شهر بندر عباس مرکز استان هرمزگان در جنوب ایران است. شهر بندرعباس در بخش مرکزی شهرستان بندر عباس قرار دارد.
بندر عباس یکی از مهمترین بندرهای جنوب ایران است و نام پیشین آن بندر گمبرون بودهاست.
جغرافیا
شهرستان بندرعباس در شمال تنگه هرمز قرار دارد. وسعت آن۲۷۳۱۶ کیلومتر مربع است. این شهرستان از سمت شمال به شهرستان حاجی آباد و از سمت شرق به شهرستانهای میناب و رودان، از غرب به شهرستانهای: بندرخمیر و بندر لنگه، و از جنوب به خلیج فارس و جزیره قشم محدود میباشد. شهر بندر عباس مرکز شهرستان بندر عباس است. وسعت این شهر که در ساحل خلیج فارس واقع شدهاست حدود ۴۵ کیلومتر مربع و ارتفاع آن از سطح دریا ۱۰ متر میباشد. نزدیکترین شهر به بندرعباس شهر قشم (مرکز جزیره قشم) با حدود ۲۸ کیلومتر میباشد. فاصله بندرعباس تا تهران ۱۳۳۳ کیلومتر میباشد.
تاریخچه
تا قبل از قرن چهارم هجری در حوالی بندرعباس فعلی بندر و روستای کوچکی به نام سورو وجود داشت. در سال ۱۵۱۴ پرتغالیها این منطقه کوچک را برای پیاده شدن و بارگیری اجناس از خشکی انتخاب کردند. به دلیل خرچنگ زیادی که در سواحل این بندر وجود داشت نام آن را بندر «کاماراو» یا «گامارائو» یعنی بندر خرچنگ گذاشتند. نام متداول بعدی یعنی گامبرون به احتمال زیاد از لغت پرتغالی گامارائو اقتباس شدهاست. بندرعباس یکی از بنادر مهم ایران در جاده ابریشم بودهاست بطوری که کاروانهای تجار در این شهر به انجام مراحل گمرکی میپرداختند و از این مسیر برای انتقال کالاهای خود به اروپا و آفریقا و آمریکا اقدام میکردند.
نام بندرعباس
در سال ۱۶۲۲ میلادی شاه عباس توانست با توانمندی سردار ایرانی امام قلی خان دست پرتغالیها را از این بندر کوتاه کند. به افتخار این پیروزی بندر گمبرون به بندر عباس تغییر نام داد. در تقسیمات فعلی کشوری شهر بندرعباس مرکز استان هرمزگان و یکی از مهمترین مراکز استراتژیکی و تجاری ایران در جوار خلیج فارس و دریای عمان میباشد. شهر بندرعباس به عنوان مرکز استان هرمزگان، شهری در حال پیشرفت و توسعهاست. اگر چهره شهر را با چند سال قبل مقایسه کنید متوجه خواهید شد که ساختمان سازی وخصوصا آپارتمان سازی با سرعت قابل ملاحظهای در حال انجام است. احداث پل ارتباطی خیابان استانداری و بلوار طالقانی، ایجاد پارکینگ عمومی با خشک سازی دریا در بلوار ساحلی، راه اندازی پارکهای تفریحی مهرگان، پارک شهر توحید، پارک ساحلی سورو و پارک ساحلی دولت از دیگر عواملی است که در تغییر شکل شهر و فرهنگ آن تاثیر بسزایی داشتهاست.
جمعیت
بندرعباس بزرگترین مرکز استان هرمزگان است جمعیت این شهر طبق سرشماری سال ۱۳۸۵ مرکز آمار ایران برابر با ۳۶۷,۵۰۸ نفر بودهاست.
آب و هوا
آب و هوای این شهر گرم ومرطوب است. فصل تابستان در این شهر نزدیک ۹ ماه از سال ادامه دارد. دمای هوای شهر بندرعباس در گرمترین روزها به ۴۴ درجه سانتیگراد و در سردترین روزها به ۴درجه سانتیگراد نیز رسیدهاست.
بنادر تجاری
بندر شهید رجایی و بندر شهید باهنر به دلیل موقعیت مناسب جغرافیایی، به عنوان نقطه اتکای بندرعباس در جهت جابهجایی کالا و سرمایه در اشکال مختلف، نتایج اقتصادی به سزایی برای استان هرمزگان به همراه داشته و بندرعباس را به منطقه ویژه اقتصادی معادن، فلزات، کشتیسازی و صادرات و واردات کالا تبدیل کردهاست.
آثار تاریخی
عمارت کلاه فرنگی، این ساختمان توسط هلندیها در سال ۱۱۱۰ هجری قمری ساخته شده و قلعهای با ۱۶ برج و ۳ دروازه بوده که به عنوان اداره گمرک استفاده میشدهاست.
حمام گلهداری، این حمام از پنج گنبد بزرگ و کوچک ساخته شده و به حمام شاه عباس نیز معروف است.
معبد هندوها، که در بندرعباس به بُت گورُ معروف است در سال ۱۳۱۰ توسط هندوهای ساکن بندرعباس به سبک معماری هندی و توسط معماران هلندی بنا شده و در حال حاضر به عنوان موزه تاریخی استفاده میشود. این معبد در مرکز شهر و در خیابان امام خمینی واقع شدهاست.خوری به نام “گور سوزون” نیز در بندر عباس وجود دارد که گویا هندوهای ساکن شهر مردگان خود را در کنار آن میسوزاندن و احتمالا بنا به سنت هندوها خاکستر آنها را به این خور میریختند. امروزه بخشی از فاضلاب شهر از این راه به خلیج فارس میریزد.
