امروزه با توجه به پیشرفت سریع علوم در زمینه های مختلف، در زمینه جوانسازی پوست شاهد تحولات وسیعی هستیم. شاید بتوان گفت که جوانسازی پوست از دید بیماران و دیدگاه متخصصین بیشتر به طرف روشهای غیر تهاجمی تمایل پیدا کرده است.
از بین این روشها می توان به تزریق سلولهای فیبروبلاست و رادیوفرکوئنسی اشاره کرد. مرکز تحقیقات بیماریهای پوستی و سالک علاوه بر پیشرفتهای علمی در درمان بیماریهای پوستی، موفقیتهای چشمگیری در زمینه زیبایی پوست نیز به دست آورده است. از جمله طرح تزریق سلولهای فیبروبلاست همراه با رادیوفرکوئنسی و میکرودرم ابریشن در بازسازی پوست است که با میکرودرم ابریشن اپیدرم و با رادیوفرکوئنسی درم بازسازی می شود و با تزریق سلولهای فیبروبلاست به عنوان یک پرکننده طبیعی و اتولوگ که موضوع روز دنیاست، تحولی در پوست فرد ایجاد می شود.
که هر کدام به طور جداگانه در ذیل توضیح داده می شود :
۱- کاربرد تزریق سلولهای فیبروبلاست در جوانسازی پوست :
دیدن خطوط چین و چروک روی صورت در آینه برای همه ما منظره غم انگیزی است. اکثر ما حساسیت ویژه ای نسبت به پوست خود خصوصاٌ پوست صورت داریم. با وجود همه مراقبت ها و روشهایی که برای جلوگیری از بروز چین و چروک در پوست وجود دارد پیری فرایندی ناگزیر است و اگر چه اکثر روشهای درمان پوست معمولاٌ بسیار گران هستند اما گرایش مردم به جوانسازی پوست و متعاقب آن تلاش دانشمندان برای ابداع روشهای تازه روز به روز افزایش می یابد. در ایران تکنیک تازه ای برای درمان چین و چروک در حال بررسی است که پیش از این تنها متخصصان آمریکایی آن را به کار برده اند.
این روش که به آن سلول درمانی گفته می شود از سوی محققان مرکز تحقیقات بیماریهای پوست و سالک با همکاری دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و تهران و پژوهشکده رویان مورد بررسی و اجرا قرار گرفته است .
سلول درمانی به تکنیک ها و فناوری های جدیدی گفته می شود که اساس آن جایگزینی سلولهای بیمار و دچار اختلال عملکرد با سلولهای سالم است.
خصوصیت این سلولها این است که با ورود در بدن تمایز می یابند و به سلولهای اختصاصی همان بافت تبدیل می شوند. از این خاصیت در درمان چین و چروک صورت استفاده شد، در این روش ابتدا قسمت کوچکی از پوست پشت گوش بیمار یعنی حدود ۳ تا ۴ میلی متر مربع را پس از بی حسی برداشته و به محیط کشت اختصاصی انتقال می دهیم. پس از این مرحله سلولهای بنیادی استخراج و تحریک به تکثیر می شوند.
سپس ۳ تزریق با فواصل ۲ هفته ای انجام می شود در این روش بهبودی به مرور زمان انجام می شود و بیمار با فواصل ۳ ماهه ویزیت می شود سلولهای بنیادی تزریق شده شروع به تولید کلاژن می کنند که ماده اصلی پوست است و می تواند چروکها را برطرف و ظاهر جدیدی به چهره بیمار بدهد.
در مطالعات انجام شده دوام حداقل ۳ ساله با این روش گزارش شده است و تصور می شود که پایداری آن بیش از این هم باشد. بعلاوه این تکنیک به صورتی است که می توان سلولهای فرد را در حالت یخ زدگی نگهداری کرده و در صورت نیاز در آینده مجددا از آن استفاده کرد.
