کتاب دوم راهنمایی
قاعده درس اول خلاصه سال اول راهنمایی می باشد و به آن رجوع شود .
کتاب دوم راهنمایی در مورد افعال ( ماضی و مضارع ) و ضمائر (منفصل « جدا » و متصل « چسبیده » ) وطریقه ی سوال کردن وجواب دادن می باشد که آن را شرح وتوضیح می دهیم و در پایان دا نش آموز سال دوم راهنمایی می تواند ۱۴ صیغه ی ماضی ومضارع را صرف نموده وسوال وجواب بسازد و راه استفاده از ضمائر را بکر بگیرد .
فــــعــــل
تعریف فعل : فعل به کلمه ای گفته می شود که انجام دادن کاری یا روی دادن حالتی را در زمانی ( گذشته ، حال ، آینده ) بیان کند و افعال ، فعلاً سه دسته هستند ۱ – ماضی « گذشته » ۲- مضارع «حال» ۳-مستقبل «آینده »
مبحث اولیه کتاب دوم درباره ی فعل ماضی است .
تعریف فعل ماضی : کلمه ای است که انجام دادن حالتی را در زمان گذشته بیان کند مانند : رفت ، به دست آوردی ، شنا کردم .
طریقه ی ساختن فعل ماضی در زبان فارسی بدین صورت می باشد .
بن ماضی + شناسه ی فارسی = شناسه های فارسی عبارتند از :
اول شخص مفرد ـم اول شخص جمع ـیـم
دوم شخص مفرد ــی دوم شخص جمع ـیـد
سوم شخص مفرد ت د سوم شخص جمع ـنـد مانند : رفتم ، رفتی ، رفت ، رفتیم ، رفتید ، رفتند ، زدم ، زدی ، زد ، زدیم ، زدید ، زدند
نکته ی مهم ۱ : برای پیدا نمودن فعل در جمله از جمله ی ( کـار چیست ؟ ) استفاده کنیم .
مانند : علی به مدرسه رفت . سوال می کنیم : کار چیست ؟ در جواب می گوئیم رفتن ….پس آن فعل ما است . حاکم ستمگر دستور به قتل مجرمان داد. کار چیست ؟ دستور داد
نکته ی مهم ۲ : برای پیدا نمودن زمان فعل از سوال ( کی ؟ یا چه وقت ؟ ) استفاده می کنیم .
مانند : حاکم ستمگر دستور به قتل مجرمان داد. کی دستور داد ؟ زمان گذشته
محسن در اتاق غذا می خورد . چه وقت غذا می خورد ؟ زمان حال
فعل ماضی و افعال دیگر مانند مضارع به سه گروه تقسیم می شوند :
۱ – گروه اول غایب ۲ – گروه دوم مخاطب یا حاضر ۳- گروه سوم متکلم
تعریف گروه غایب : گروهی هستند که در جمع ما حضور ندارند و شامل ۶ صیغه است .
دوصیغه مفرد مذکر و مونث ، دو صیغه مثنی مذکر ومونث ، دو صیغه جمع مذکرومونث
مانند : خوردند : چه کسانی ؟ آنهایی که در جمع ما حضور ندارند . رفت : چه کسی ؟ او
تعریف گروه مخاطب یا حاضر :گروهی هستند که در جمع ما حضور دارندوما آن ها را خطاب قرار می دهیم . و شامل ۶ صیغه است ، دوصیغه مفرد مذکر و مونث ، دو صیغه مثنی مذکر ومونث ، دو صیغه جمع مذکر ومونث
تعریف گروه متکلم : گروهی که از خودصحبت می کنند و دو صیغه دارد یکی وحده « تنها » و دیگری مع الغیر « با دیگران » . مانند : نوشتم ….. من ، عبادت کردیم ….. ما
شناسه عربی : به همان علامتها و حروفی گفته می شود که به آخر ریشه ی فعل متصل شده و فعل ماضی را می سازد .
مشخصات ۱۴ صیغه ی فعل رابا توجه به کف دست چپ می آموزیم. برای کشیدن دست چپ ، ابتدا دست راست خودرا روی یک صفحه ی سفید قرار می دهیم و دور تا دور آن را با خودکارمان می کشیم وآن را مانند کف دست چپ و شکل زیر تقسیم بندی می کنیم و در پایان فعل یا ضمیر را در آن می نویسیم.