۲۲٫ وجود میلین در نورون هایی که مربوط به حرکات سریع بدن هستند بسیار مفید است.
انواع نورون ها
۲۳٫ نورون ها از نظر عملی که انجام می دهند ۳ نوع هستند : ۱- نورون های حسی ۲- نورون های حرکتی ۳- نورون های رابط
۲۴٫ نورون های حسی اطلاعات را از اندام حسی مثل پوست به نخاع و مغز می رسانند. در این نورون ها طول دندریت بلندتر از آکسون است.
۲۵٫ نورون های حرکتی فرمان های مغز و نغاع را به ماهیچه ها و اندام دیگر می برند. در این نورون ها طول آکیون بلندتر از دندریت است.
۲۶٫ نورون های رابط میلین ندارند و رابط بین یک نورون حسی و یک نورون حرکتی هستند . در این نورون ها اندازه‌ی آکسون و دندریت چندان تفاوتی با همدیگر ندارد.
فعالیت نورون
۲۷٫ بین دو سوی غشای نورون اختلاف پتانسیل الکتریکی وجود دارد که به دو صورت ۱- آرامش و ۲-فعال مشاهده می شود.
۲۸٫ زمانی که نورون در حال فعالیت عصبی نیست ، گفته می شود که نورون در حال استراحت یاآرامش است.
۲۹٫ اختلاف پتانسیل الکتریکی بین دو سوی غشا در حال استراحت نورون ، پتانسیل آرامش نام دارد.
۳۰٫ در هنگام پتانسیل آرامش ، پتانسیل درون سلول نسبت به بیرون سلول عصبی ، منفی است.
۳۱٫ به طور معمول غلظت سدیم در بیرون سلول و نیز غلظت پتاسیم در درون سلول بیشتر است.
۳۲٫ یون های سدیم تمایل دارند که وارد سلول شوند و یون های پتاسیم تمایل به خروج از سلول را دارند.
۳۳٫ در حالت استراحت ، نفوذپذیری غشا نسبت به پتاسیم بسیار بیشتر از نفوذپذیری آن نسبت به سدیم است. در نتیجه درون سلول نسبت به بیرون آن منفی خواهد شد.
۳۴٫ در صورت ادامه‌ی روند نفوذ سدیم و پتاسیم تعادل یونی سلول به هم می خورد و سلول باید به نحوی مانع به هم خوردن تعادل شود.
۳۵٫ پروتئینی در غشا به نام پمپ سدیم – پتاسیم با مصرف انرژی ATP ، یون های سدیم را به خارج و یون های پتاسیم را به داخل سلول می راند و باعث ایجاد و حفظ حالت تعادل می شود.
۳۶٫ پتانسیل عمل عبارت است از تغییر ناگهانی و شدید اختلاف پتانسیل در دو سوی غشا .
۳۷٫ در طی پتانسی عمل در زمان بسیار کوتاهی پتانسیل داخل غشا نسبت به خارج آن مثبت تر می شود و بلافاصله به حالت اول بر می گردد.(منظور از حالت اول همان پتانسیل آرامش است)
۳۸٫ چون پتانسیل عمل پس از تولید دریک نقطه از سلول عصبی ، در نقاط مجاور هم ایجاد می شود ونقطه به نقطه در طول رشته ی عصبی سیر می کند ، به آن پیام عصبی گفته می شود.
۳۹٫ در منحنی تغییر پتانسیل غشا ، در ابتدا پتانسیل داخل غشا مثبت شده (بخش بالا رو منحنی ) وسپس منفی می شود (بخش پائین رو منحنی ) و سرانجام به حالت پتانسیل آرامش می رسد.
۴۰٫ علت مثبت تر شدن پتانسیل درون سلول (بالا رفتن منحنی ) باز شدن کانال های دریچه دار سدیمی و ورود ناگهانی یون های سدیم به درون سلول است.
۴۱٫ علت منفی شدن درون سلول (پائین رفتن منحنی ) باز شدن کانال های درچه دار پتاسیمی و خروج ناگهانی یون های پتاسیم از سلول است.
