آماده شدن برای خون گیری
گام اول از هر افدامی باید بیمار خود را دقیق شناسایی کنید تا به اشتباه از کسی دیگر خون نگیریم. در صورت وجود مشکل خاص در بیمار از فرد سوال کنیم یا در صورتی که پرونده آن را اختیار داریم اطلاعات را آن کسب کنیم. الزامات تهیه خون گیری را تا حد ممکن اجرا کنیم. برای نمونه اگر تستی نیازی به ناشتایی دارد باید مریض مدت زمان مشخصی را ناشتا باشد.
گام دوم که امروزه در کشور ما ایران اصلا رعایت نمی شود معرفی خود و تستی است که توسط ما انجام می شود. این حق بیمار است که اطلاعاتی در مورد تست و روش نمونه گیری بداند و ما وظیفه داریم هر سوالی در این زمینه که مربوط به نحوه نمونه گیری و همچنین روش خون گیری است را به بیمار توضیح دهیم. تجربه خودم ثابت کرده است که این روش برای کسب اعتماد مریض خیلی کمک کننده خواهد بود.
گام سوم رعایت بهداشت فردی توسط نمونه گیر است. همان طور که می دانید نمونه خون یکی از خطرناکترین نمونه های آزمایشگاهی است و باید همیشه آن را خطر بالقوه در نظر بگیریم. برای حفظ سلامتی خود و بیمار و همچنین دیگر کارنکان و مراجعه کنندگان وظیفه داریم بهداشت را رعایت کنیم. تا جایی که امکان دارد از دستکش یکبار مصرف استفاده کنید ولی همان طور که می دانید استفاده از این دستکش های در حین خون گیری شاید برای عده ای سخت باشد ولی استفاده از دستکش جز بایدها است.
گام چهارم، مشاهده تست های درخواستی مریض است. نسخه تست های بیمار را با دقت بخوانیم تا ظرف و لوله مورد نظر را برای انجام خونگیری قبلا اماده کنیم. همیشه نام بیمار، تاریخ تولد، بررسی مشخصات شناسنامه ای برای کسب هویت اصلی مریض را بررسی کنید تا بعدا به مشکلی برنخوریم. برچسب لوله ها و همچنین نام بیمار را بررسی کنید تا شاید اشتباهی رخ نداده باشد. در صورت نیاز از خود فرد برای کسب اطلاعات شخصی سوال کنیم. همان طور که دوستان آزمایشگاهی اطلاع دارند در کنترل کیفی بیشترین قسمتی که داری خطا و اشتباه است مرحله پیش-تجریه تحلیلی یا پره آنالیتیک است. مرحله ای که از درخواست تست توسط پزشک تا دادن نمونه به دستگاه طول می کشد. حدود ۶۰% کل خطاها در این بخش صورت می گیرد. به همین دلیل باید نسبت به این موضوع اطلاع کاملی داشته باشیم و همیشه مرحله نمونه گیری را با دقت تمام انجام دهیم .
گام پنجم، از سلامت لوله ها(از نظر ظاهر و یا تاریخ گذشته بودن) و همچنین محیط هایی که برای خون گیری استفاده می کنیم مطمئن شویم.
گام ششم، انتخاب سوزن مناسب برای نمونه گیری است. نیدل ها دارای اندازه های مختلفی هستند که بر اساس سن فرد، شرایط فیزیکی و مقدار خونی که باید گرفته شود متفاوت هستند برا این منظور به SOP آزمایشگاه خود در مورد خون گیری مراجعه کنید.
بعد این مراحل اولیه، با یافتن رگ مورد نظر کار خود را ادامه خواهیم داد.
گام اول، مریض باید در صندلی مخصوص خون گیری بنشیند.و دست ان در شرایط آناتومی و کاملا بی حرکت باشد. نکته بسیار مهم عدم خم شدن دست بیمار در ناحیه آرنج است(مثل شکل). در صورتی که مریض روی تحت خوابیده است برای راحتی کار بالشی را زیر دست آن قرار دهید.
گام دوم در یافتن رگ، انتخاب دستی است که باید از ان نمونه گیری شود. این کار را خودمان انجام می دهیم یا مریض انتخاب می کند. سپس حدود ۷٫۵ تا ۱۰ سانتی متر بالاتر از محل خونگیری توسط تورنیکت را می بندیم.
گام سوم درخواست از مریض برای مشت کردن دست خود است.
گام چهارم، با انگشت اشاره خود رگ را می یابیم. برای افزایش اتساع رگ این کار را با انگشت اشاره خود انجام دهید.
گام پنجم، محل خون گیری را توسط الکل ضد عفونی کنید. به صورت دوار این کار را انجام دهید و در یک حرکت. یعنی اگر پنبه را ا روی پوست بلند کردید دوباره ان را روی پوست برای ضد عفونی استفاده نکنید.
گام ششم، اجاه بدهید تا الکل حدود سی ثانیه روی پوست خشک شود این کار باعث می شود که محل خون گیری موقع وارد شدن نیدل ااحساس سوزش نکند.
بعد از یافتن محل خون گیری و انتخاب رگ به مرحله نحوه انجام عملی خون گیری می رسیم. با ادامه مطلب همراه ما باشید .
گام اول، سرنگ و نیدل از نظر نقض ظاهری بررسی شود. سرنگ را به حالت اماده دربیاورید.
گام دوم، گرفتن بازو بیمار توسط انگشت شست و حدود ۲٫۵ تا ۵ سانتی متر پائین تر از محل خون گیری است. برای فیکس کردن و کشیدن پوست با انگشت شست مطمئن شوید که با سرعت پائینی این کار را انجام می دهید تا باعث رفلکس توسط بیمار نشود.
گام سوم، سوزن با ورید خط به خط شود. دقت کنید که سرنگ به صورت مورب باشد.
گام چهارم، سوزن را وارد رگ کنید. دقت کنید دست خودتون به سوزن برخورد نکند. برای فشار دادن هم از پلاستیک سرنگ استفاده کنید.
گام پنجم، بعد از اینکه مقدار کافی از خون وارد سرنگ شد تورنیکت را به سرعت باز کنید.
گام ششم، چون در بیشتر آزمایشگاه ها از سرنگ ها خلاء استفاده نمی شود بنابراین بعد از خون گیری باید سوزن کنده شده و در سیف باکس قرار گیرد و بعد از آن خون را وارد لوله ها کنید و کاملا میکس کنید. برای مخلوط کردن ۵-۸ بار این کار را انجام دهید. به شدت کار میکس کردن را انجام ندهید. لوله های باقی مانده را هم توسط نمونه خون پر کنید تا درخواست تست کامل شود.
گام هفتم از مریض بخواهیم دست خود را باز کند و یک تکه گاز پانسمان را در محل سوراخ خون گیری قرار می دهیم. این کار را با فشار ملایمی انجام دهید تا خون گیری قطع شود.
پایان خون گیری و تمیز کردن محل خون گیری اخرین قدم ما خواهد بود .
گام اول، نکات امنیتی مربوط به سوزن را رعایت کنیم و آن را در safe box مربوط به اشیای تیز قرار دهیم. همان نکاتی که در بالا به آن ها اشاره کردیم.
گام دوم، قرار دادن گاز در محل نمونه گیری است. بعد از این کار مریض حداقل باید حدود ۱۵ دقیقه این گاز را در محل نمونه گیری نگه دارد.
گام سوم، نمونه ها را در صورت نیاز در سرما قرار دهید.
گام چهارم، محل خونگیری و همچنین وسائل را توسط مواد ضد میکروبی و ضد عفونی کننده تمیز کنید.