مسجد ناصری (بندر عباس) که در سال ۱۳۰۴ هجری قمری ساخته شدهاست. این مسجد در سال ۱۳۸۶ بازسازی شدهاست.
مسجد صحراباغی این مسجد در سال ۱۳۱۰ هجری قمری بنا شدهاست.
مسجد گلهداری تاریخ ساخت آن مربوط به ۱۲۹۶ هجری قمری میباشد.
مسجد جامع در سال ۱۱۷۵ هجری قمری بنا شدهاست.
امامزاده سید مظفر (بندر عباس)، این آرامگاه از زیارتگاههای عمده استان محسوب میشود و در بلوار امام خمینی واقع است.
مجموعه برکههای باران، این برکهها که تاریخ بنای آنها به دوره صفویه باز میگردد در بلوار پاسداران و کوی ۲۲ بهمن واقع است.
مراکز تجاری
مجتمع تجاری زیتون به عنوان اولین مرکز تجاری مدرن و پس از آن مجتمعهای نیلی، ستاره جنوب، سیتی سنتر، ستاره شهر، سرو، رویال و کارگزاری (شامل واحدهای تجاری، مسکونی، تفریحی، شهربازی کودکان و سینما) درکنار بازارهای سنتی مثل بازار اوزیها، بازار لاریها، بازار شهرداری و بازار روز فعال هستند. مراکز تجاری صدف، ملکه آسمانها، مروارید و زیتون ۲ نیز در دست ساخت میباشند.
مراکز آموزشی و دانشگاهی
بندرعباس در زمینه فعالیت واحدهای آموزشی علمی و تخصصی دارای امکانات و قابلیتهای درخور توجهی میباشد. دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان، دانشگاه هرمزگان، دانشگاه پیام نور (که علاوه بر بندرعباس در میناب و بندرلنگه نیز شعبه دارد)، دانشگاه آزاد اسلامی (که در بندر لنگه، قشم، میناب، رودان و هرمز نیز شعبه دارد)، دانشگاه مهندسی کشتیسازی و صنایع دریایی دانشگاه امیر کبیر، آموزشکدههای فنی شهید کرانی بندرعباس و فنی و حرفهای فاطمیه بندرعباس، مرکز تربیت معلم شهید باهنر، مرکز تربیت معلم فاطمهالزهرا، مرکز تربیت معلم حضرت زینب و مرکز آموزش ضمن خدمت شهید بهشتی بندرعباس از مراکز آموزشی بندرعباس میباشند.
بانک ژن زیست محیطی جنوب ایران نیز در بندر عباس واقع شدهاست.
فرودگاه
شهر بندرعباس دارای یک فرودگاه بینالمللی است. این فرودگاه یکی از ۶ فرودگاه بینالمللی ایران است. فرودگاه بینالمللی بندرعباس به علت منطقهای که در آن حاضر است عضو IATA نیز بوده و پروازهای زیادی را در خود میبیند. پروازهای بینالمللی این فرودگاه به کشورهای حوزه خلیج، پاکستان و هند انجام میشود. یکی از مهمترین ویژگیهای این فرودگاه بدون سانحه بودن آن است. به طور متوسط هر هفته ۸۱ پرواز داخلی و خارجی در فرودگاه بینالمللی بندرعباس انجام میگیرد.
پایانه مسافربری
بندرعباس دارای یک پایانه مسافربری است که در محله نخل ناخدا قرار دارد.
شبکه راهآهن
راه آهن از دیگر محورهای ارتباطی که از نظر حجم مسافر و حمل و نقل کالا به کلیه نقاط ایران درصد بالایی را به خود اختصاص دادهاست. از شهر بندرعباس روزانه یک قطار مسافری به مقصد تهران حرکت میکند. یک قطار دیگر با نام قطار غزال نیز یک روز در میان مسیر بندرعباس – تهران و بلعکس را طی میکند. از ایستگاه مسافری راه آهن بندرعباس یک قطار به مقصد اصفهان و قطار دیگری به مقصد مشهد نیز مسافرین را جابجا میکند.
هتلها
هرمز (۵ ستاره)، هما، خلیج فارس (۵ ستاره)، آپارتمان آتیلار ۱ (۴ ستاره)، آپارتمان آتیلار ۲، آپارتمان قدس، گوهرشاد، گنو، گلشهر، سعدی، حمزه، نقش جهان، دریا، کوثر
جاذبههای طبیعی گردشگری
کوه گنو، چشمه آبگرم گنو، چشمه آبگرم خورگو، چشمه آبگرم سرخاء، چشمه آبگرم کشکوئیه، چشمه آبگرم نیان، چشمه آبگرم چستانه، کوه ذرتو، تپه چاه لرد، قادهار، جنگل کوه شب، سیخوران، بنوزاکین، چشمه آبگرم باری، غار سرخاء، آبشار سرخاء، غار چلو، شهر فین
ترابری
به خاطر گرمی هوا در این شهر از سال ۱۳۸۵ خورشیدی دهها دستگاه اتوبوس کولردار جدید وارد ناوگان حمل و نقل شهر بندرعباس شدهاست. این تعداد دستگاه اتوبوس در مسیر خیابانهای آیتالله غفاری، کوی ۲۲ بهمن، شهرک توحید، محله کمربندی، ترمینال نخل ناخدا، اسلامآباد، پایگاه هوایی گلشهر و پلیس راه قدیم کار میکنند.