تقسیم میوز

برای خرید محصول فوق ، روی دکمه خرید زیر کلیک کنید .

نکته ۱:

تقسیم میوز ، میوز نوعی تقسیم هسته‌ی سلول است که طی آن از هر سلول ۲nکه معمولاً سلولهای تخصص یافته‌ای برای تولید مثل هستند (گامت یا هاگ) پدید می‌آیند میتوز از دو تقسیم هسته به نام میوز I و میوز II تشکیل شده است که مراحل آنها به شرح زیر است :

۱) پروفاز I: 1) کروموزوم ها فشرده و قابل رویت می‌شوند. ۲) غشای هسته تجزیه می‌شود. ۳) کروموزوم های همتا، که هر کدام دو کروماتید دارند. از طول کنار هم قرار می‌گیرند و ساختاری چهار کروماتیدی به نام تتراد را پدید می‌آورند:

۲) متافازI: قرارگیری تترادها در سطح استوای سلول به کمک رشته‌های دوک – نو ترکیبی.

۳) آنافاز I: جدا شدن کروموزوم های همتا از یکدیگر و به قطبین رفتن آنها ( تفکیک دو ژن آلل)

۴)تلوفاز I: از بین رفتن دوک ۲)تشکیل دوباره پوشش هسته ۳) تقسیم سلول به دو سلول جدید که هر سلول فقط یکی از هر جفت کروموزوم همتا را دارد.

در این فاصله همانند سازی کروموزوم صورت نمی‌گیرد!

۵) میتوز II: که خود شامل پروفاز II، آنافاز II ، آنافاز IIو تلوفاز II است و کاملاً شبیه تقسیم میتوز است.

* سلول در مراحل پروفاز I و متافاز I: دیپلوئید مضاعف، در مرحله‌ی آنافاز I در هر قطب: هاپلوئید مضاعف، در مرحله‌ی تلوفاز I در هر هسته: هاپلوئید مضاعف، در مراحل پروفاز II و متافاز II : هاپلوئید مضاعف ، در مرحله‌ی آنافاز II در هر قطب : هاپلوئید و در مرحله‌ی تلوفاز II در هر سلول: هاپلوئید است.

نکته ۲:

تتراد، تتراد ساختاری شامل ۲ کروموزوم همتا (یک جفت)، ۲ سانترومر، ۴ کروماتید، ۴ DNA و ۸ نوار پلی نوکلئوتیدی است و در ضمن هر سلول ۲n در مرحله‌ی پروفاز میوز I توانایی تشکیل n تتراد را دارد.

نکته ۳:

تقسیم میتوز در سلول های n ، ۲n ،۳n و … دیده می‌شود و از هر سلول، دو سلول مشابه تولید می کند اما تقسیم میوز به طور عمده در سلول ۲n دیده می‌شود و از هر سلول، ۴ سلول n ایجاد می کند. ضمناً سلولهای n نمی توانند تقسیم میوز کنند زیرا توانایی تشکیل تتراد را ندارند.

نکته ۴:

سلول های یوکاریوت زنده که تقسیم نمی‌شوند:

– سلول های ماهیچه‌ای و عصبی سلول های یوکاریوت زنده و دارای هسته هستند که تقسیم نمی‌شوند.

– گلبول قرمز (اریتروسیت) و سلول بالغ آوند آبکش سلول های یوکاریوت زنده و فاقد هسته هستند که تقسیم نمی‌شوند.

نکته ۵:

قانون اول مندل یا اصل تفکیک ژن‌ها می‌گوید:«دو الل مربوط به هر صفت (دو ژن آلل )، هنگام تشکیل گامت از یکدیگر جدا می‌شوند.» که‌این اتفاق مربوط به آنافاز میوز I است زیرا جدایی کروموزوم های همولوگ یا جدایی آلل های یک صفت از یکدیگر در این مرحله رخ می‌دهد.

