وَ مِنْ خُطْبَه لَهُ عَلَیْهِ السّلامُ
از خطبه هاى آن حضرت است
در توحید الهى و سفارش به تقوا و مشورت
قَدْ عَلِمَ السِّرائِرَ، وَ خَبَرَ الضَّمائِرَ، لَهُ الاِْحاطَهُ بِکُلِّ شَىْء،
به نهانها آگاه است، و از اندیشه ها باخبر است، به هر چیزى احاطه دارد،
وَ الْغَلَبَهُ لِکُلِّ شَىْء، وَ الْقُوَّهُ عَلى کُلِّ شَىْء. فَلْیَعْمَلِ الْعامِلُ مِنْکُمْ
و بر هر چیزى غالب است، و بر همه چیز تواناست. کوشش کننده از شما در ایام مهلت بکوشد
فى اَیّامِ مَهَلِهِ قَبْلَ اِرْهاقِ اَجَلِهِ، وَ فى فَراغِهِ قَبْلَ اَوانِ شُغُلِهِ، وَ فى
پیش از آنکه مرگ او را دریابد، و در وقت فراغت قبل از اینکه گرفتار شود، و در زمانى که
مُتَنَفَّسِهِ قَبْلَ اَنْ یُؤْخَذَ بِکَظَمِهِ، وَلْیُمَهِّدْ لِنَفْسِهِ وَ قَدَمِهِ،
راه نفس باز است و هنوز گلویش را نفشرده اند. آدمى باید براى آسایش فردا و ثبات قدم سفره طاعت آماده کند،
وَلْیَتَزَوَّدْ مِنْ دارِ ظَعْنِهِ لِدارِ اِقامَتِهِ.
و از سراى رفتنى براى خانه اقامت توشه بردارد.
فَاللّهَ اللّهَ اَیُّهَا النّاسُ فیمَا اسْتَحْفَظَکُمْ مِنْ کِتابِهِ، وَ اسْتَوْدَعَکُمْ
خدا را خدا را در نظر گیرید اى بندگان خدا در قرآنش که رعایت آن را به شما دستور داده، و در آنچه از
مِنْ حُقُوقِهِ. فَاِنَّ اللّهَ سُبْحانَهُ لَمْ یَخْلُقْکُمْ عَبَثاً، وَ لَمْ یَتْرُکْکُمْ سُدًى،
حقوق خود پیش شما امانت نهاده، که خداوند شما را بى هدف نیافریده، و مهمل رها نکرده،
وَ لَمْ یَدَعْکُمْ فى جَهالَه وَلاعَمًى. قَدْ سَمّى آثارَکُمْ، وَ عَلِمَ
و در جهالت و کوردلى وانگذاشته. اعمال شما را به خیر و شر نام و نشان نهاده، و آگاه به کردار
اَعْمالَکُمْ، وَ کَتَبَ آجالَکُمْ، وَ اَنْزَلَ عَلَیْکُمُ الْکِتابَ تِبْیاناً لِکُلِّ
شماست، و مدّت اقامت شما را در دنیا معین نموده، و کتابش را به عنوان بیان کننده حقایق بر شما
شَىْء، وَ عَمَّرَ فیکُمْ نَبِیَّهُ اَزْماناً، حَتّى اَکْمَلَ لَهُ وَ لَکُمْ فیما اَنْزَلَ مِنْ
نازل کرده، و براى هدایت شما مدت زمانى پیامبرش را در دنیا زندگى داده، تا آنکه دینش را براى او و شما در
کِتابِهِ دینَهُ الَّذى رَضِىَ لِنَفْسِهِ، وَ اَنْهى اِلَیْکُمْ عَلى لِسانِهِ مَحابَّهُ مِنَ
آنچه در قرآن فرستاده کامل کرد، دینى که آن را پسندیده، و به زبان پیامبرش اعمال
الاَْعْمالِ، وَ مَکارِهَهُ وَ نَواهِیَهُ وَ اَوامِرَهُ. فَاَلْقى اِلَیْکُمُ الْمَعْذِرَهَ،
محبوب و مکروه و نواهى و اوامرش را به شما رساند، و براى شما جاى عذرى نگذاشت،
وَ اتَّخَذَ عَلَیْکُمُ الْحُجَّهَ، وَ قَدَّمَ اِلَیْکُمْ بِالْوَعیدِ، وَ اَنْذَرَکُمْ بَیْنَ یَدَىْ
و بر شما اتمام حجت کرد، و تهدید به عذابش را پیش فرستاد، و شما را از عذاب شدیدِ
عَذاب شَدید. فَاسْتَدْرِکُوا بَقِیَّهَ اَیّامِکُمْ، وَ اصْبِرُوا لَها اَنْفُسَکُمْ،
پیش رویتان ترساند. بنابراین باقى مانده عمر را دریابید، و در این باقى مانده خود را به شکیبایى وادارید،
فَاِنَّها قَلیلٌ فى کَثیرِ الاَْیّامِ الَّتى تَکُونُ مِنْکُمْ فیهَا الْغَفْلَهُ وَالتَّشاغُلُ
که این باقیمانده عمر در برابر روزهاى زیادى که از شما در غفلت و رویگردانى از موعظه گذشت
عَنِ الْمَوْعِظَهِ. وَلاتُرَخِّصُوا لاَِنْفُسِکُمْ فَتَذْهَبَ بِکُمُ الرُّخَصُ
اندک است. نفْس هاى خود را مجال ندهید که این مجال دادنها شما را به راه
مَذاهِبَ الظَّلَمَهِ، وَلاتُداهِنُوا فَیَهْجُمَ بِکُمُ الاِْدْهانُ عَلَى الْمَعْصِیَهِ.