۴۲٫ در پتانسیل عمل در ابتدا کانال های دریچه دار سدیمی باز می شوند و بعد از بسته شدن آنها نوبت به باز شدن کانال های دریچه دار پتاسیمی می رسد.
۴۳٫ بعد از پایان پتانسیل عمل ، فعالیت بیشتر پمپ پمپ سدیم – پتاسیم سبب می شود که غلظت یون های سدیم و پتاسیم در دو سمت غشا به حالت پتانسیل آرامش برگردد.
ارتباط نورون ها با یکدیگر و با سلول های غیر عصبی
۴۴٫ وقتی پیام عصبی به پایانه‌ی آکسون می رسد ، می تواند به سلول های دیگر منتقل شود.
۴۵٫ محلی را که در آن یک نورون با یک سلول دیگر ارتباط برقرار می کند ، سیناپس می نامند.
۴۶٫ در محل سیناپس ، نورون انتقال دهنده را نورون پیش سیناپسی و سلول دریافت کننده ،سلول پس سیناپسی خوانده می شود.
۴۷٫ وقتی جریان عصبی به پایانه‌ی آکسون نورون پیش سیناپسی می رسد، باید فضای سیناپسی را طی کند و به سلول پس سیناپسی منتقل شود. این کار با آزاد شدن ماده ای که انتقال دهنده‌ی عصبی نام دارد انجام می شود.
۴۸٫ نتقال دهنده های عصبی انواع گوناگونی دارند . مثلا انتقال دهنده ی عصبی در ماهیچه های آدمیاستیل کولین است.
۴۹٫ وقتی پیام عصبی به پایانه ی آکسون نورن پیش سیناپسی می رسد ، وزیکول های محتوی انتقال دهنده ها با غشای سلول آمیخته می شود و مولکول های انتقال دهنده به درون فضای سیناپسی آزاد می شوند و به سلول پس سیناپسی می رسند.
۵۰٫ انتقال دهنده‌های عصبی پس از رسیدن به نورون پس سیناپسی ، سبب تغییر پتانسی الکتریکی آن می شوند.
۵۱٫ تغییر در نورون پس سیناپسی می تواند در جهت فعال کردن یا مهار کردن نورون پس سیناپسی باشد.
اثر مواد مخدر
۵۲٫ موادی که عملکرد دستگاه عصبی مرکزی را تغییر می دهند ، مواد روان گردان نامیده می شوند.
۵۳٫ الکل ، نیکوتین ، کوکائین ، هروئین و کافئین ( در قهوه یا نوشابه ) از جمله‌ی مواد روان گردان هستند.
۵۴٫ همه‌ی این مواد می توانند باعث وابستگی روانی مصرف کننده شوند و بیشتر آنها موجبوابستگی جسمی نیز می شوند.
۵۵٫ مواد مخدر عملکرد نورون ها را تغییر می دهند.
۵۶٫ اعتید پاسخی فیزیولوژیک است که مصرف مکرر مواد مخدر باعث آن می شود.
۵۷٫ اعتیاد عملکرد طبیعی نورون ها وسیناپس ها را تغییر می دهد.
۵۸٫ هنگامی که عملکرد نورون ، یا سیناپسی توسط مواد مخدر تغییر کرد از آن پس آن نورون یاسیناپس یه طور طبیعی کار نمی کند مگر در حضور آن ماده‌ی مخدر.
۵۹٫ شخص با مصرف مکرر ماده ی مخدر به آن معتاد می شود و بدن او نسبت به آن ماده ی مخدر عادت می کند.
۶۰٫ شخص با گذشت زمان مقدار ماده ی مخدر مصرفی خود را افزایش می دهد ، تا خواسته‌ی بدنش تأمین شود.
اثرات نیکوتین
۶۱٫ نیکوتین ماده‌ای اعتیاد آور است که در برگ های گیاه تنباکو یافت می شود.
۶۲٫ تنباکو یک ماده‌ی سمی است که ۶۰ میلی گرم آن برای انسان کشنده و مرگ آور است.
