وَ مِنْ خُطْبَه لَهُ عَلَیْهِ السّلامُ
از خطبه هاى آن حضرت است
در بیان فضل و علم خود، و خبر از فتنه بنى امیه
اَمّا بَعْدُ، اَیُّهَا النّاسُ، فَاَنَا فَقَأْتُ عَیْنَ الْفِتْنَهِ، وَ لَمْ یَکُنْ لِیَجْتَرِىءَ
اما بعد، اى مردم، من بودم که چشم فتنه را کور کردم، و کسى جز من بر آن
عَلَیْها اَحَدٌ غَیْرى بَعْدَ اَنْ ماجَ غَیْهَبُها، وَ اشْتَدَّ کَلَبُها.
جرأت نداشت، بعد از آنکه تاریکى فتنه ها همه جا را گرفته، و سختىِ هارى آن رو به فزونى نهاده بود.
فَاسْأَلُونى قَبْلَ اَنْ تَفْقِدُونى، فَوَ الَّذى نَفْسى بِیَدِهِ لاتَسْأَلُونى عَنْ
پس پیش از آنکه مرا نیابید از من بپرسید، به خدایى که جانم در قبضه قدرت اوست از آنچه که از
شَىْء فیما بَیْنَکُمْ وَ بَیْنَ السّاعَهِ، وَلا عَنْ فِئَه تَهْدى مِائَهً وَ تُضِلُّ مِائَهً
امروز تا قیامت رخ خواهد داد و نیز درباره گروهى که صد نفر را هدایت کند و صد نفر را به گمراهى برد
اِلاّ اَنْبَأْتُکُمْ بِناعِقِها وَ قائِدِها وَ سائِقِها، وَ مُناخِ رِکابِها
از من نخواهید پرسید مگر اینکه شما را از دعوت کننده و جلودار و راننده شان و جاى فرود آمدن مرکبها
وَ مَحَطِّ رِحالِها، وَ مَنْ یُقْتَلُ مِنْ اَهْلِها قَتْلاً، وَ مَنْ یَمُوتُ مِنْهُمْ
و باراندازشان و آن که از اهل آنها کشته مى شود، و آن که به مرگ طبیعى مى میرد خبر
مَوْتاً. وَلَوْ قَدْ فَقَدْتُمُونى وَ نَزَلَتْ بِکُمْ کَرائِهُ الاُْمُورِ وَ حَوازِبُ
خواهم داد. و اگر مرا از دست بدهید و آن گاه حوادث ناگوار و مشکلات طاقت فرسا بر شما
الْخُطُوبِ لاََطْرَقَ کَثیرٌ مِنَ السّائِلینَ، وَ فَشِلَ کَثیرٌ مِنَ الْمَسْئُولینَ،
فرود آید بسیارى از پرسش کنندگان سر فرود آورند و جمع زیادى از پرسش شوندگان از جواب فرو مانند،
وَ ذلِکَ اِذا قَلَّصَتْ حَرْبُکُمْ وَ شَمَّرَتْ عَنْ ساق، وَ ضاقَتِ الدُّنْیا
و این زمانى است که پیکار و نبرد در میان شما ادامه یابد و دامن بالا زند، و دنیا بر شما
عَلَیْکُمْ ضیقاً تَسْتَطیلُونَ مَعَهُ اَیّامَ الْبلاءِ عَلَیْکُمْ، حَتّى یَفْتَحَ اللّهُ
تنگ گردد آنچنان که ایّام بلا و ابتلا را بر خود طولانى انگارید، تا اینکه خداوند براى
لِبَقِیَّهِ الاَْبْرارِ مِنْکُمْ.
باقى ماندگان از نیکان شما پیروزى پیش آرد.
اِنَّ الْفِتَنَ اِذا اَقْبَلَتْ شَبَّهَتْ، وَ اِذا اَدْبَرَتْ نَبَّهَتْ.
فتنه ها به وقتى که روى آرند عامل اشتباه شوند، و چون از میان بروند حقیقت آن بر همه معلوم گردد.
یُنْکَرْنَ مُقْبِلات، وَ یُعْرَفْنَ مُدْبِرات. یَحُمْنَ حَوْمَ الرِّیاح ِ،
فتنه ها به وقت آمدن ناشناس اند، و هنگام رفتن شناخته مى شوند. فتنه ها همچون باد در گردشند،
یُصِبْنَ بَلَداً وَ یُخْطِئْنَ بَلَداً. اَلا وَ اِنَّ اَخْوَفَ الْفِتَنِ عِنْدى عَلَیْکُمْ فِتْنَهُ
به شهرى اصابت مى کنند و از شهرى مى گذرند. بدانید که ترسناکترین فتنه ها به نظر من در زندگى شما
بَنى اُمَیَّهَ، فَاِنَّها فِتْنَهٌ عَمْیاءُ مُظْلِمَهٌ، عَمَّتْ خُطَّتُها، وَ خَصَّتْ بَلِیَّتُها،
فتنه بنى امیّه است، زیرا فتنه اى است کور و تاریک و فراگیر، و بلایش مخصوص مردم باایمان است،
وَ اَصابَ الْبَلاءُ مَنْ اَبْصَرَ فیها، وَ اَخْطَأَ الْبَلاءُ مَنْ عَمِىَ عَنْها!