این روش یک متد اتولوگ است یعنی از سلولهای بدن خود بیمار استفاده شده و مجدداً همان سلولها به بدن فرد تزریق می شود لذا خطر تحریک سیستم ایمنی وجود ندارد و سلولهای تزریق شده بیگانه تلقی نشده و دفع نمی شوند همچنین به علت توانایی این سلولهای بنیادی در انجام وظیفه خود یعنی ساختن کلاژن این روش آثار طولانی مدت خواهد داشت البته در این روش عوارضی نیز نظیر درد، قرمزی، التهاب و ورم احتمالی در محل تزریق مشاهده شده است که خوشبختانه موقتی است.
۲- میکرودرم ابریشن و جوانسازی پوست :
میکرودرم ابریشن اولین بار در سال ۱۹۸۵ در کشور ایتالیا مورد استفاده قرار گرفت.سپس در اکثر کشورهای اروپایی به عنوان روش بدون عارضه جوان سازی استفاده شد.این روش سپس در کشورهای امریکایی نیز مورد استفاده قرار گرفت.
در این روش با استفاده از دستگاهی خاص نوعی کریستال بسیار ظریف از جنس اکسید آلومینیوم با فشار تنظیم شده ای با سطح پوست در تماس قرار می گیرد و ایجاد تراش بسیار سطحی در لایه های فوقانی شاخی پوست می نماید.ضمنا یک مکش نیز روی پوست انجام می شود که باعث جمع شدن کریستال ها از سطح پوست و همچنین بهتر شدن جریان خون به منطقه و فعال شدن سلول های فیبروبلاست و نتیجتا ترمیم و طراوت پوست میگردد.
موارد استفاده :
رفع جای جوش: فرورفتگی های ناشی از جوشهای قبلی و جای آکنه و جوش با میکرودرم قابل رفع است. جوان سازی پوست: از این روش در درمان چروک های سطحی و کم عمق پوست می توان استفاده کرد.چندین جلسه درمان در این مورد بکار می رود.فواصل درمان را بر حسب وضعیت بیمار می توان تغییر داد و از هفته ای یک بار تا دو هفته یک بار فواصل را اضافه کرد . چروک های خیلی عمیق با این روش درمان نمی شوند ولی قوام کلی پوست پس از چند جلسه درمان بهتر خواهد شد و پوست شفاف تر و محکم تر می شود.چون در این روش سایش پوست سطحی است جوشگاه و تغییر رنگ پوست دیده نمی شود.
به همراه این روش از لیزرهای جوان سازی بدون زخم می توان استفاده کرد که نتیجه درمان را خیلی بهتر می کند .
لک های پیری: این لکها یا مربوط به آفتاب بوده یا در سنین بالا در پوست های روشن دیده می شود .این لک ها با میکرودرم ابریشن قابل درمان می باشد.
لکهای حاملگی: مهمترین اثر میکرودرم ابریشن کمرنگ یا محو کردن لکهای حا ملگی است مخصوصا اگر همزمان با آن از داروهای لک بر استفاده شود.بررسی های اخیری که روی میکرودرم ابریشن انجام شده نشاندهنده افزایش ۲۰ برابری نفوذ ویتامین سی پس از یک جلسه درمان میباشد.این اثر میکرودم در لک هایی که قبلا با درمانهای ضد لک بهبود نیافته اند مشهود تر است.
درمان جوشگاه های(اسکار) آکنه و آبله مرغان: جوشگاه های زخم و اسکارها نباید زیاد عمیق باشد و معمولا” بر حسب نوع اسکار و محل و عمق آن به چندین جلسه درمان هفتگی نیاز دارد .در ترمیم جوشگاه های سوختگی نیز از این روش می توان استفاده کرد.
کوچک کردن منافذ پوست: باز شدن منافذ پوست یکی از مشکلات عمده در خانم ها و آقایان می باشد.یکی از راههای درمان این مشکل استفاده از میکرودرم ابریشن است.بعد از چند جلسه درمان بعلت بافت سازی و محکم تر شدن پوست منافذ پوستی نیز کوچک تر می شود.
