برای هر شروعی ابتدا باید مقصود و هدفی را تعیین کنیم. با نگاه هدفمند است که میتوانیم یک برنامهریزی صحیح و کمنقص داشته باشیم و بدانیم به چه ابزاری نیاز خواهیم داشت. به علاوه هدف میتواند انگیزه و انرژی لازم را برای حرکت در ما ایجاد کند.
داشتن هدف برای رسیدن به نتیجه میتواند به منزله نقشه راه پیش رو باشد. به خاطر داشته باشیم: « برای کشتی بادبانی وقتی که لنگرگاهی مقصد نباشد هیچ بادی مساعد نیست.»
هدف داشتن در مطالعه سبب میشود که بدانیم در مدت زمانی که مشخص میکنیم، باید به کدامیک از منابع مطالعاتی رجوع کنیم، چه مطالبی را بیاموزیم و چگونه آموختههای خود را به کار گیریم. از چه روشی باید استفاده کنیم و با چه دقتی باید مطلب مورد نظر را بخوانیم. برای کسب یک برداشت کلی مطالعه میکنیم، یا به دنبال جزئیات هم هستیم؟ برای امتحان کتاب میخوانیم، یا برای رفع نیازهای شغلی، یا برای سرگرمی؟
گفتن: “هدف من یادگیری این کتاب یا این فصل است” یا “هدفم این است که نمره خوبی بگیرم” و.. . بسیار نادرست است. چرا که اینها هیچ کدام هدفهای واضح و مشخصی نیستند. اهداف، وقتی محقق میشوند که دقیق، روشن و قابل دسترسی باشند. شما باید هدفها را از داخل بند بند، فصلها استخراج کنید. و در کنار این که سطح علمی خود را در رابطه با موضوع مورد مطالعه افزایش میدهید دانش و اطلاعات قبلی خود را به چالش کشیده و زمینه تفکر پیرامون موضوع را در ذهنتان فراهم میآورید. مثلاً بگویید:
هدف من از مطالعه کتاب آشنایی با نرم افزار ورد ۲۰۱۰ این است که تمام منوهایی که در نسخه قبلی نبوده را شناسایی کنم تا از قابلیت های جدید این نرم افزار برای رشد و راحتی کارم بهره ببرم.
هدف من از مطالعه این کتاب این است که با انواع موتورهای دیزل آشنا شوم و در بخش سوخت رسانی موتور مرسدس بنز اطلاعات جامعی بدست آورم و به محض بروز علایم مبنی بر معیوب بودن آن سریعا مشکل را شناسایی کنم.
هدف من از مطالعه جدول مندلیف این است که بدانم با افزایش عدد اتمی، شعاع اتم چه تغییراتی میکند. و توسط این تغییرات در آزمایشگاه نتیجه حاصل را چگونه میتوانم به بوته آزمایش بگذارم.
همه این اهداف، مشخص، جزیی و روشن هستند و به ذهن، برنامه میدهند. اشخاصی که قبل از مطالعه با طرح پرسشهایی برای خود، ذهنشان را مشتاق و جستجوگر میکنند در تمام لحظات مطالعه با تمرکز بالا به دنبال جواب هستند. هدف داشتن برای مطالعه میتواند مانند یک ذرهبین عمل کند و تمام انرژی ما را متمرکز و معطوف به نتیجه کند.