۶۳٫ نیکوتین سریعاً ورد جریان خون می شود و در بدن به گردش در می آید .
۶۴٫ عملکرد نیکوتین شبیه به عملکرد انتقال دهنده ی عصبی استیل کولین در بدن است.
۶۵٫ نیکوتین به علت شباهت ساختاری با استیل کولین ،به محل مخصوصی در سلول های عصبی که به طور طبیعی محل گیرنده‌های استیل کولین است متصل می شود ، این جایگاهها از مراکز کنترل مغزهستند که بسیاری از فعالیت های مغزی را کنترل می کنند.
۶۶٫ اتصال نیکوتین به این جایگاه ها باعث می شود که بعد از مدتی دستگاه عصبی فرد سیگاری فقط در حضور نیکوتین به طور طبیعی کار کند و با حذف نیکوتین ، حالت طبیعی بدن مختل شود.
۶۷٫ در این حالت تنها راه برای برقراری و نگهداری حالت طبیعی بدن کشیدن سیگار است و به این ترتیب می گوئیم فرد ، به کشیدن سیگار معتاد شده است.
اثرات تنباکو
۶۸٫ کشیدن سیگار با ابتلا به سرطان دهان و حنجره ارتباط مستقیم دارد و نیز امکان ابتلا بهسرطان های پانکراس و مثانه را افزایش می دهد.
۶۹٫ همچنین امکان ایجاد ناراحتی های تنفسی مهلک در افراد سیگاری بیشتر است.
۷۰٫ دود توتون باعث تحریک مخاط دهان ، بینی و گلو می شود.
۷۱٫ دود توتون در شش ها تجمع پیدا می کند و مژه های دستگاه تنفسی را از کار می اندازد .
۷۲٫ دود توتون بافت ریه را تیره می کند و باعث کاهش ظرفیت تنفسی می شود.
۷۳٫ افرادی هم که به طور غیر مستقیم در معرض دود سیگار قرار می گیرند ، همانند افراد سیگاری در معرض همه ی عوارض مربوطه قرار می‌گیرند.
۷۴٫ احتمال سقط جنین و به دنیا آمدن جنین مرده درزنان سیگاری نیز زیاد است.
دارو های روان گردان
۷۵٫ داروهای روان گردن نوعی مواد مخدرند که در تسکین درد ها و القای خواب نقش دارند.
۷۶٫ بسیاری از این داروها از گیاهان تیره‌ی خشخاش به دست می آیند.
۷۷٫ مواد مخدری که از تریاک استخراج میشوند شامل : مورفین ، هروئین ، و کدئین هستند.
۷۸٫ پزشکان برای تسکین درد بیماران گاه از کدئین و گاه از مورفین استفاده می کنند.
۷۹٫ گیرنده های درد ، محرک ایجاد درد را شناسایی می کنند .
۸۰٫ نقش درد در بدن بسیار با اهمیت است چون درد به ما می گوید که یکی از بافت های ما آسیب دیده و یا زخمی شده است.
۸۱٫ هنگامی که عضوی آسیب می بیند از انتهای اعصاب آسیب دیده ی آن پیام هایی انتقال می یابد که باعث احساس درد می شود.
۸۲٫ پیام های عصبی حامل درد به نخاع و سپس به مغز انتقال می یابند . پس از رسیدن پیام درد به طناب عصبی ، این پیام توسط گروهی از انتقال دهنده‌های عصبی به نام انکفالین ها سرکوب می شود.
۸۳٫ انکفالین از انتقال پیام عصبی از نخاع به مغز جلوگیری می کند.
۸۴٫ مواد مخدر عملکردی شبیه به انکفالین ها دارند و به گیرنده‌های پروتئینی درد در طناب عصبی می پیوندند و از انتقال پیام درد به مغز و احساس درد جلوگیری می کنند.
نکات فصل دوم – سوم تجربی – دستگاه عصبی- ساختمان و کار دستگاه عصبی
مقدمه
۱- وظایف دستگاه عصبی در ارتباط های متقبل بین نورون های آن وابسته است.