درمان و برطرف کردن تاتو یا خالکوبی: خالکوبی های سطحی پوست را نیز می توان با این روش درمان کرد یا از همراهی میکرودرم ابریشن با لیزرهای خاص جهت درمان استفاده نمود.
تمیز کردن پوست و از بین بردن کومدون های سر سیاه: برای از بین بردن جوشهای سر سیاه که بسیار شایع می باشد نیز می توان از میکرودرم ابریشن استفاده کرد.کاهش جوشهای سر سیاه پوست به کم شدن ضایعات جوشهای غرور جوانی نیز کمک خواهد کرد .
درمان ترکهای پوستی: در درمان ترکهای پوست درزمان حاملگی یا چاقی و بلوغ نیر می توان از این روش استفاده نمود که البته خیلی خوب به درما ن پاسخ نمی دهد.
چروک گردن: در درمان چروک های ناحیه گردن و ضایعات این ناحیه نیز از روش میکرودرم ابریشن می توان سود جست .
روش انجام: در ابتدا پوست تمیز می شود و از آرایش و چربی کاملاً پاک می شود و سپس به مدت لازم بر حسب نوع پوست و ضایعه آن که توسط پزشک تعیین می گردد سایش در جهات مختلف و روی قسمتهای مختلف انجام می شود .
زمان لازم حدوداً ۳۰-۲۰ دقیقه در صورت و ۲۰ دقیقه در گردن به طول می انجامد. پس از خاتمه درمان صورت پاک و سپس شسته می شود . یک کرم قابض(مثل اکسید دو زنک یا کالامین) به محل مالیده میشود. به جز مصرف ضد آفتاب مراقبت خاصی پس از درمان لازم نیست و این روش برای افرادی که کار
می کنند مناسب میباشد . تعداد درمان بر حسب تمایل بیمار قابل تغییر می باشد .
۳- کاربرد رادیوفرکوئنسی برای جوانسازی صورت :
Accent رادیوفرکوئنسی روشی مطمئن، اثر بخش و غیر تهاجمی در رفع چین و چروک های صورت و بازگرداندن جوانی و قوام طبیعی به پوست و رفع چاقی های موضعی بدن می باشد.
روش ها متفاوتی برای جوان سازی صورت وجود دارد کرمهای بهداشتی و زیبایی پروسه پیری را به تعویق می اندازد ولی بیشتر عمل پیشگیری را انجام می دهند و اثرات درمانی آنها معمولاً سطحی و زودگذر است لیزر نیر در جوانسازی محدودیتهایی دارد از جمله در افراد با انواع مختلف تیپ پوست، جواب به درمان متفاوت و غیرقابل پیش بینی است و گاهی عوارضی مانند تغییر رنگ پوست و اسکار مشاهده می شود. روشهای جراحی نیز اکثراً تهاجمی هستند و عوارض مخصوص به خود را دارند. رادیوفرکوئنسی از روش های نوین و بی ضرر برای جوانسازی است که هیچگونه عارضه ای ندارد و روشی کاملاً غیر تهاجمی و مطمئن است و بعد از انجام آن فرد فوراً به زندگی روزمره بر می گردد و برای هر نوع تیپ پوستی قابل اجرا است.
روش رادیوفرکوئنسی جوانسازی را درتمام مناطق صورت، گردن و غبغب به صورت یکنواخت انجام
می دهد، پس بهتر است قبل از انجام هر کار دیگر ابتدا وسیله این دستگاه سن پوستی فرد کاهش یابد سپس می توان در صورت لزوم در مناطق مورد نیاز تزریق بوتاکس یا ژل انجام داد.
رادیوفرکوئنسی چگونه عمل می کند؟
در حین درمان گرمای کنترل شده به لایه های داخلی پوست بدون صدمه به لایه های رویی و اپیدرم داده می شود، که باعث می شود:
۱- کلاژن سازی که در طی گذر زمان روند پیری کند شده و کلاژن سازی در پوست تحریک می شود.