نکته ۶:

مضاعف سازی سانتریول ها: سانتریول ها برای ورود به میتوز و میوز I یک بار در مرحله G2 از اینترفاز چرخه سلولی و برای ورود به میوز II هم ، دوبار در دو سلول حاصل از میوزI در فاصله‌ی بین تلوفاز I و پروفاز II مضاعف می‌شوند. به عبارت دیگر مضاعف سازی سانتریول برای وقوع تقسیم میتوز ۱ بار و برای وقوع تقسیم میوز ۳ بار طی دو مرحله صورت می‌گیرد.

برای درک بهتر این نکته به شکل زیر که خلاصه‌ای از تقسیم میوز را نشان می‌دهد دقت کنید.

نکته ۷:

دو برابر شدن تعداد کروموزوم ها (یا همان تقسیم سانترومرها) در مرحله‌ی آنافار II میوز و آنافاز میتوز صورت می‌گیرد اما در آنافاز I تعداد کروموزوم ها ثابت است (زیرا در آنافاز I میوز کروموزوم های همولوگ از هم جدا می‌شوند ولی در آنافاز میتوز و آنافاز II کروماتیدها از هم جدا می‌شوند و هر کدام به طور مستقل یک کروموزوم نامیده می‌شوند. ) و همچنین نو ترکیبی در مرحله‌ی متافاز I صورت می‌گیرد.

نکته ۸:

همانطور که می‌دانید از تقسیم میوز هر سلول ۲n ، ۴ سلول n حاصل می‌آید یعنی تعداد کروموزوم های هر سلول حاصل از تقسیم میوز نصف تعداد کروموزوم های سلول اولیه است و از تقسیم میتوز هر سلول (n و۲n و۳n و…) ،۲ سلول تشکیل می‌شود که تعداد کروموزوم های هر یک از سلول های حاصله برابر با تعداد کروموزوم های سلول اولیه است.

با توجه به توضیحات بالا، برای به دست آوردن تعداد سلول های حاصل از چند مرحله میتوز و یک مرحله میوز، به ازای هر تقسیم میتوز تعداد سلول ها را دو برابر و به ازای تقسیم میوز تعداد سلول ها را چهار برابر می کنیم.

و همچنین برای به دست آوردن تعداد کروموزوم های سلول های حاصله، به ازای تقسیم میوز تعداد کروموزوم های سلول اولیه را نصف می کنیم و به ازای تقسیم میتوز تغییری در تعداد کروموزوم ها نمی‌دهیم.

نکته ۹:

علائم مراحل مختلف برای تشخیص اشکال مراحل مختلف :

۱- پروفاز: غشا در حال ناپدید شدن و دوک در حال تشکیل شدن است.

۲- متافاز: کروموزوم ها در استوای سلول قرار می‌گیرند.(تشکیل صفحه کروموزومی)

۳- آنافاز: کروموزوم ها به سمت قطبین کشیده می‌شوند.

۴- تلوفاز : غشای هسته دوباره‌ایجاد می‌شود.

پس از مشخص شدن مرحله تقسیم باید نوع تقسیم مشخص گردد که به‌این منظور ابتدا میوز I مورد بررسی قرار می‌گیرد که مشخصه‌ی آن در پروفاز و متافاز وجود تتراد(ساختارهای ۴ کروماتیدی ) و در آنافاز I وجود کروموزوم های مضاعف (دو کروماتیدی ) است. در غیر این صورت شکل یا مربوط به میتوز سلول ۲n و یا مربوط به میتوز سلول n است،که اگر در سلول به ازای هر کروموزوم یک کروموزوم همولوگ وجود داشته باشد شکل مربوط به میتوز سلول ۲n است ولی اگر کروموزوم همولوگ وجود نداشته باشد شکل مربوط به میتوز سلول n است . در ضمن همواره تقسیم میتوز سلول n کاملاً مشابه تقسیم میوز II سلول ۲n است.

نکته ۱۰:

سانتریول ها در سلول های جانوری و همچنین در سلول های گیاهان ابتدایی مثل خزه‌ها و سرخس ها دیده می‌شوند و در گیاهان پیشرفته اگر چه سانتریول وجود ندارد اما دوک تشکیل می‌شود.