ستمکاران خواهد برد، و سستى نورزید که این سستى شما را به معصیت درخواهد آورد.
عِبادَ اللّهِ، اِنَّ اَنْصَحَ النّاسِ لِنَفْسِهِ اَطْوَعُهُمْ لِرَبِّهِ.
اى بندگان خدا، خیرخواه ترین مردم نسبت به خود کسى است که پروردگارش را بیشتر بندگى کند.
وَ اِنَّ اَغَشَّهُمْ لِنَفْسِهِ اَعْصاهُمْ لِرَبِّهِ. وَ الْمَغْبُونُ
و گول زننده ترین مردم نسبت به خویش کسى است که خدا را بیشتر معصیت کند. و فریب خورده شخصى است
مَنْ غَبَنَ نَفْسَهُ. وَ الْمَغْبُوطُ مَنْ سَلِمَ لَهُ دینُهُ. وَالسَّعیدُ مَنْ وُعِظَ
که ضرر به خود روا دارد. و آن که بر او غبطه خورند کسى است که دینش سالم بماند. و سعادتمند انسانى است
بِغَیْرِهِ. وَالشَّقِىُّ مَنِ انْخَدَعَ لِهَواهُ وَ غُرُورِهِ. وَاعْلَمُوا اَنَّ یَسیرَ الرِّیاءِ
که از دیگرى پند گیرد. و بدبخت آدمى است که از هواى نفس و غرور خود گول بخورد. بدانید که اندک ریا
شِرْکٌ، وَ مُجالَسَهَ اَهْلِ الْهَوى مَنْساهٌ لِلاْیمانِ، وَ مَحْضَرَهٌ لِلشَّیْطانِ.
شرک است. و همنشینى با هواپرستان عامل فراموشى ایمان و حضور شیطان در زندگى است.
جانِبُوا الْکَذِبَ، فَاِنَّهُ مُجانِبٌ لِلاْیمانِ. الصّادِقُ عَلى شَفا مَنْجاه
از دروغ دور شوید، که دروغ از ایمان دور است. راستگو بر لبه نجات و
وَ کَرامَه. وَالْکاذِبُ عَلى شُرَفِ مَهْواه وَ مَهانَه. وَلاتَحاسَدُوا،
کرامت قرار دارد. و دروغگو مشرف به افتادن و تباهى در خوارى است. به هم حسد نورزید،
فَاِنَّ الْحَسَدَ یَأْکُلُ الاْیمانَ کَما تَأْکُلُ النّارُ الْحَطَبَ. وَلاتَباغَضُوا،
زیرا حسد ایمان را مى خورد چون آتش که هیزم خشک را مى خورد. و با هم دشمنى ننمایید،
فَاِنَّها الْحالِقَهُ. وَ اعْلَمُوا اَنَّ الاَْمَلَ یُسْهِى الْعَقْلَ، وَ یُنْسِى
زیرا عداوت باعث زوال خیر و برکت است. بدانید که آرزو عقل را به اشتباه مى اندازد، و یاد خدا را فراموشى
الذِّکْرَ. فَاَکْذِبُوا الاَْمَلَ، فَاِنَّهُ غَرُورٌ، وَ صاحِبُهُ مَغْرُورٌ.
مى دهد. پس آرزو را محقق مسازید که فریبنده است، و صاحبش فریب خورده.