۲- در دستگاه عصبی دو بخش اصلی وجود دارد: ۱- دستگاه عصبی مرکزی ۲- دستگاه عصبی محیطی
۳- دستگاه عصبی مرکزی شامل مغز و نخاع است که مرکز نظارت بر اعمال بدن هستند.
۴- دستگاه عصبی مرکزی اطلاعات دریافتی از محیط و درون بدن را تفسیر کرده و به آنها پاسخ می دهد.
۵- دستگاه عصبی مرکزی از دو بخش ۱- ماده‌ی خاکستری و ۲- ماده‌ی سفید تشکیل شده است.
۶- ماده ی خاکستری بیشتر محتوی جسم سلولی نورون ها است و ماده‌ی سفید از اجتماعبخش های میلین دار نورون ها تشکیل شده است.
۷- دستگاه عصبی محیطی شامل تعداد زیادی عصب است.
۸- هر عصب مجموعه‌ای از آکسون ها ، دندریت ها و یا هر دوی آنها است که دور آنها را غلافی پوشانده است.
۹- به آکسون ها یا دندریت های بلند تار عصبی گفته می شود.
۱۰- اعصاب محیطی خود سه دسته اند : ۱- اعصاب حسی که پیام های عصبی را از اندام ها به مغز می برند. ۲- اعصاب حرکتی که پیام های عصبی را از از مغز و نخاع به ماهیچه ها یا غده ها می برند و ۳- اعصاب مختلط که مجموعی از تارهای حسی و حرکتی هستند.
مغز
۱۱- مغز مرکز اصلی پردازش اطلاعات دربدن است.
۱۲- مغز در حدود ۱۰۰ میلیارد نورون دارد و به طور متوسط در یک فرد بالغ ۵/۱ کیلوگرم وزن دارد.
۱۳- افکار ، عواطف ، رفتار ، ادراک ، احساس و حافظه از وظایف مغز هستند.
۱۴- مغز شامل چند بخش است که عبارتند از ۱- مخ ۲- مخچه ۳- ساقه‌ی مغز
مخ
۱۵- مخ بزرگترین بخش مغز است.
۱۶- مخ توانایی یادگیری ، حافظه ، ادراک ، و عملکرد هوشمندانه را دارد.
۱۷- مخ دارای یک لایه‌ی خارجی چین خورده ، با برآمدگی ها و شیار های بسیار است که این لایه قشر مخ نامیده می شود.
۱۸- یک شیار عمیق و طولانی در وسط مخ ، آن را به دو نیمکره‌ی راست و چپ تقسیم می کند.
۱۹- نیمکره های مخ از طریق دسته‌ای از تارهای عصبی به نام جسم پینه‌ای ، به یکدیگر مرتبط می شوند.
۲۰- به طور معمول نیمکره‌ی چپ مخ اطلاعت حسی را از سمت راست بدن دریافت و حرکات آن را کنترل می کند و بر عکس نیمکره‌ی راست ،اطلاعات حسی سمت چپ بدن را دریافت و حرکات آن را کنترل می کند.
۲۱- همچنین هر یک از نیمکره ها ، کارهای مخصوص به خود نیز دارند.
۲۲- بیشتر پردازش اطلاعات حسی و حرکتی در قشر خاکستری مخ انجام می گیرد که لایه‌ی خارجی چین خورده و نازک مخ است .
۲۳- چین خوردگی های قشر مخ باعث افزایش سطح قشر مخ و در عین حال باعث می شوند که مغز دردرون جمجمه جا بگیرد.
مخچه
۲۴- مخچه در پشت ساقه‌ی مغز قرار دارد و از د ونیمکره که در وسط آن بخشی به نام کرمینه قرار دارد تشکیل شده است.
۲۵- مخچه مهمترین مرکز هماهنگی و یادگیری حرکات لازم برای تنظیم حالت بدن و حفظ تعادلاست.