آن که در آن فتنه ها بصیر و داناست بلا دامنگیرش مى گردد، و هر که کوردل و نابیناست بلا از او دور مى ماند!
وَ ایْمُ اللّهِ لَتَجِدُنَّ بَنى اُمَیَّهَ لَکُمْ اَرْبابَ سَوْء بَعْدى، کَالنّابِ
به خدا قسم پس از من بنى امیّه را براى خود حاکمان بدى خواهید یافت، آنان مانند شتر
الضَّرُوسِ تَعْذِمُ بِفیها، وَ تَخْبِطُ بِیَدِها، وَ تَزْبِنُ بِرِجْلِها، وَ تَمْنَعُ
بدخلقى هستندکه بادهان گازمى گیرد، و بادست به سرصاحبش مى کوبد، و باپاى لگدمى اندازد،وازدوشیدن شیرش
دَرَّها. لایَزالُونَ بِکُمْ حَتّى لایَتْرُکُوا مِنْکُمْ اِلاّ نافِعاً لَهُمْ،
مانع مى شود. با شما دائماً بر همین رویّه اند تا کسى از شما را باقى نگذارند مگر کسى که براى آنها سودمند باشد،
اَوْ غَیْرَ ضائِر بِهِمْ. وَ لایَزالُ بَلاؤُهُمْ عَنْکُمْ حَتّى لایَکُونَ انْتِصارُ
یا به ایشان زیانى نرساند. سخت گیرى آنان از شما برطرف نخواهد شد تا جایى که
اَحَدِکُمْ مِنْهُمْ اِلاّ کَانْتِصارِ الْعَبْدِ مِنْ رَبِّهِ، وَ الصّاحِبِ مِنْ مُسْتَصْحِبِهِ.
غلبه شما بر آنان به پیروزى برده بر ارباب، یا فرمانبر بر فرمانده اش ماند!
تَرِدُ عَلَیْکُمْ فِتْنَتُهُمْ شَوْهاءَ مَخْشِیَّهً، وَ قِطَعاً جاهِلِیَّهً، لَیْسَ فیها مَنارُ
فتنه ایشان بر شما زشت و وحشتناک و به رویّه دوران جاهلیت وارد مى گردد، در آن فتنه نه علامت هدایتى
هُدًى، وَلا عَلَمٌ یُرى. نَحْنُ اَهْلَ الْبَیْتِ مِنْها بِمَنْجاه، وَ لَسْنا فیها
یافت مى گردد و نه نشانه نجاتى دیده مى شود. ما اهل بیت از آن فتنه بر طریق نجاتیم، و در آن وقت قدرت دعوت
بِدُعاه. ثُمَّ یُفَرِّجُهَا اللّهُ عَنْکُمْ کَتَفْریج ِ الاَْدیمِ بِمَنْ
در ما نیست. آن گاه خداوند مانند جدا شدن پوست از گوشت، آن فتنه ها را از شما جدا مى کند به واسطه کسى که
یَسُومُهُمْ خَسْفاً، وَ یَسُوقُهُمْ عُنْفاً، وَ یَسْقیهِمْ بِکَأْس مُصَبَّرَه،
به آنان ذلت و خوارى مى دهد، و به شدّت آنان را از میدان به در مى کند، و جام تلخ بلا در کامشان مى ریزد،
لایُعْطیهِمْ اِلاَّ السَّیْفَ، وَلایُحْلِسُهُمْ اِلاَّ الْخَوْفَ. فَعِنْدَ ذلِکَ تَوَدُّ
جز شمشیر به آنان ندهد، و جز لباس ترس بر آنان نپوشاند. در آن وقت قریش دوست دارد دنیا و آنچه
قُرَیْشٌ بِالدُّنْیا وَ ما فیها لَوْ یَرَوْنَنى مَقاماً واحِداً وَلَوْ قَدْرَ جَزْرِ
در آن است را از دست بدهد و عوض آن یک بار دیگر رهبرى مرا اگر چه زمانش به اندازه قربانى کردن
جَزُور لاَِقْبَلَ مِنْهُمْ ما اَطْلُبُ الْیَوْمَ بَعْضَهُ فَلایُعْطُونیهِ.
شتر کم باشد ببیند تا از آنان بپذیرم چیزى را که امروز مقدارى از آن را مى طلبم و به من نمى دهند.