ارومیه

ارومیه یکی از شهرهای ایران و مرکز استان آذربایجان غربی و نیز مرکز شهرستان ارومیه است. این شهر طبق سرشماری سال ۱۳۸۵ با ۵۷۷,۳۰۷ نفر جمعیت، دهمین شهر پرجمعیت ایران محسوب می‌گردد.

وجه تسمیه
واژه ارومیه از ترکیب دو واژه آشوری اور (شهر) + میه (آب) تشکیل شده‌است. ارومیه به صورت اورمو، اورومیه و اورمیه تلفظ می‌شود.

جغرافیا
ارومیه در جلگه گسترده و سرسبزی به درازای ۷۰ کیلومتر و به پهنای ۳۰ کیلومتر واقع شده که اطراف آن تا کیلومترها پوشیده از باغات انگور و سیب و کشتزار است. دریاچه ارومیه در شرق و دریاچه مارمیشو در غرب این شهر قرار دارد. این شهر به علت آب و هوای معتدل و داشتن مناظر زیبا، یکی از شهرهای گردشگری ایران محسوب می‌شود. جمعیت این شهر ۵۷۷,۳۰۷ نفر می‌باشد و نیز جمعیت شهر در سال ۲۰۰۵ میلادی، ۷۸۷,۲۵۴ نفر پیش‌بینی شده‌است. بلندی ارومیه از سطح دریا ۱۳۳۲ متر است.

مردم
ساکنین شهر ارومیه را آذربایجانی‌ها، کردها، آشوری‌ها و ارمنی‌ها تشکیل می‌دهند که اغلب در یک محله در کنار هم زندگی می‌کنند.
طبق یک مطالعه دیگر از ترکیب قومی خانوارهای نمونه و مورد بررسی در سطح شهر ارومیه که حدود سال ۱۳۷۹ انجام گرفت نشان می‌دهد که ترک‌زبانان ۸۵,۷? درصد خانوارهای نمونه را به خود اختصاص داده و کردزبان‌ها حدود ۱۰,۵? بوده‌اند. در این آمارگیری نمونه‌ای درصد آشوری‌ها، فارس‌زبان‌ها و ارمنی‌ها در شهر ارومیه به ترتیب ۱,۷، ۱,۶ و ۰,۵ بود.

اکثر ترک‌های ارومیه شیعه مذهب می‌باشند ولی تعداد زیادی ترک‌های سنی حنفی و شافعی مذهب نیز در داخل شهر و در بیش از ۲۵ روستا از جمله، بالو، قولنجی، کهریز، گل‏تپه، گجین و ولینده زندگی می‌کنند. در ارومیه تعدادی ترکهای اهل حق نیز زندگی می‌کنند.مذهب کردهای ساکن ارومیه نیز اکثرا سنی است.

تاریخچه

پارسیان در مهاجرت خود از ایران‌ویج نخست در غرب و جنوب دریاچه ارومیه ساکن شدند ولی پس از آن به مهاجرت خود ادامه دادند و تا سرزمین پارس (استان فارس) پیش رفتند. جلگه ارومیه در دوران باستان در قلمرو مادها، آشوریان، و دیگر اقوام نیز قرار داشته‌است.

شاه عباس بزرگ پس از بیرون راندن عثمانی‌ها از خاک ایران در صدد برآمد طوایفی را برای مرزداری قدرتمند در بخش غربی کشور مستقر سازد. شاه عباس برای این منظور ایل افشار ساکن ابیورد خراسان و دیگر نقاط را در نظر گرفت.او کلبعلی سلطان ایمانلوی افشار را احضار نموده به لقب خانی و ریاست کل ایل افشار منصوب نمود. سپس دستور داد که ایل افشار که شمار زیادی داشتند و در ولایات عراق، فارس، کرمان و خراسان سکنی داشتند، با تمام امکانات خود حرکت کرده در جلگه ارومیه ساکن شوند.

در این جابجایی هشت هزار خانوار از شش ایل بزرگ این طایفه در جلگه ارومیه استقرار یافتند و حکومت این ناحیه در اختیار کلب علی خان قرار گرفت.متن فرمان شاه عباس یکم خطاب به کلب‌علی خان که سبب این جابجایی ایلی شد در دست است.

همین پیشینه سبب شد تا شماری از سران این طایفه به‌ویژه پس از تأسیس ارتش جدید در ایران، در مناصب فرماندهی حضور داشته باشند.

حمل‌ونقل
فاصله ارومیه تا تهران در صورت عبور از پل شهید کلانتری (پل میان‌گذر دریاچه ارومیه) ۷۸۰کیلومتر است. همچنین فاصله ارومیه تا تبریز ۱۳۵ کیلومتر می‌باشد.
شهر ارومیه دارای فرودگاه فعال بین‌المللی است. پروازهای داخلی فرودگاه ارومیه به تهران و مشهد و پرواز خارجی به ترکیه، عربستان و دبی دایر می‌باشد. استان آذربایجان غربی با سه کشور ترکیه،عراق و آذربایجان همسایه می‌باشد و کنسولگری ترکیه در این شهر مشغول فعالیت می‌باشد.
تعداد خودرو در ارومیه به ازای هر هزار نفر ۸۰ دستگاه است و این رقم در تهران ۶۰ دستگاه می‌باشد.

مناطق دیدنی
مجتمع تفریحی چی‌چست، پارک جنگلی ارومیه، بند، کوه «سیرداغ»، دریاچه ارومیه، دریاچه مارمیشو، دره قاسملو، مجتمع تجاری تفریحی باری، مسجد جامع، بنای سه گنبد، پل شهید کلانتری، آبشار سولوک ,جاده امامزاده.خیابان استادان.خیابان شیخ تپه و …

سوغات
حلواگردویی – نقل – عرق بیدمشک

محصولات کشاورزی
انگور و سیب از عمده محصولات کشاورزی شهر ارومیه می‌باشد.
سایر محصولات کشاورزی: گردو، تخمه آفتابگردان و کدو، هلو، زردآلو ، شلیل ،سیب ، گیلاس

اهالی سرشناس
غلامرضا حسنی امام جمعه ارومیه و نماینده ولی فقیه در استان
سید پرویز فتاح وزیر نیرو در دولت نهم
صادق محصولی وزیر کشور در دولت نهم
علی عبدالعلی زاده وزیر مسکن و شهر سازی در دولت آقای خاتمی
مسعود پزشکیان وزیر بهداشت و درمان و آموزش پزشکی
اسکندر نعمتی که در به پیروزی رساندن انقلاب جمهوری اسلامی ایران و جنگ نقش داشت و شاگردان زیادی را پرورش داد.