شیوع ناگهانی بیماریهای میتواند اثرات عمیقی بر سلامت روان داشته باشد. هرچه مقیاس شیوع بیماری بزرگتر باشد، تأثیرات آن نیز بیشتر میشود.
به گزارش روابط عمومی دانشگاه، در نوشته ای که در صفحه اینترنتی دانشکده علوم رفتاری و سلامت روان دانشگاه علوم پزشکی ایران منتشر شده، دکتر مهدیه صالحی گفته: همهگیری بیماریها باعث ترس میشود و این ترس میتواند حتی بعد از بهبود بیماری هم ادامه داشته باشد.
این روانپزشک با اشاره به قابل بررسی بودن تأثیر شیوع یافتن بیماریهای عفونی بر اختلالات روانی از زوایای مختلف، می گوید: شیوع یک بیماری میتواند بر بیماریهای روان که از قبل موجود است، تأثیر بگذارد.
در معرض اخبار و رسانهها بودن میتواند اضطراب و افسردگی قبلی را تشدید کند. همچنین ممکن است باعث تشدید بدبینی شود. تمام افراد پاسخ یکسانی به اخبار نمیدهند و افراد با ویژگیهای خاص شخصیتی و مشکلات قبلی روانی پاسخ شدیدتری به این اخبار میدهند. گاهی این اضطراب باعث استفاده از روشهای درمانی نادرست در افراد میشود.
وی ادامه می دهد: شیوع یک بیماری همچنین میتواند باعث ایجاد علائم روانی تازه در افراد به دنبال اثرات متقابل ایمنی و بیماری روانی شود.
بین ایمنی و علائم روان ارتباط وجود دارد. برای مثال افسردگی میتواند سیستم ایمنی را ضعیف کند و فرد را نسبت به بیماریهای جسمی مستعدتر کند. علاوه بر آن برخی از بیماریهای عفونی مثل سرخک میتواند تأثیرات طولانی مدت روانی حتی پس از بهبود بیماری داشته باشد. مثال دیگر بیماری PANDAS است که علائمی مثل تیک و وسواس دارد و به دنبال نوعی از عفونت گلو در کودکان بوجود می آید.
این استاد دانشگاه می گوید: شیوع بیماری می تواند باعث ایجاد رنج در سرپرستان افراد آسیبدیده شود. برای مثال والدین احساس گناه در مورد ابتلای فرزندشان به بیماری دارند و یا باعث ایجاد انگ شود.
در دنیای انسانها هنوز هم بیماری میتواند عامل تبعیض باشد. ایدز یکی از این بیماریهاست که گاهی میتواند منجر به طرد شدن فرد از خانواده یا محروم شدن فرد از بعضی از حقوق شهروندی شود. بیماریهای روان و بیماریهای درگیر کننده پوست نیز میتواند انگ را به وجود آورد. این احساس طرد شدن میتواند باعث به وجود آمدن خشم و مشکلات روان شود. لذا اقدامات ضد انگ ازجمله آموزش میتواند کمککننده باشد.
اما روانپزشکان و روانشناسان برای کاهش اثرات روانی ناشی از همهگیری بیماریهای عفونی باید چه اقداماتی انجام دهند؟
میتوانند گفتگو در مورد نگرانیهای حاصل از بیماری را تسهیل کنند.
بر ارتباطات و پاسخهای رسانهها نظارت کنند.
افراد آسیبپذیر در برابر مشکلات روانی را شناسایی و از آنها مراقبت کنند.
از طریق آموزش عمومی به کاهش انگ بپردازند.
در اتخاذ سیاستهای مناسب برای جلوگیری از آلودگی و گسترش بیماری مشارکت کنند.