نکته ۱۱:

محاسبه تعداد انواع گامت ها:

حالت اول: در این حالت از ما پرسیده می‌شود که سلولی با عدد کروموزومی مشخص و یا فرمول ژنتیکی معین به دنبال میوز چند نوع گامت تولید می کند که پاسخ ، حداکثر عدد ۲ است زیرا همانطور که می‌دانید هر سلول پس از دو میوز، ۴ سلول از دو نوع ایجاد می کند.( حداکثر به‌این دلیل است که ممکن است گاهی سلولی تنها تولید یک نوع گامت کند). مثلاً سلولی با فرمول ژنتیکیAAbb ، به دنبال میوز تنها یک نوع گامت تولید می کند.

نکته ۱۲:

محاسبه‌ی تعداد انواع گامت :

حالت دوم: در این حالت فرمول ژنتیکی سلولی را به ما داده و از ما می پرسند که‌این سلول توانایی تولید چند نوع گامت را دارد که برای حل این گروه از سؤالها، با توجه به فرمول ژنتیکی برای هر صفت ناخالص عدد ۲ و برای هر صفت خالص عدد ۱ را در نظر می‌گیریم سپس تمامی‌آعداد را در هم ضرب می کنیم ضمناً اگر در فرمول ژنتیکی داده شده با صفات پیوسته برخورد گردیم به ازای کل صفات پیوسته ، در حالت یکسان بودن صورت و مخرج عدد ۱ و به ازای متفاوت بودن آنها عدد ۲ را در نظر می‌گیریم .

نکته ۱۳:

محاسبه‌ی تعداد انواع گامت:

حالت سوم، در این حالت عدد کروموزومی سلولی به ما داده می‌شود و از ما پرسیده می‌شود که‌این سلول توانایی تولید چند نوع گامت را دارد، برای حل آن از رابطه ۲ به توان n استفاده می کنیم که n عبارت است از تعداد جفت کروموزوم هایی که حداقل یک جفت ژن هتروزیگوت دارند.

برای یافتنn به طریق زیر عمل می کنیم:

۱) اگر در سؤالی تعداد جفت کروموزوم های هتروزیگوت و هموزیگوت مشخص بودn برابر است با تعداد جفت کروموزوم های هتروزیگوت.

۲) اگر در سؤالی تعداد جفت کروموزوم های هتروزیگوت و هموزیگوت مشخص نشده بود n برابر است با کل جفت کروموزوم.

۳) اگر در سؤالی عدد کروموزومی سلول فرد بود، ابتدا به عدد کروموزومی‌یک واحد اضافه کرده سپس n را به دست می‌آوریم.

نکته ۱۴:

محاسبه‌ی تعداد انواع گامت:

حالت چهارم : در این حالت عدد کروموزومی و فرمول ژنتیکی را با هم به ما می‌دهند و از ما می پرسند که‌این سلول چند نوع گامت می تواند تولید کند، که برای حل این گروه از سؤال ها یک بار بر اساس فرمول ژنتیکی و یک بار هم بر اساس عدد کروموزومی، تعداد انواع گامت را مطابق حالتهای قبل به دست می‌آوریم سپس تعداد کمتر را به عنوان پاسخ انتخاب می کنیم.

نکته ۱۵:

آرایش دوک متافازی یا تترادی:

به نحوه‌ی قرارگیری تترادها در متافاز میوزI بر روی رشته‌های دوک آرایش دوک متافازی می‌گویند که تعداد انواع حالت های ممکن برای آن برابر نصف تعداد انواع گامت های ممکن است.

نکته ۱۶:

سلولی که در پروفاز I میوز قرار دارد، توانایی تولید ۲ به توان n نوع گامت را دارد، سلولی که در متافاز I میوز قرار دارد، تنها توانایی تولید ۲ نوع گامت را دارا است، به علاوه سلولی که در مراحل تلوفاز I،پروفازII و یا آنافاز II قرار دارد تنها توانایی یک نوع گامت را دارد و تلوفاز II خودش در واقع گامت است.

برای خرید محصول فوق ، روی دکمه خرید زیر کلیک کنید .