برای خرید محصول فوق ، روی دکمه خرید زیر کلیک کنید .
۱- تولید مثل فرآیندی است که در طی آن جاندار، افراد نسل بعد خود را به وجود می آرود.
۲- برای یافتن پاسخ پرسش های خود در مورد تولید مثل باید به سراغ سلول برویم چون هر جاندار یا خود یک سلول است (تک سلولی ) یا زمانی یک سلول بوده است.
۳- تقسیم سلول در سراسر طول زندگی یک جاندار ، رخ می دهد.
۴- تقسیم سلول باعث ۱- رشد و نمو بدن ، ۲- ترمیم بخش های آسیب دیده و ۳-تولید مثل جاندار می شود.
۵- تقسیم سلول انوع مختلفی دارد که عبارتند از :
۱- تقسیم دوتایی در باکتری ها برای تولید مثل
۲- تقسیم میتوز برای رشد ونمو و ترمیم و تولید مثل غیر جنسی
۳- تقسیم میوز برای ایجاد گامت به منظور تولید مثل جنسی
۱- در همه ی انواع تقسیم ها ، سلول در حال تقسیم ، سلول مادر و سلول های حاصل از تقسیم راسلول های دختر می نامند.
۲- سلول های دختر به سلول مادر شباهت های فراوان دارند.
۳- هنگام تقسیم ، ماده ی ژنتیک از سلول مادر به سلول های دختر منتقل می شود و خصوصیات سلول مادر را به سلول های دختر منتقل می کند.
تولید مثل باکتری ها
۴- ساده ترین نوع تقسیم در باکتری ها دیده می شود. ( تقسیم دوتایی)
۵- DNA ی باکتری ها ، مولکولی بسته یا حلقوی است که به غشای پلاسمایی متصل است.
۶- تقسیم دوتایی نوعی تولید مثل غیر جنسی است که به تولید زاده های یکسان منجر می شود.
۷- تولید مثل غیر جنسی ، تولید مثلی است که درآن فقط یک والد شرکت دارد و زاده ها کاملا شبیه والد خود هستند.
۸- تقسیم دوتایی به دنبال همانند سازی DNA صورت می گیرد که در طی آن با اضافه شدن غشای سلولی جدید به نقطه‌ای از غشا که بین دو مولکول DNA قرار دارد پیش می رود ، غشا از وسط به درون سلول فرو می رود تا سرانجام سلول را به دو نیم می کند. همزمان با فرورفتگی غشا ، دیواره‌ی سلول نیز در محل جدایی این دو سلول جدید تشکیل می شود.
۹- در تقسیم دوتایی هر یک از دو سلول جدید دارای یکی از دو نسخه‌ی DNAیی است که کاملا یکسان هستند.
۱۰- تکثیر سلول باتکثیر صفحه‌ای از کتاب متفاوت است چون در تکثیر صفحه ی کتاب نسخه‌ی اصلی تغییر نمی کند ولی در تقسیم سلول مادر دو سلول دختر به وجود می آید و سلول مادر دیگر به صورت قبلی وجود ندارد.
تولید مثل در سلول های یوکاریوتی
۱۱- سلول های یوکاریوتی بر خلاف سلول های پروکاریوتی ، هسته‌ای سازمان یافته دارند و ماده ی ژنتیک آنها توسط پوشش هسته از سیتوپلاسم جدا می شود.
۱۲- بخش مهمی از DNAی سلول های یوکاریوتی درون هسته و در اجزایی به نام کروموزوم جای دارد.
۱۳- اطلاعات زیاد DNA در واحد هایی به نام ژن ذخیره شده است.
۱۴- هر ژن قسمتی از DNA است که برای ساختن پروتئین و یا RNA مورد استفاده قرار می گیرد.
۱۵- یک مولکول DNA هزاران ژن دارد که همانند واگن های قطار به دنبال هم قرار گرفته‌اند.
۱۶- ژن ها نقش مهمی در رشد و نمو بدن و تنظیم کارکرد بدن بر عهده دارند.
