بعد از اطلاعات مقدماتی که طی سه جلسه قبل ارائه شد ، در پست حاضر به اطلاعات تفصیلی برخی اصطلاحات مطرح شده با ذکر مصادیق عینی و بصورت فایل راهنمای تصویری میپردازیم
برای اینکار از سایت رسمی سازمان بورس به آدرس www.tse.ir کمک میگیرم . که نمای صفحه اول آن به شرح تصویر زیر است:
مهمترین بخشهای این سایت عبارتند از :
یک نمودار که حرکت شاخص کل را از ابتدای آغاز فعالیت بازار یعنی ساعت ۸:۳۰ و قبل از آغاز رسمی بازار (ساعت ۹:۰۰) و تا انتهای بازار یعنی ساعت ۱۲:۳۰ را نشان میدهد
همانگونه که نمودار امروز نشان میدهد شاخص کل از عدد ۱۶۲۸۰۵ واحد در اول وقت آغاز وتا ساعت ۹:۳۰ تا عدد ۱۶۳۳۳۵ واحد افزایش پیدا کرد ولی پس از آن روند نزولی را آغاز کرد. البته در ساعت ۱۲:۳۰ یعنی زمان بسته شدن بازار به عدد ۱۶۲۹۴۰ واحد رسید.
عدد سبزرنگ ۱۳۵٫۱۶ واحد در بالای نمودار نشاندهنده این است که شاخص لحظه آخر ، نسبت به لحظه ابتدای امروز صعودی بوده و معادل همان مقدار افزایش داشته است
روزی که شاخص بورس در لحظه پایانی کمتر از لحظه شروع باشد با رنگ قرمز نشان داده خواهد
دوعدد سبز و قرمز رنگ سمت چپ و بالای نمودار نشان دهنده حداکثر و حداقل شاخص طی روز می باشد
در سمت راست سایت اخبار روز بازار درج می شود
در قسمت میانی و پایینی سایت این اطلاعات را طبق تصویر دوم مشاهده میکنید
سمت چپ و بالا تعدادی از آمارهای کلی بازار بورس بترتیب شامل حجم معامله ای را که در طی روز انجام شده نشان می دهد . در این روز ۲ میلیارد و ۱۲۵ میلیون سهم خرید و فروش شده.
ردیف بعد ارزش این تعداد سهم خرید و فروش شده را نشان میدهد که ارزش سهام خرید و فروش شده روز مورد بررسی برابر با ۵۲۸۴۲۸۴ میلیون ریال یعنی بیش از ۵۲۸ میلیارد تومن
عدد سوم تعداد معاملات انجام شده هست که در این روز ۵۰۳۴۱۷ بار معامله انجام شده
عدد چهارم نشاندهنده ارزش مجموع سهام شرکتهای حاضر در بورس با توجه به آخرین نرخ سهامشون هست . در روز مورد بحث ، ارزش آخر وقت بازار همه شرکتها بیش از ۶۱۷ هزار میلیارد تومن بوده است.
در قسمت راست این اطلاعات ، سه گروه اطلاعات دیگر ارائه شده : شامل اطلاعیه های بازار ، اطلاعیه های کدال ، و نمادهای تحت احتیاط یا تعلیق شده
در قسمت اطلاعیه بازار خبرهایی که بصورت اطلاعیه توسط سازمان بورس صادر میشه و جنبه عمومی داره را درج می کنند
در قسمت اطلاعیه های کدال ، اطلاعیه های مربوط به هر شرکت بورسی به اطلاع عموم می رسد. اخبار مهم ، صورتهای مالی ، ترازنامه و سودو زیان ، اطلاعیه های گزارش عملکرد ، اطلاعیه های برگزاری مجمع ، و سایر اطلاعیه های مربوط به هر شرکت در این بخش منتشر می شود
و در قسمت سوم شرکتهایی که به هر دلیل مورد توقیف قرار گرفته اند و یا خرید و فروش آنها دارای ریسک هستند به عنوان تحت احتیاط درج شده که اسامی آنها جهت تذکر به سهامداران منتشر میشه
ضمنا همیشه توقف نماد نشاندهنده ضعف شرکت نبوده بلکه باید به دلیل توقف هم توجه کرد.
