تقسیم دقیق هر زبانی به گویش های مختلف کار دشوار و گاهی نشدنی ای است . زبان عربی هم همین گونه است . شاید بتوان عربی را به دو بخش شرق یا خلیجی و غربی یا مدیترانه ای تقسیم کرد . کشورهای حوزه خلیج فارس تقریباَ هم لهجه اند . لهجه عراق ، سعودی ، کویت ، امارات ، بحرین ، قطر بسیار همانند است .لهجه سوریه ، لبنان ، اردن و فلسطین نیز همانندی اش با همدیگر بیشتر است تا جایی که به گویش شامی معروف شده است .لهجه مصر و سودان بسیار شباهت دارد . ولی در عین حال در خود سوریه همهاهنگی لهجه نیست . یا در شهرهای شمالی سعودی لهجه با جنوب آن متفاوت است .
در بیرون از ایران این لهجه مصری است که ارزشمندتر است . بسیاری از نمایشنامه ها و سریالهای تلویزیونی به این لهجه و محصول مصر است . این است که عرب ها با این لهجه آشنا هستند ولی در ایران این لهجه عربستان سعودی و عراق و سوریه است که برای ما ارزشمند است . من در کتاب مکالمه ام به نام الحوارات چاپ نشر مشعر سازمان حج و زیارت تنها این سه لهجه را بررسی کرده ام نه لهجه مصری را .
حال به این تقسم بندی لهجه ها در عربی دقت کنید .
لهجه های شبه جزیره عربستان بدین گونه است :
اللهجه القطیفیه
اللهجه الحساویه
اللهجه الجنوبیه
اللهجه الحجازیه
اللهجه الشمالیه
اللهجه القصیمیه
اللهجه النجدیه
اللهجات البدویه. که در همه کشورهای عربی رایج است مانند السعودیه ، العراق ، لیبیا ، الأردن
اللهجه الخلیجیه { این لهجه در حاشیه خلیج فارس است . در عراق ، شرق المملکه العربیه السعودیه والکویت، والإمارات، والبحرین و قطر. ویژگی بارز تبدیل « قاف » به « گاف » است مانند : گوم : پاشو ( قُمْ) / گولْ لی : بهم بگو ( قُلْ لی ) }
اللهجه البحرانیه
اللهجه الکویتیه ( در این لهجه « ج» را « ی » تلفظ می کنند . مثلاً « جیب الدجاج .» یعنی « مرغ را بیار.» آن را « ییب الدیای .» تلفظ می منند.
اللهجه العُـمانیه
اللهجه الشحیه
اللهجه الیمنیه، و شاخه های آن این است :
اللهجه الیافعیه
اللهجه الصَنعانیه
اللهجه الحَضرمیه
اللهجه الساحلیه (التَهامیه)
اللهجه العَدَنیه
اللهجه الشامیه:
اللهجات السوریه
اللبنانیه
الأردنیه والفلسطینیه
اللهجه العراقیه
اللهجه المَصلاویه
اللهجه البغدادیه
اللهجه الأنباریه
اللهجه البصراویه
اللهجه الجزائریه
اللهجه المغربیه
اللهجه التونسیه
اللهجه اللیبیه
اللهجه السودانیه
اللهجه التشادیه ( گویش کشور چاد)
اللهجه الحسانیه که در موریتانیا والصحراء الغربیه به کار می رود و با لهجه های مغربی فرق می کند.