۲- گردش خون در منطقه افزایش می یابد و در ناژلنفاوی و دفع چربیها و توکسین ها افزایش می یابد.
۳- انحلال سلولهای چربی بوسیله گرما در نواحی که چاقی موضعی وجود دارد.
احساس گرم شدن یا درد خفیف در حین درمان یا بلافاصله بعد از آن ممکن است روی دهد که در عرض چند دقیقه از بین می رود. قرمزی خفیف پوست در منطقه درمان ممکن است اتفاق افتد که در عرض ۲۴ ساعت از بین می رود. احساس خشکی پوست ممکن است در ۱۲ ساعت اول بعد از درمان رخ دهد که معمولاً در عرض ۴۸ ساعت برطرف می شود و چرب کردن منطقه با ژل آلوورا می تواند مفید باشد.
با وجود اینکه، آستانه درد در افراد متفاوت است اما بیشتر افراد به خوبی این درمان را تحمل می کنند و احساس ناراحتی اگر هم باشد بسیار خفیف و اندک است و بیشتر احساس یک « ماساژگرم» در ناحیه وجود دارد و احتیاج به هیچگونه بی حسی وجود ندارد.
تعداد جلسات مورد نیاز، برای صورت ۴ دوره درمان با فاصله ۴-۳ هفته می باشد و برای افراد بالای ۴۵ سال هر ۶ ماه به صورت نگهدارنده یک بار انجام می شود.
و ۸ جلسه درمان در چاقی های موضعی و سلولیت بدن به فاصله هر ۲-۱ هفته و سپس هر ۳-۱ ماه انجام میشود.
رادیوفرکوئنسی در بیماریهای قلبی شدید، بیماریهای کلاژن و اسکولار یا هر بیماری شدید و غیرقابل کنترل، زنان حامله و شیرده، افرادی که مارکرهای الکتریکی مثل Pace maker (باطری قلب) یا ایمپلانتهای فلزی مثل فلز در منطقه هیپ به علت شکستگی استخوان ران یا دریچه های فلزی قلب دارند.، منع استفاده دارد. همچنین افرادی که درمان های اخیر تزریق ژل یا بوتاکس دارند باید با رعایت فاصله زمانی از تزریق اقدام به رادیوفرکوئنسی نمایند. (بهتر است قبل از هر نوع تزریق ابتدا رادیوفرکوئنسی انجام شود بعد از آن در صورت لزوم می توان تزریق را انجام داد).
بعد از درمان فرد می تواند فوراً به فعالیتهای روزمره خود برگردد و هیچگونه محدودیتی وجود ندارد ولی بهتر است تا ۴۸ ساعت از در معرض مستقیم نور خورشید قرار گرفتن دوری کند و در صورت مواجهه حتماً از ضد آفتاب استفاده می نماید. بعد از درمان یک مرطوب کننده مثل ژل آلوورا برای جلوگیری از خشکی پوست کمک کننده است و بهتر است تا ۴۸ ساعت بعد از درمان فقط از مرطوب کننده و ضد آفتاب استفاده شود.
از ۴۸ ساعت قبل از درمان تا ۴۸ ساعت بعد از درمان بهتر است از کرمهای درمانی بخصوص کرمهای حاوی مواد لایه بردار استفاده نشود.
از مکان های خیلی گرم مثل حمام سونا و در معرض اجاق گاز قرار گرفتن تا ۴۸ ساعت اجتناب شود.
برای گرفتن نتیجه بهتر روزانه حداقل ۸ لیوان آب نوشیده شود که باعث دفع مواد زائد و توکسین ها از بدن می شود.
تحقیق جدیدی که در حال حاضر در مرکز تحقیقات بیماریهای پوستی وسالک در حال اجرا است تلفیق دو روش تزریق سلولهای فیبروبلاست و رادیوفرکوئنسی Accent است که می تواند اثرات درمانی را دو چندان کند و رویای جوانی را به واقعیت نزدیک کند.