۲۶- مخچه اطلاعات لازم برای انجام وظیفه‌ی خود را از ماهیچه ها ، مفاصل ، پوست ، چشم ها و گوش و همچنین بخش هایی از مغز و نخاع که مربوط به حرکات بدن هستند دریافت می کند.
۲۷- مخچه با پیش بینی وضعیت بدن در لحظه ی بعد پیام هایی را برای مغز و نخاع می فرستد وموجب تصحیح و یا تغییر حرکات بدن می شود.
۲۸- صدمه به مخچه باعث می شود که فرد در هنگام راه رفتن تلو تلو بخورد و اعمال خود را به طور غیر ماهرانه انجام دهد . این فرد توانایی انجام حرکات دقیق را ندارد ؛ نمی تواند یک خط مستقیم رسم کند و یا باچکش بر روی میخ بکوبد.
ساقه‌ی مغز
۲۹- ساقه‌ی مغز در قسمت پائینی مغز قرار دارد و از یک سو به نخاع منتهی می شود و از سوی دیگر ، به نیمکره های مخ و مخچه منتهی می شود.
۳۰- ساقه‌ی مغز خود شامل سه بخش ۱- مغز میانی ۲- پل و ۳- بصل النخاع می باشد.
۳۱- ساقه‌ی مغز که اطلاعات را درون دستگاه عصبی مرکزی انتقال می دهند ، نقش مهمی در تنظیم فعالیت های بدن بر عهده دارند.
تالاموس و هیپوتالاموس و دستگاه لیمبیک
۳۲- در بالای ساقه‌ی مغز ، مراکز مهم تقویت و انتقال پیام عصبی وجود دارد که اطلاعات را در بخش های مختلف مغز رد و بدل می کنند.
۳۳- یکی از این مراکز تالاموس است که در پردازش اطلاعات حسی نقش مهمیدارد.
۳۴- اطلاعات حسی از اغلب نقاط بدن در تالاموس ها گرد هم می آیند ، تقویت می شوند و به بخش های مربوطه در قشر مخ فرستاده می شوند.
۳۵- در زیر تالاموس ، هیپوتالاموس قرار دارد که به همراه بصل النخاع بسیاری از اعمال حیاتی بدن مانند تنفس و ضربان قلب را تنظیم می کند.
۳۶- هیپوتالاموس همچنینی مرکز احساس تشنگی ، گرسنگی و تنظیم دمای بدن است و نیز اعمالغده های ترشح کننده‌ی هورمون ها را تنظیم می کند.
۳۷- تالاموس و هیپوتالاموس را شبکه ی گسترده‌ای از نورون ها ، به نام دستگاه لیمبیک به قسمت هایی ار قشر مخ ارتباط می دهند .
۳۸- دستگاه لیمبیک نقش مهمی در حافظه ، یادگیری و احساسات مختلف مانند رضایت ، عصبانیت و لذت بر عهده دارد.
نخاع
۳۹- نخاع درون ستوان مهره ها از بصل النخاع تا کمر امتداد دارد.
۴۰- نخاع مغر را به دستگاه عصبی محیطی متصل می کند. همچنین نخاع مرکز برخی از انعکاس هایبدن است.
۴۱- انعکاس ، پاسخ ناگهانی و غیر ارادی ماهیچه ها در پاسخ به محرک هاست.
۴۲- ۳۱ جفت عصب به نخاع متصل هستند.
۴۳- هر عصب نخاعی یک ریشه ی پشتی و یک ریشه ی شکمی دارد.
۴۴- ریشه های پشتی محتوی نورون های حسی اند که اطلاعات را از گیرنده های حسی به دستگاه عصبی مرکزی وارد می کنند.
۴۵- ریشه های شکمی محتوی نورون های حرکتی اند که پاسخ حرکتی را از دستگاه عصبی مرکزی به غده‌ها و ماهیچه ها ، منتقل می کنند.
۴۶- در برش عرضی نخاع دو بخش دیده می شود ۱- بخشی در وسط از جنس ماده ی خاکستری که شامل جسم سلولی نورون هاست و ۲- بخشی از جنس ماده‌ی سفید که محتوی آکسون و دندریت نورون ها ایتو بخش خاکستری را در بر گرفته است.
