خطبه ۲۱۳ – خطبه به وقت تلاوت آیه «رجال لاتلهیهم تجاره و لا بیع عن ذکر الله»

از سخنان آن حضرت است

که آن را به وقت تلاوت آیه «رِجالٌ لا تُلْهیهِمْ تِجارَهٌ وَ لا بَیْعٌ عَنْ ذِکْرِ اللّهِ» فرمود

خداوند پاک یاد خود را صیقل دلها قرار داد، که گوش در پرتو آن

پس از سنگینى مى شنود، و چشم دلها بعد از نابینایى مى بیند، و دلها از پى عناد با حق رام مى شود.

و خداى را ـ که نعمتهایش ارجمند است ـ پیوسته در هر قطعه اى از زمان پس از قطعه دیگر و در روزگارهاى

خالى از پیامبران بندگانى است که در عرصه گاه فکرشان با آنان راز مى گوید، و در ذات عقولشان با آنان

گفتگو دارد، اینان به نور بیدارى در دیده ها و گوشها و دلها چراغ هدایت

برافروختند، مردم را به یاد ایّام اللّه مى اندازند، و از مقام حق بیم مى دهند، این بزرگواران همچون راهنمایان

در بیابانها هستند که هر که جانب راه راست گیرد راهش را بر او مدح و ثنا گویند،و به نجات مژده اش دهند،

و هر که در راست و چپ افتد طریقش را در نظرش نکوهش نمایند، و او را از هلاکت بترسانند،

اینان با این ویژگیها چراغهاى آن تاریکى ها، و راهنمایان نجات بخش از آن اشتباهاتند.

براى یاد خدا اهلى است که آن یاد را به جاى دنیا انتخاب کرده اند، هیج تجارت و داد و ستدى آنان را

از ذکر حق غافل نمى کند، روزگار خود را با یاد خدا به سر مى برند، و با بیانهاى بازدارنده از

محرمات الهى به گوش غافلان بانگ مى زنند، به عدالت فرمان مى دهند و خود عامل به آنند،

از زشتى نهى مى کنند و خود از آن بازمى ایستند، گویى رابطه خود را با دنیا بریده

و در آخرتند و آنچه را بعد از دنیاست مشاهده مى کنند، انگار بر احوال پنهان برزخیان

که چه مدتى است در برزخ به سر مى برند آگاهند، و قیامت وعده هاى خود را بر آنان محقق کرده،

و اینان براى اهل دنیا پرده از آن برداشته اند، گویى چنان است که مى بینند آنچه را مردم

نمى بینند، و مى شنوند آنچه را مردم نمى شنوند.

اگر آنان را که در مقامات پسندیده و مجالس شایسته هستند در عقل خود مجسم کنى، در حالى که

دفاتر اعمال خود را باز کرده، و از هر اندیشه اى فارغ شده اند براى محاسبه

نفوس خود بر هر عمل کوچک و بزرگى که به آن مأمور بودند، و نسبت به آن کوتاهى کرده اند،

یا از آن نهى شده ولى تقصیر نموده اند، و بار سنگین گناهان خود را بر پشت خود بار کرده،

واز برداشتنش عاجزوناتوان شده، گریه گلوگیرشان گشته، و با خویشتن همراه با نالهوزارى پرسشوپاسخ نموده اند،

در جایگاه ندامت و اعتراف به گناه در پیشگاه حق آواز حزین دارند، هرآینه نشانه هاى هدایت،

و چراغهاى زدودنده تاریکى را خواهى دید، که فرشتگان آنان را محاصره نموده، آرامش بر

آنان نازل، و درهاى آسمان به روى آنان باز شده، و مقامات با ارزش براى آنان

آماده گشته، در محلّى که خداوند بر آنان نظر افکنده و از سعیشان راضى شده، و مقامشان را

پسندیده است، اینان با دعا و مناجات نسیم عفو حق را استشمام مى کنند، و گروگان نیاز به فضل حق،

و اسیران خاکسار در برابر عظمت خداوندند. طول زمانِ اندوه دلهاشان را خسته، و گریه هاى بسیار دیدگانشان

را مجروح کرده. براى هر درى که از آن امیدى به خداوند هست دست کوبنده اى دارند، از خداوندى

درخواست مى کنند که فراخیها نزد او تنگ نمى شود، و درخواست کنندگان از او نا امید نمى گردند.

بیا به نفع خود به محاسبه نفس خویش برخیز، زیرا حساب دیگران را حسابگرى غیر تو مى رسد.