قواعد عربی ۵۲

قواعد درس اول از کتاب دوم دبیرستان انسانی

با هشت باب از ثلاثی مزید آشنا هستید .

باب های ثلاثی مزید

اَلمْاضی

اَلْمضارعُ

َاْلأمرُ(لِلْمُخطابِ)

 اَلْمصدر(اَلْبابُ)

اَلْحروفُ الزّائدُ

یک حرف زائد

أفْعَلَ

فَعَّلَ

فاعَلَ

یُفْعِلَ

یُفَعِّلَ

یُفاعِلُ

أفْعِلْ

فَعِّلْ

فاعِلْ

إفعال

تفعیل

مُفاعَلَه(فعِال)

همزه

تکرار عین الفعل

الف

دو حرف زائد

تَفاعَلَ

تَفَعَّلَ

اِفّتَعَلَ

اِنْفَعَلَ

یَتَفاعَلُ

یَتَفَعَّلُ

یَفّتَعِلُ یَنْفَعِلُ

تَفاعَلْ

تَفَعَّلْ

اِفْتَعِلْ

اِنْفَعِلْ

تَفاعُل

تَفَعُّل

اِفْتِعال

اِنْفِعال

ت ، الف

ت،تکرارعین الفعل

اِ ، ت

اِ ، ن

سه حرف زائد

اِستَفْعَلَ

یَسْتَفْعِلُ

اِسْتَفْعِلْ

اِسْتِفْعال

اِ ، س ، ت

تعریف رباعی مجرد :  به فعلی که اولین صیغه ماضی آن از چهار حرف تشکیل شده باشد و هر چهار حرف آن اصلی باشد ( رباعی مجرد ) نام دارد .

وزن رباعی مجرد

الماضی

المضارع

الامر

المصدر (باب)

وزن

فَعْلَلَ

یُفَعْلِلُ

فَعْلِلْ

فَعْلَلَه ( فِعْلال )

مثال

زَلزَلَ

یُزَلزِلُ

زَلْزِلْ

زَلْزَلَه ( زِلزال )

جامد و مشتق

تعریف جامد : اسمی که از کلمه ی دیگری گرفته نشده باشد ( جامد ) نام دارد ، مانند : قلم  ، شمس ، جبل

تعریف مشتق :  اسمی که از کلمه ی دیگری گرفته شده باشد ( مشتق )  نام دارد ، مانند : عالم ، معلوم ، معلم ، علوم

مشتقات هشت دسته هستند که پیش از این با هفت دسته از آن آشنا شدید .

مشتقات عبارت اند از :  اسم فاعل ، اسم مفعول ، صفت مشبهه ، اسم مبالغه ، اسم تفضیل ، اسم مکان و اسم زمان و اسم آلت .

تعریف اسم آلت :  اسم مشتقی که بر ابزار و وسیله ی انجام فعل دلالت کند و از آن فعل گرفته شده باشد ( اسم آلت ) نام دارد ، مانند :  مِفتاح ( کلید )  ‌‌[  از فعل «فَتَحَ»  ]

وزن های اسم آلت عبارت اند از : مِفْعال ، مِفْعَل ، مِفْعَله

مِفْعال : مِقراضٌ = قیچی   ،  مُسمارٌ =  میخ    ،  منشارٌ =  اره   ،  مفتاحٌ  = کلید

مِفْعَل : مِصعَدٌ  =  آسانسور ،

مِفْعَله : مِکْنَسَهٌ =  جارو  ،

 اســم آلــت که به آلـــت دالّ اســـت              مِـفْـعَـلُ  ،  مِـفـْعَـلـهُ   ،  مِـفْـعـال اسـت

 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *