خبرگزاری فارس: رئیس انجمن ژنتیک ایران گفت: مصرف سوسیس و کالباس قطعاً در ابتلا به بیماریهای ژنتیکی اثر دارد. البته این ابتلا به مرور اتفاق میافتد.
محمدتقی اکبری در گفتوگو با خبرنگار اجتماعی فارس با بیان اینکه میزان بیماریهای ژنتیک در ایران نظیر سایر کشورهاست و در مواردی به دلیل ازدواج خویشاوندی بیشتر از سایر کشورهاست، اظهار داشت: امکانات موجود برای تشخیص و شناسایی بیماریهای ژنتیکی به این صورت است که سازمان بهزیستی مراکز مشاوره ژنتیک برای بیماریهای ژنتیک طی دهه گذشته در استانهای مختلف ایجاد کرده است و مراکز بهداشت سراسر کشور نیز به بیماریهای ژنتیک پرداختهاند.
وی با اشاره به برنامه غربالگری تالاسمی افزود: این برنامه جامع پیشگیری از ۱۲ سال قبل آغاز شد و اخیراً تعدادی دیگر از بیماریهای ژنتیک مثل pku ، سندرم داون و هموفیلی به این برنامه اضافه شد.علاوه بر آن مراکز خصوصی هم در کشور هست که هم مشاوره ژنتیک و هم تستهای ژنتیک انجام میدهند که البته در مراکز استانها و تهران بیشتر است.
اکبری تصریح کرد: یک ساختار بیماریابی برای بیماریهای ژنتیک در کشور و انجام تستهای ژنتیک وجود دارد و علاوه بر آن در دانشگاهها گروههای ژنتیک پزشکی داریم که دانشجوی کارشناسی ارشد و دکترای تخصصی برای ژنتیک پزشکی تربیت میکنند که اینها میتوانند به افراد دیگر اضافه شوند.
رئیس انجمن ژنتیک ایران خاطرنشان کرد: در حال حاضر حداقل ۱۳ تا ۱۶ هزار بیماری ژنتیکی وجود دارد که برخی از آنها شیوع بالا دارد و شیوع برخی خیلی پایین است.متأسفانه آمار دقیقی از همه مبتلایان به بیماریهای ژنتیکی نداریم اما در مورد بیماریهای غربالگری شده مانند تالاسمی میتوان آمار داد.
وی ا دامه داد: بیماریهای ژنتیک زیاد نشده است بلکه امکانات ژنتیک شناسایی بیماران زیاد شده است. ما در گذشته این امکانات را نداشتیم. به عنوان مثال تالاسمی در گذشته مغفول بود ولی در حال حاضر امکانات شناسایی آن را پیدا کردهایم.
اکبری یادآور شد: بیماریهای ژنتیک دارای علامت نیستند و در گذشته گم میشدند و شناسایی نمیشدند ولی وقتی امکانات شناسایی زیاد شده بیماریهای شناسایی شده هم زیاد میشود.
وی با اشاره به اینکه بیماریهای ژنتیکی ۲ دسته هستند، تصریح کرد: این بیماریها یا ارثی هستند و از پدر و مادر به ارث میرسند یا بر اثر جهش جدید در ژن فرد به وجود میآید. به عنوان مثال آکندروپلازی که کوتاهی قد را موجب میشود دو سوم به علت جهش جدید در ژن ایجاد میشود. یکسوم افرادی که به هموفیلی مبتلا میشوند بر اثر جهش جدید است و قبلاً پدر و مادر فرد به آن مبتلا نبودهاند.
رئیس انجمن ژنتیک ایران با بیان اینکه نرخ رشد بیماریهای ژنتیک ایران مانند سایر کشورهاست خاطرنشان کرد: در حال حاضر سالانه در کشور به جای۱۵۰۰ نفر ، ۲۰۰ تا ۲۵۰ نفر مبتلا به تالاسمی به دنیا میآید و این به خاطر غربالگری است.
وی اضافه کرد: میتوان با کمک لقاح مصنوعی تخمکها و اسپرم را خارج از رحم لقاح دهیم و سپس تخم را مورد بررسی قرار داده و آن تخمی که سالم است و بیماری ژنتیکی ندارد در رحم جایگزین کنیم.نه اینکه پس از تشکیل تخم در رحم مادر در صورت داشتن بیماری ژنتیکی آن را سقط کنیم.
اکبری گفت: آزمایش ژنتیک در واقع یک نوع نیست بلکه آزمایشهای ژنتیک متعدد است. اولا بررسی کروموزوم داریم بعد بررسی ژن داریم که هر کدام برای بیماری مشخص متفاوت است. اصولاً از نظر اینکه یک راهکار عمومی برای جمعیت به درد بخور نیاز به بررسی ژنتیک داریم اما الزاماً نیاز نیست همه زوجها و افراد آزمایش دهند. باید علل و عوامل باشد که حدس زده شود بیماری ژنتیکی وجود دارد و در آن صورت نیاز به آزمایش هست.
وی یادآور شد: تمام افرادی که در خانوادهشان یک بیماری ژنتیکی وجود دارد باید مشاوره ژنتیکی شوند. گروههای پر خطر مانند زنان باردار بالای ۳۵ سال که احتمال ابتلای نوزاد به سندرم داون در آنها بالا میرود باید مشاوره ژنتیک شوند.
اکبری اضافه کرد: بیش از ۷۵ درصد کودکان مبتلا به سندرم داون از مادرانی متولد شدهاند که سن آنها بین ۲۰ تا ۳۰ سال است و تست غربالگری خون برای آنها وجود دارد. لذا برای گروههای مختلف بررسی ژنتیک مشخص وجود دارد.