قواعد عربی ۲۴

قواعددرس نهم از کتاب اول راهنمایی

     ۱-  جمع مذکر سالم  :   برای تبدیل یک اسم مفرد  (یک نفر)  به جمع مذکر سالم  که یکی از خصوصیات انسان را دارا باشد  (دو نفر یا بیشتر )  به آخر آن « واو و نون» (  ونَ   ) یا  « یاء و نون»   (  ینَ   )    اضافه می کنیم  .

مثال:  حافظٌ +  ونَ =  حافِظونَ     ( حفظ کنندگان مرد )        حافظٌ + ینَ =  حافظینَ     ( حفظ کنندگان مرد )       

       اما نحوه به کار بردن این دو کلمه در قسمت های مختلف جمله متفاوت است که انشاءالله در سالهای آینده نکات بیشتری در این زمینه خواهیم آموخت . اما اکنون فقط این نکته را باید بدانیم که هر گاه بخواهیم یک اسم جمع مذکر سالم را در ابتدای جمله استفاده کنیم  معمولاً با «  ونَ » به کار می بریم .  مثال :         المعلّمونَ   فِی    الصّف ِ .

      ۲-  جمع مؤنّث سالم  :  برای تبدیل یک اسم مفرد مؤنث (دارای « ه») به جمع مؤنث سالم  ( برای تمام موجودات فرقی نمی کند  )  ابتدا « ه » را از آخر اسم حذف می کنیم .  سپس به آخر آن  « ات »  اضافه  می کنیم .

مثال : مُعَلِّّمَهٌ  ( ه  ) حذف =  مُعَلِّم  +  ات  =  مُعلِّماتٌ   یعنی =  معلم های زن 

        اسم های اشاره جمع  :   اسم اشاره جمع نیز مانند اسم های  اشاره مفرد و مثنی که در درس های گذشته آموختیم  به  دو  دسـته « نزدیک» و« دور»  تقسیم می شود.

        اسم اشاره جمع مذکّر و مؤنّث نزدیک  :  برای اشاره به اسم های جمع مذکر و مؤنثی که در فاصله نزدیکی از ما قرار دارند از اسم اشاره نزدیک   « هولاء»   ( این ها  ، اینان )  استفاده می کنیم.

        یعنی اسم اشاره « هولاء» هم برای اسم هایی به کار می رود که آخر آن ها   « ون وینَ »   باشد  و هم برای کلماتی به کار می رود که آخر آن ها   « ات »   باشد و این اسم ها باید از جهت مکانی در فاصله نزدیکی از ما قرار گرفته باشند.

                 مثال  :    هولاء مُعَلِّمونَ   .          هولاء طالباتٌ .

        اسم اشاره جمع مذکر و مؤنـّث  دور  :  برای اشاره به اسم های جمع مذکر و مؤنثی که در فاصله دور از ما قـــرار دارند از اسم اشاره « اولئک»   ( آن ها ،  آنان  )  استفاده می کنیم .

        یعنی اسم اشاره   «  اُولئک »   هم برای اسم هایی به کار می رود که آخر آنها  « ونَ و ینَ »   باشد و هم برای کلماتی به کار می رود که آخر آنها  « ات »  باشد و این اسم ها باید از جهت مکانی در فاصله  ی دور از ما قرار گرفته باشند.

                مثال  :   اُولئکَ مُعلِّمونَ .             اُولئکَ طالباتٌ .

   سوال :    چرا به جمع های مذکر و مؤنثی که با علامت های   (  ونَ  ،  ینَ   ،  ات  )  ساخته می شود جمع ( سالم )  می گوییم ؟

زیرا برای ساختن این نوع جمع شکل مفرد کلمه تغییری نمی کند و پس از اضافه کردن علامت های جمع به آخر کلمه ، شکل مفرد آن کاملاً سالم باقی می ماند ، در حالی که نوع دیگری از جمع به نام « جمع مکسر» که در درس آینده خواهیم آموخت پس از تبدیل اسم به جمع ، شکل مفرد کلمه تغییر می کند. یعنی بعضی از حروف آن حذف و یا جابه جا می شود.

        مثال :   جمع مذکر سالم  :    مؤمنٌ                              مؤمنونَ

                   جمع مؤنث سالم  :    مؤمنه                              مؤمِناتٌ         در هر دو مثال کلمه  «   مؤمن  »   کاملاً سالم مانده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *