دغدغه ای به نام جوش صورت

دغدغه ای به نام جوش صورت

صورت اغلب جوانان و حتی برخی افراد بزرگسال را که نگاه کنید، دانه های ریز و گاه درشتی را مشاهده می کنید که در اصطلاح به آنها آکنه می گویند. در عده ای از افراد این جوش ها به مرور و بدون نیاز به درمان از بین می رود و هیچ اثری نیز از خود باقی نمی گذارد ولی شروع غم انگیز ماجرا آنجاست که فرد با انبوهی از جوش های درشت و چرکینی مواجه می شود که تا مدت ها روی صورت باقی مانده و تقریبا برای همیشه جای جوش یا اسکار به جا می گذارد.

زمانی پوست آکنه می زند که فولیکول های مو توسط چربی و سلول های مرده پوست مسدود می شود. این جوش ها بیشتر در نواحی صورت، گردن، قفسه سینه، ناحیه پشت و شانه ها دیده می شود که بالاترین فعالیت غدد چربی را دارند. آکنه بیشتر به دو شکل ضایعات التهابی و ضایعات غیرالتهابی دیده می شود.

در نوع غیرالتهابی معمولا جوش های سرسفید یا شیری و سرسیاه ظاهر می شوند که دلیل آن مسدود شدن منافذ فولیکول های مو با ترشحات چربی، سلول های مرده پوست و باکتری هاست.



ضایعات التهابی پوست از دیگر مشکلاتی است که معمولا به شکل های مختلف مشاهده می شود:

• دمل یا جوش چرکین برآمدگی کوچک برجسته ای است که همان التهاب و عفونت در فولیکول های مو است. دمل ها اغلب قرمز و حساس هستند.

• جوش چرکی برآمدگی قرمز و حساسی است که نوک آن به رنگ سفید دیده می شود.

• غده چرکی برآمدگی بزرگ، سفت و دردناکی است که زیر سطح پوست ظاهر می شود. این نوع جوش با ایجاد ترشحات عمیق در فولیکول مو ایجاد می شود.

• کیست برآمدگی دردناک و چرکینی است که زیر سطح پوست پدیدار می شود که جای آن ماندگار است.

عوامل تشدیدکننده جوش صورت

معمولا در برهه های مختلف زمانی ممکن است تعداد و شدت جوش های صورت افزایش یابد. یکی از دلایل ازدیاد جوش صورت، تغییرات هورمونی است. آندروژن، هورمونی است که در پسران و دختران در سنین بلوغ افزایش یافته و باعث بزرگی غدد چربی و در نتیجه زیاد شدن چربی های پوست می شود. تغییرات هورمونی ایجاد شده در دوران بارداری و استفاده از قرص های جلوگیری از بارداری که به طور خوراکی مصرف می شوند نیز روی مقدار تولید چربی پوست اثر مستقیم دارد و ممکن است در این زمان ها صورت فرد جوش های زیادی بزند.

همچنین استفاده از برخی داروهای خاص شامل کورتیکواستروئیدها، داروهای هورمونی آندروژن یا قرص های خوراکی جلوگیری از بارداری می تواند روی میزان تولید چربی پوست اثر داشته باشد.

علاوه بر این، مصرف برخی مواد غذایی مانند فرآورده های لبنی، غذاهای سرشار از کربوهیدرات ها مانند نان و چیپس که باعث افزایش قند خون می شود، ممکن است از عوامل تشدید آکنه باشد. برخلاف تصور بسیاری از مردم، غذاهای چرب، کاکائو و شکلات هرگز تاثیری روی بروز جوش های صورت ندارد یا اثر بسیار ناچیزی دارد.

جوش های صورت چگونه فروکش می کند؟

نوع درمان آکنه به شدت جوش ها بستگی دارد. برخی پزشکان با توجه به نوع جوش های ایجاد شده که به خفیف، متوسط و شدید طبقه بندی می شوند، از درمان های مختلف و حتی ترکیبی از درمان ها استفاده می کنند. در درمان آکنه از روش های کاهش تولید چربی، تسریع تجدید سلول های پوستی، مبارزه با عفونت های باکتریایی و کاهش عفونت ها استفاده می کنند. البته این روش ها کمی زمانبر بوده و حداقل تا هشت هفته نباید انتظار نتیجه مطلوب از درمان داشت. در مراحل اولیه درمان، ابتدا تا مدتی مشکلات پوست تشدید و سپس مراحل بهبودی آغاز می شود.

در موارد خفیف که همان جوش های سر سیاه و سر سفید هستند، شست وشو با آب گرم و صابون ملایم و استفاده از برخی داروهای تجویزی که حتما باید پزشک تجویز کند، پیشنهاد می شود. در صورتی که این راهکارها موثر نباشد، پزشک لوسیون ها و کرم های دیگری را تجویز می کند. گاه نیز از لوسین های آنتی بیوتیکی برای درمان آکنه استفاده می شود.

ولی گاهی آکنه ها شدت بیشتری داشته و باید از داروهای قوی تر یا ترکیبی استفاده کرد. در عارضه هایی مانند غده های چرکی و کیست ها که احتمال به جا ماندن اسکار یا جای جوش بیشتر است، پزشک از آنتی بیوتیک های خوراکی برای تسریع در درمان استفاده می کند. اما معمولا ترکیبی از داروها برای چنین جوش هایی به کار می رود که از این میان می توان به تخلیه جوش ها و کیست های چرکی توسط پزشک، استفاده از ژل، کرم و لوسیون های آنتی بیوتیکی، آنتی بیوتیک های خوراکی و برخی داروهای تجویزی توسط پزشک اشاره کرد. به طور کلی استفاده از داروهای تجویزی توسط پزشک بازسازی سلول های پوست را سرعت بخشیده و از انسداد فولیکول های پوست جلوگیری می کند.