در اینجا لازم هست دلایل توقف نماد را بیان کنم:
اولین دلیلی که باعث توقف نماد میشه برگزاری مجمع عمومی هست. در صورتی که شرکتی قرار باشه مجمع برگزار کنه از دو روز قبل از مجمع نمادش متوقف میشه و حداکثر تا ۵ روز بعد از برگزاری مجمع بازگشایی میشه
تصمیم گیری برای افزایش سرمایه هم مشمول همین قاعده برای توقف نماد میشه.
اگر حسابرس صورتهای مالی شرکتی را بررسی کند و گزارش مردود یا عدم اظهار نظر ارائه کنه نماد اون شرکت متوقف میشه و تا زمانی که اشکالات و بندهای اصلی حسابرس رفع نشده باشه دیگه نماد شرکت بازگشایی نمیشه
همینجا لازم به ذکر هست زمانی که حسابرس ، حسابهای شرکت را مورد رسیدگی قرار میده ۴ نوع گزارش ممکنه نسبت به رسیدگیها ارائه کنه
۱- مقبول ۲- مشروط ۳- عدم اظهار نظر ۴- مردود
زمانی که اشکالات شرکت مورد رسیدگی عمده و حاکی از عدم رعایت استانداردهای حسابداری باشه یا تحریف با اهمیت و اساسی باشه ، حسابرس گزارش مردود ارائه میکنه و در صورتی که حسابرس در دامنه رسیدگیها یا رعایت استانداردها با ابهام اساسی مواجه شود بنحوی که امکان اظهار نظر وجود نداشته باشه ، گزارش عدم اظهار نظر صادر میکنه.اما اگر انحراف از استاندارهای حسابداری یا محدودیت در رسیدگی با اهمیت باشد اما اساسی نباشه گزارش مشروط ارائه خواهد شد. در غیر اینصورت گزارش حسابرس مقبول خواهد.
مورد بعدی که باعث توقف نماد معاملاتی میشه عدم اطلاع رسانی بموقع طبق مقررات هست که باعث توقف نماد به مدت حداکثر ۳ روز میشه
سوء استفاده از اطلاعات توسط افراد یا دستکاری در قیمتها هم باعث توقف نماد به مدت ۷۲ ساعت خواهد شد
هرگونه انتشار اطلاعات مهمی که باعث تغییر در سود یا زیان شرکتی شود اعم از اینکه سود بالاتر رود یا پایینتر ، این کار باعث توقف نماد گردیده و تا زمان ارائه اطلاعات لازم توسط آن شرکت ، نماد در توقیف خواهد ماند
اطلاعاتی که باعث توقف نماد میشه کلا در دو گروه طبقه بندی میشن: اطلاعات گروه الف و اطلاعات گروه ب
اطلاعات گروه الف اطلاعاتی هستند که بلافاصله بر عملکرد ( سود و زیان )، وضعیت مالی ( ترازنامه ) ، یا جریانات نقدی (صورت جریان وجوه نقد) تاثیرگذار هستند
انتشار تغییرات در این اطلاعات باعث توقف خودکار و بلادرنگ نماد خواهد شد . و جالب اینجاست که بازگشایی نماد بعد از انتشار این اطلاعات بدون دامنه نوسان خواهد بود
اگه خاطرتون باشه عرض کردیم که قیمت ها هر روز میتونن با دامنه ۵ درصد بیشتر یا کمتر از لحظه آغازین نوسان کنن ولی گفتیم که یه استثنائاتی هم داره . اینجا به عرض میرسانم که در صورت انتشار اطلاعات گروه الف نماد صرفا در اولین روز بازگشایی بدون محدودیت دامنه نوسان بازگشایی میشه.