۴۷- در بخش خاکستری نخاع ، نورون های رابط وجود دارند که باعث ارتباط نورون ها با یکدیگر می شوند.
محافظت از دستگاه عصبی
۴۸- دستگاه عصبی مرکزی مهره داران به چند طریق محافظت می شود ۱– استخوان های جمجمه و ستون مهره ها ۲- مغز و نخاع را پرده ای سه لایه ای به نام مننژ حفاظت می کند . ۳- سد خونی – مغزی
۴۹- استخوان های جمجمه و ستون مهره ها ، جعبه ای محکم و استخوانی برای حفاظت مغز و نخاع به وجود می آروند.
۵۰- لایه های مننژ از خارج به سمت داخل عبارتند از ۱- سخت شامه ۲- عنکبوتیه ۳- نرم شامه
۵۱- سخت شامه از جنس بافت پیوندی محکم است.
۵۲- لایه ی عنکبوتیه در زیر میکروسکوپ ظاهری شبیه با تارهای عنکبوت دارد و سخت شامه و نرم شامه را به هم متصل می کند.
۵۳- لایه ی داخلی نرم شامه است که دارای مویرگهای خونی فراوان است و بافت عصبی را تغذیه می کند . همچنینی نرم شامه مایع مغزی – نخاعی را ترشح میکند.
۵۴- بین عنکبوتیه و نرم شامه فضایی وجود دارد که از مایعی به نام مایع مغزی نخاعی پر شده است.
۵۵- مایع مغزی نخاعی نقش ضربه گیر دارد و از برخورد مغز و نخاع به استخوان ها در حین حرکت ، جلوگیری می کند.
۵۶- سلول های پوششی دیواره ی مویرگ های مغزی ، فاقد منافذی هستند که دربافت های دیگر دیده می شود . در نتیجه بسیاری مواد که درمتابولیسم سلول های مغزی نقشی ندارند و نیز میکروب ها معمولاً نمی توانند وارد مغزشوند. ( سد خونی – مغزی )
دستگاه عصبی محیطی
۵۷- دستگاه عصبی محیطی ، مغز و نخاع را به قسمت هایدیگر بدن ارتباط می دهد و شامل ۳۱ جفت عصب نخاعی و ۱۲ جفت عصب مغزی است.
۵۸- دستگاه عصبی محیطی شامل دو بخش حسی و حرکتی است.
۵۹- بخش حسی ، اطلاعات اندام های حس را به دستگاه عصبی مرکزی هدایت می کند.
۶۰- بخش حرکتی ، ارسال پیام عصبی را به اندام های حرکتی بر عهده دارد.
۶۱- بخش حرکتی دستگاه عصبی محیطی ، خود شامل دو دستگاه مستقل است ۱- دستگاه عصبی پیکری ۲- دستگاه عصبی خود مختار
۶۲- دستگاه عصبی پیکری ، شامل نورون های حرکتی است که ماهیچه های اسکلتی را که تحت کنترل آگاهانه ما قرار دارند کنترل می کنند.
۶۳- انعکاس ها نیز جزء فعالیت های دستگاه عصبی پیکری هستند.
۶۴- انعکاس ها بسیار سریع هستند زیرا درانجام آنها اغلب نخاع و دستگاه عصبی محیطی دخالت دارد و مغز نقشی ندارد.
۶۵- نمونه ی انعکاس ها ، انعکاس زرد پی زیر زانو در اثر ضربه است.
۶۶- مکانیسم : ضربه ی وارد شده به زیر زانو ، نورون حسی متصل به ماهیچه ی جلو ران را تحریک می کند . نورون حسی پیام را به نخاع ارسال می کند و نورون حرکتی مربوطه تحریک می شود و در نتیجه ماهیچه ی جاو ران منقبض می شود و پا به سرعت بالا می آید . نورون حسی همچنین یک نورون رابط را در نخاع تحریک میکند و آن نورون ، نورون حرکتی مربوط به ماهیچه ی عقب ران را از فعالیت باز می دارد.