استفاده از آنتی بیوتیک های خوراکی در آکنه های متوسط تا شدید به مدت کوتاه باکتری ها را کاهش داده و با التهاب جوش ها مقابله می کند. ولی به دلیل مقاومت بدن نسبت به آنتی بیوتیک ها، پزشکان فقط تا مدت بهبود آکنه آن را تجویز می کنند. در کیست های عمیق معمولا آنتی بیوتیک ها موثر نیست و پزشکان داروهایی را موسوم به ایزوترتینوئین در قالب کپسول خوراکی به کار می برند که اغلب در موارد آکنه های شدید کاربرد دارد. در مواردی که روش های دارویی جوابگو نباشد، درمان های لیزری مورد استفاده قرار می گیرد که بدون آسیب به سطح پوست، لایه های عمقی تری را تحت تاثیر قرار می دهد. لیزردرمانی به غدد چربی آسیب وارد کرده و باعث می شود چربی کمتری تولید کنند. نوردرمانی نیز باکتری های تولیدکننده التهاب آکنه های پوست صورت را هدف قرار می دهد. بافت پوست صورت به کمک این روش ها بهبود یافته و اسکارها و جای جوش ها کاهش می یابند.

جای جوش را چگونه از بین ببریم؟

شایع ترین شکایت هایی که اغلب افراد دارند از اسکار یا جای جوش است. پزشکان اغلب برای از بین بردن جای جوش ها از برخی روش ها مانند لایه برداری های شیمیایی و میکرودرم استفاده می کنند که طی آن لایه های سطحی پوست برداشته شده و خطوط ظریف روی پوست، آسیب ناشی از اشعه آفتاب و جاهای خفیف جوش صورت از بین می رود. علاوه بر این، استفاده از مواد پرکننده فرورفتگی های جای جوش، نوردرمانی شدید و لایه برداری با لیزر نیز در درمان موثر است.

پزشکان معمولا از کلاژن یا چربی به عنوان ماده تزریقی زیر پوست و داخل جای جوش ها استفاده می کنند تا فرورفتگی ها پر شده و پوست از حالت افتادگی خارج شود. البته اثر این روش درمانی موقتی است و بیمار باید مرتب این تزریق را تکرار کند.

لایه بردارهای شیمیایی شامل استفاده از اسیدهایی با قدرت بالا هستند که برای برداشتن لایه خارجی پوست و کاهش جای جوش های عمیق تر به کار می رود. برخی لایه بردارهای قوی تر به منظور لایه برداری عمیق تر مورد استفاده قرار می گیرد.

از پوست خود مراقبت کنید

پزشکان همواره توصیه می کنند برای پیشگیری از بروز جوش های صورت و نیز کنترل آنها باید در طول روز از پوست خود مراقبت و اصول بهداشتی را رعایت کنید.

• شست وشوی نواحی دارای آکنه با یک ماده شست وشودهنده ملایم، بهترین توصیه به افرادی است که از جوش صورت رنج می برند. استفاده از مواد شوینده قوی و لایه بردار فقط باعث حساسیت و آزار پوست شده و ممکن است مشکل را دوچندان کند.

• برای شست وشوی صورت و از بین بردن چربی های اضافی پوست از لوسیون های مخصوص آکنه استفاده کنید که در داروخانه ها به فروش می رسد.

• تا جایی که می توانید از مواد محرک پوست دوری کنید. پرهیز از مصرف مواد آرایشی چرب، ضدآفتاب های چرب، محصولات حالت دهنده مو یا پوشاننده جوش ها، شرایط بد را بهبود می بخشد. اگر پوست حساسی دارید، حتما برای محافظت از آن در برابر نور آفتاب از ضدآفتاب های فاقد چربی استفاده کنید که منافذ پوست را نیز مسدود نکند.

• از تماس های پوستی خودداری کنید. قرار گرفتن موها، دست ها و وسایلی مانند تلفن روی صورت باید تا حد امکان محدود شود. پوشیدن لباس های تنگ یا کلاه مشکل را دو چندان کرده و در صورت تعریق آن را تشدید می کند و در نتیجه تعریق، آلودگی و چربی ها را جذب جوش های صورت کرده و به بروز آکنه منجر می شود.

• از فشردن و ترکاندن جوش های چرکی خودداری کنید. این کار باعث بروز عفونت و باقی ماندن جای آن روی صورت می شود و در نتیجه نیاز به روش های دشوارتر و تهاجمی تری برای درمان احساس می شود.

• استفاده از ژل های حاوی ۵ درصد روغن درخت چای به اندازه لوسیون های درمانی در بهبود جوش ها موثر است ولی روند درمان کندتری دارد.

• اسیدهای طبیعی آلفا هیدروکسید موجود در مواد غذایی از قبیل میوه های گرد، سیب و انگور به دفع سلول های مرده پوست کمک کرده و استفاده موضعی از آنها انسداد منافذ را از بین می برد و جای جوش را بهبود می بخشد.

• مصرف مکمل روی نیز نقش بسیار مؤثری در بهبود و کاهش التهاب های پوستی و جوش ها ایفا می کند. پزشکان از مکمل های روی در انواع لوسیون ها و کرم های ضدآکنه استفاده می کنند.

با توجه به برخی درمان های غیر دارویی موجود، توصیه می کنیم حتما پیش از اقدام به مصرف هرگونه روش درمان طبیعی با پزشک مشورت کنید تا عوارض جانبی احتمالی را کاهش دهید.