۱۷- درون هسته‌ی سلول های یوکاریوتی ، معمولا چندین کروموزوم قرار دارد.
۱۸- هر کروموزوم حاوی DNA و پروتئین است.
۱۹- وقتی سلول در حال تقسیم نیست ، کروموزوم ها به صورت رشته هایی بلند و باریک و در هم تنیده به نام کروماتین قرار دارند.
۲۰- وقتی سلول برای تقسیم آماده می شود ، هر یک از رشته های نامشخص کروماتین ، همانند سازی می کنند و سرانجام کروموزوم های مضاعف شده را به وجود می آروند.
۲۱- هر رشته‌ی کروماتین در اصل یک کروموزوم است.
۲۲- در هنگام تقسیم ، هر رشته ی بلند و باریک کروماتین ، کوتاه و قطور و فشرده می شود که در این حالت به آن کروماتید گفته می شود.
۲۳- در کروموزوم مضاعف شده ، دو کروماتید در ناحیه‌ای به نام سانترومر به هم متصل می شوند.
۲۴- دو کروماتید متصل به هم در کروموزوم های مضاعف شده ، کروماتید های خواهری نامیده می شوند که کاملا همانند یکدیگر هستند.
۲۵- فشرده شدن DNA به کمک پروتئین هایی به نام هیستون صورت می گیرد.
۲۶- DNA در محل هایی ، حدود دو دور به دور مجموعه‌ی هشت تایی (۸) مولکول های هیستونمی پیچد و ساختاری به نام نوکلئوزوم به وجود می آرود.
۲۷- ساختار نوکلئوزوم شبیه گردن بند مروارید است که مهره ها معادل نوکلئوزوم و نخ بین مهره ها معادل DNA است.
تعداد و ساختار کروموزوم ها ، بر رشد و نمو تأثیر می گذارد.
۲۸- در سلول ، کروموزوم ها دو به دو از نظر شکل ، اندازه و محتوی به هم شبیه هستند که به آن هاکروموزوم های همتا یا جفت گفته می شود.
۲۹- از دو کروموزوم همتا در هر سلول یکی از پدر و دیگری از مادر به فرزند رسیده است.
۳۰- ۴۶ کروموزوم سلول های پیکری انسان دو مجموعه ی ۲۳ کروموزومی تشکیل شده است که یک مجموعه از پدر و مجموعه ی دیگر از مادر به فرزند رسیده است.
۳۱- وقتی یک سلول مثل سلول پیکری انسان ، دو مجموعه کروموزوم دارد ، می گویند آن سلولدیپلوئید است.
۳۲- وقتی یک سلول مثل سلول جنسی (گامت ) انسان ، فقط یک مجموعه کروموزوم دارد ، می گویند آن سلول هاپلوئید است.
۳۳- برای نشان دادن یک مجموعه کروموزوم از نماد n استفاده می شود و به آن عدد هاپلوئید گفته می شود.
۳۴- برای نشان دادن دو مجموعه کروموزوم از نماد n2 استفاده می شود و به آن عدد دیپلوئید گفته می شود.
۳۵- عدد دیپلوئید در سلول های پیکری انسان به صورت ۴۶ = n2 نشان داده می شود.
۳۶- ادغام دو گامت هاپلوئید ( n ) لقاح نام دارد که در طی آن سلول تخم (زیگوت ) که دیپلوئید (n2 ) است پدید می آید.
۳۷- زیگوت اولین سلول جانداری است که به تازگی تشکیل شده است.
۳۸- زیگوت با تقسیم های پی در پی ، سلول های بدن یک جاندار پر سلولی را پدید می آورد که انواع مختلفی دارند و از نظر شکل و وظفه با هم متفاوت‌اند.
تعداد کروموزوم ها
۳۹- تعداد کروموزوم های هر جاندار مشخص است.
۴۰- کروموزوم های سلول های جاندارانی که از یک گونه هستند ، عموماً یکسان است.
۴۱- مگس سرکه در هر سلول ۸ کروموزم دارد ، بعضی سرخس ها بیش از ۵۰۰ کروموزوم و قارچ ها پنی سلیوم ۱ جفت ( دو عدد ) کروموزوم دارد.
