بندر بوشهر مرکز استان بوشهر از استان‌های ایران است. این شهر همچنین مرکز شهرستان بندر بوشهر نیز می‌باشد. جمعیت این شهر بر پایه آمار سرشماری سال ۸۵ برابر با ۱۶۱,۶۷۴ نفر است.
بیشتر مردم بوشهر به زبان فارسی(لهجه‌های گوناگون محلی از زبان فارسی)تکلم می‌کنند و اقلیت هایی از مردم استان هم متکلم به زبان های لری و ترکی قشقایی و عربی و… هستند بندر امروزی بوشهر را نادرشاه افشار در ۱۷۳۶ میلادی رونق دوباره بخشید. نام این محل پیش از آن ریشهر بود. خود نام بوشهر پیشینه‌ای دیرینه دارد.البته شکوه بوشهر راباید درزمان عیلامیان جست.
پیشینه تاریخی
دیرینگی بافت تاریخی بوشهر، به دوره‌ی حکومت نادرشاه افشار برمی‌گردد که در آن هنگام با تأسیس پایگاه دریایی نادرشاه در خور شرقی بوشهر موسوم به خور نادری، بندر بوشهر از یک‌روستای کوچک ماهیگیری به یک بندر مهم تبدیل گردید. مادام دیولافوا در سفر اول خود به بوشهر به کشتی‌هایی اشاره می‌کند که به احتمال قوی بازمانده‌ی کشتی‌های نادرشاه‌بوده‌اند. از آن تاریخ رونق و آبادانی آن ادامه یافت و در دوره‌ی زندیه به دلیل نزدیکی به پایتخت ایران در شیراز اهمیت این بندر دوچندان شد. بافت قدیم بوشهر از شرق، شمال و سمت‌مغرب به دریا محدود است و از جنوب به خیابان لیان فعلی محدود است. در گذشته یعنی در سال ۱۲۷۱ هـ.ق در محل خیابان لیان، حصار شهر با تعداد پانزده باروی نظامی مستقر بوده ودروازه‌ی اصلی شهر در محل میدان انقلاب فعلی قرار داشته که هنوز هم در فرهنگ و عرف بومیان بوشهر به نام دروازه مشهور است.
در آن ایام در داخل محدوده‌ی شهر بوشهر ساختمان‌های مردم دو، سه و حتی چهار طبقه بوده که از سنگ‌های فسیلی و ملاط گچ و ساروج و بعضاً کاه و گل و پوشش تیر چندل ساخته شده ودرب و پنجره‌های آن نیز از جنس چوب ساج بوده که در برابر موریانه و رطوبت کاملاً مقاوم بوده‌اند و احداث خانه‌های کپری و غیر استاندارد در داخل محدوده‌ی شهر ممنوع بوده است.
در خارج از حصار شهر بوشهر زمین‌های پست قرار داشته به طوری که در طول زمستان و به خصوص در هنگام مد آب دریا، آن جا را آب می‌گرفته و به شتل العرب یعنی شطالعرب معروف بوده و لذا مردم بوشهر با محدودیت زمین مواجه بوده‌اند و به همین دلیل ساختمان‌های خود را در طبقات و به طور عمودی گسترش می‌داده و کوچه‌ها را نیز تا حد امکان باریک انتخاب می‌کرده‌اند تا از زمین موجود حداکثر استفاده به عمل آید.
اولین آبادی خارج از بوشهر، روستای سنگی و جفره بوده که هم اکنون به محلاتی از شهر بوشهر فعلی تبدیل شده‌اند.
جبهه‌ی ساحلی بافت قدیم بوشهر در سال ۱۳۷۸ تحت شماره‌ی ۲۳۶۰ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
برادلی برت، در سفرنامه‌ی خود به نام خلیج فارس تا دریای خزر، از طریق ایران که در سال ۱۹۰۹ در لندن منتشر شده، بوشهر را شهر دریاها یا شهری دریایی نامیده و ارتباط میان بوشهر ودریا را یک ارتباط منحصر به فرد و بی‌نظیر توصیف کرده است: اگر شهری را بتوان دریایی نامید، به درستی که آن شهر، بندر بوشهر است. او در جایی دیگر می‌گوید: در کناره‌ی دریا، امواج، دیوار ساحلی شهر (بوشهر) را غرش کنان درهم می‌کوبد، گویی که در آن جا هنگامه‌ای به پا شده است….
نام‌های سرزمین بوشهر
در عصر هخامنشی از تمدنهای بزرگ در ایران تمدن لیان بوده‌است که برخی به اشتباه نام آن را از نام‌های بوشهر می‌دانند. طبق آثار کشف شده در منطقه باستانی هلیله و ریشهر نام این سرزمین ژرمانسیکا بوده‌است. همچنین در آثار باستانی شوش از این بندر نام برده شده‌است. در زمان اسکندر نام آن به موزامبری تغییر یافت.
محلات
چهار محله قدیمی بوشهر عبارت‌اند از دهدشتی، شنبدی، کوتی و بهبهانی از دیگر محله‌های سنتی این بندر می‌توان از صلح‌آباد، جفره، بن‌مانع، شکری (بهشت صادق)، باغ زهرا و جبری نام برد. محلات سنتی ساحلی یا قطبهای صیادی محلی که در دو قسمت شرق و غرب بوشهر قرار دارند که شامل محلات جفره (مفگه)، صلح‌آباد و جبری می‌گردد.