۶۷- پزشک ها ، از این آزمایش برای بررسی سالم بودن مسیر انعکاس و نیز میزان اضطراب فرد استفاده می کنند.
۶۸- اعصاب حرکتی خود مختار ، خود به دو بخش ۱- دستگاه عصبی سمپاتیک و ۲- دستگاه عصبی پاراسمپاتیک تقسیم میشوند.
۶۹- این دو دستگاه حالت پایدار بدن را حفظ می کنند و عمل آنها به طور معمول بر خلاف یکدیگراست.
۷۰- عمل دستگاه پاراسمپاتیک باعث برقرای حالت آرامش دربدن می باشد که در این حالت فشار خون کاهش و ضربان قلب کم می شود . اما فعالیت های گوارشی زیاد می شود.
۷۱- بخش سمپاتیک در مواقع هیجان های روانی و یاجسمی بر پاراسمپاتیک غلبه دارد و بدن را در حالت آماده باش نگاه می دارد.
۷۲- در حالت آماده باش فشار خون افزایش می یابد و تعداد ضربان قلب و تعداد تنفس افزایشمییابد . همچنین جریان خون به سوی قلب و ماهیچه های اسکلتی هدایت میشود.
دستگاه عصبی جانوران
۷۳- هیدر که از کیسه تنان است ساده ترین دستگاه های عصبی را دارد .
۷۴- دستگاه عصبی هیدر به شکل یک شبکه ی عصبی است که شامل شبکه ای از رشته های عصبی است که در تمام بدن جانور پخش شده است.
۷۵- هیدر سر و مغز ندارد و تقسیم بندی مرکزی و محیطی در دستگاه عصبی آن معنی ندارد.
۷۶- شبکه ی عصبی برای ساختار بدنی هیدر و نحوه‌ی فعالیت آن کاملاً مناسب است.
۷۷- در سر پلاناریاکه از کرم های پهن است مغز کوچکی وجود دارد . این مغز از گره های عصبیتشکیل شده است
۷۸- پاناریا دارای دو طناب عصبی موازی است که همراه با مغزدستگاه عصبی مرکزی آن را تشکیل می دهند.
۷۹- از این دو طناب عصبی اعصاب کوچکتری منشعب می شوند که دستگاه عصبی محیطی آن را تشکیل می دهند.
۸۰- مغز حشرات از چند گره به هم جوش خورده تشکیل شده است.
۸۱- طناب عصبی شکمی این جانوران در هر قطعه از بدن ،دارای یک گره عصبی است که فعالیت ماهیچه های آن قطعه را کنترل می کند.
۸۲- دستگاه عصبی مهره داران تقریبا شبیه به دستگاه عصبی انسان است.
مقایسه‌ی مغز مهره داران
۸۳- مغز مهره داران در دوره‌ی جنینی شامل سه بخش مغز جلویی – مغز میانی و مغز عقبی است.
۸۴- در بین مهره داران ،اندازه‌ی نسبی مغز پستانداران و پرندگان ( نسبت به وزن بدن ) از بقیه بیشتر است.
۸۵- نیمکره های مخ نیز در پرندگان و پستانداران ، نسبت به سایرین رشد بیشتری داشته است.( دلیل رفتار های پیچیده تر نسبت به سایر مهره داران)
۸۶- در میان مهره داران ، سطح قشر چین خورده‌ی مخ انسان نسبت به اندازه ی بده ، بیشترین مقدار را دارد.
۸۷- پس از انسان ، چین خوردگی های قشر مخ در وال و سایر پریمات ها بیشتر از سایر مهره داران است.
۸۸- وال ها در زندگی اجتماعی خود دارای ارتباط های پیچیده ای از طریق ایجاد صدا هستند.است
۸۹- بیشتر قشر مخ در وال ها ، احتمالا به پردازش اطلاعات در مورد صداها ، اختصاص یافته است.