اتفاقات با اهمیت دیگری که در لحظه ، تاثیر مستقیمی بر وضعیت مالی شرکت نمیگذارند تحت عنوان اطلاعات گروه ب طبقه بندی میشوند. مانند تغییر حسابرس از اصلی به علی البدل یا تغییر سهامداران عمده
اگر اطلاعات گروه الف باشد نماد در روز معاملاتی بعد ، بدون دامنه نوسان بازگشایی میشه ولی اگر اطلاعات گروه ب منتشر شده باشه دو حالت داره
اگر اطلاعات گروه ب قبل از ساعت ۱۱ صبح منتشر بشه اون نماد به مدت ۶۰ دقیقه توقیف خواهد شد و پس از آن در همان روز بازگشایی میشه
ولی اگه اطلاعات گروه ب باشه و بعد از ساعت ۱۱ منتشر شده باشه دیگه اون روز بازکشایی نمیشه و در روز بعد بازگشایی خواهد شد
موارد تخصصی دیگری که باعث توقف نماد میشه عبارتند از اینکه قیمت سهام یک شرکت در طی ۵ روز بیش از ۲۰ درصد نوسان کند اعم از اینکه ۲۰ درصد افزایش پیدا کنه یا ۲۰ درصد کاهش پیدا کنه
در اینصورت شرکت مورد نظر باید اطلاعیه شفاف سازی منتشر کنه. اگر شرکت اطلاعیه ای صادر نکنه سازمان بورس اطلاعیه صادر میکنه و میگه که این شرکت شفاف سازی نکرده. در هر صورت اینکار مانع از بازگشایی نماد در روز بعد نخواهد شد
مطلب دیگری که باعث توقف نماد میشه اینه که نماد شرکت در ظرف مدت ۱۵ روز بیش از ۵۰ درصد نوسان کنه. اعم از اینکه ۵۰ درصد قیمت سهام بالا بره یا ۵۰ درصد پایین بیاد
در این صورت هم نماد بسته میشه ولی در اینصورت شرکت مورد نظر باید کنفرانس اطلاع رسانی برگزار کنه.
و اما در بخش پایینی سایت ، اطلاعات تفصیلی شرکتهای پذیرفته شده در بورس را خواهیم دید که اطلاعات زیر را نمایش میدهد:
نام شرکت همراه با نماد آن – قیمت هر سهم آن شرکت – حجم کل سهام خرید یا فروخته شده مربوط به آن شرکت – تعداد دفعات معامله انجام شده سهام آن شرکت – ارزش سهام
تب هایی که بالای این جدول وجود دارد باعث میشه که نمایش شرکتها بر اساس آن مرتب شود. به عنوان مثال وقتی روی گزینه بیشترین تقاضا کلیک کنید ، شرکتهایی که بیشترین تقاضا برای خرید سهامشان وجود دارد بالاتر نشان خواهد داد- کلیک کردن بر روی عرضه باعث میشه شرکتها بر ترتیب بیشترین تقاضاها برای فروش در بالا قرار بگیرند – بیشترین افزایش قیمت شرکتها را بر مبنای بیشترین درصد افزایش قیمت صرف نظر از وجود یا عدم وجود تقاضا مرتب خواهد کرد – بیشترین کاهش قیمت هم شرکتها را به ترتیب بیشترین درصد کاهش قیمت سورت خواهد کرد
در هر کدام از جداول تعداد محدودی از شرکتها نمایش داده شده که در صورتی که گزینه ادامه >> را کلیک کنید همه شرکتها را نشان خواهد داد
گزینه ادامه>> در پایین و سمت چپ هر جدول قابل مشاهده است
چنانچه بر روی هر یک از نام شرکتها کلیک کنید ، اطلاعات تفصیلی آن شرکت نمایش داده خواهد شد. علاوه بر کلیک بر روی نام هر شرکت ، گزینه جستجو هم در قسمت بالا و سمت چپ سایت وجود دارد که با تایپ نام شرکت یا نماد آن می توانید همین اطلاعات را ملاحظه کنید
توضیحات تکمیلی اطلاعات شرکتها را در پست بعد بیان خواهم کرد.