۴۲- تعداد کروموزوم های بعضی گونه ها با یکدیگر یکسان است ، مثل سیب زمینی ، آلو و شامپانزه که هر سه ۴۸ کروموزوم در سلول پیکری خود دارند.
۴۳- مساوی بودن تعداد کروموزوم های چند گونه دلیل بر شباهت نیست ، چون چیزی که مهم است ،محتوای کروموزوم ها است.
۴۴- شکل ، اندازه و ساختار کروموزوم ها ، حتی در گونه هایی که عدد کروموزومی آنها یکسان است ، با هم تفاوت دارد.
کروموزوم ها و تعیین جنسیت
۴۵- از ۲۳ جفت کروموزوم سلول های پیکری انسان ، ۲۲ جفت اتوزوم ، غیر جنسی و یک جفت جنسی هستند.
۴۶- کروموزوم های غیر جنسی در تعیین جنسیت مستقیماً نقش ندارند ولی کروموزوم های جنسی ،ژن های مسئول تعیین جنسیت را در بر دارند.
۴۷- در انسان و بسیاری از جانداران ، دو کروموزوم جنسی مسئول تعیین جنسیت را X و Y می نامند.
۴۸- در انسان ژن هایی که سبب می شوند تخمک لقاح یافته به نوزاد پسر نمو یابد در کروموزوم Y واقع هستند.
۴۹- هر فردی کروموزوم Y داشته باشد ، پسر و اگر آن را نداشته باشد ، دختر است.
۵۰- در مرد ها کروموزوم های جنسی XY و در زن ها XX هستند.
۵۱- در بعضی حشرات مثل ملخ ها ، کروموزوم Y وجود ندارد و کروموزوم های جنسی در ماده ها XX ودر نر ها XO می باشد.
۵۲- در XO ، حرف O نشان دهنده ی نبودن کروموزوم می باشد. ( O به معنی تهی یا خالی )
۵۳- در پرنده ها و پروانه ها ، نرها دو کروموزوم X و ماده ها فقط یک کروموزوم X دارند .
۵۴- در پروانه ها و پرنده ها ، کروموزوم های X و Y را به ترتیب به صورت Z و W نشان می دهند.
۵۵- در پرنده ها و پروانه ها نر ها دارای کروموزوم های جنسی ZZ و ماده ها دارای کروموزوم های جنسی ZW هستند.
تغییر در ساختار کروموزوم ها
۵۶- تغییر در ساختمان کروموزوم ها را جهش می نامند.
۵۷- شکسته شدن کروموزوم ها منجر به ایجاد ۴ نوع جهش می شود.
a. حذف : قطعه ای از کروموزوم در اثر شکسته شدن کاملاً از آن جدا و حذف می شود.
b. مضاعف شدن : قطعه ای از کروموزوم در اثر شکسته شدن ، از آن جدا و به کروموزوم همتای آن اضافه می شود.
c. واژگونی : قطعه ای از کروموزوم بر اثر شکسته شدن ، جدا و در جهت معکوس به جای اول خود متصل می شود.
d. جابجایی : قطعه‌ای ازکروموزوم بر اثر شکسته شدن ، جدا و به کروموزومی غیر همتا متصل می شود.
۵۸- در بسیاری از موارد ، جهش های حذفی باعث مرگ سلول تخم می شوند.
نکات فصل ششم درس زیست شناسی– سوم تجربی – کروموزوم ها و میتوز- قسمت ۲
چرخه ی سلول
۶- تقسیم سلول های یوکاریوتی نسبت به سلول های پروکاریوتی پیچیده تر است چون در این تقسیمهم سیتوپلاسم و هم هسته هر دو تقسیم می شوند. همچنین قبل از تقسیم لازم است اندامک های مختلف به درستی در فضای سلول بازآرایی شوند تا بتوانند به گونه ای مناسب بین سلول های دختر توزیع شوند.
۷- مراحل زندگی یک سلول یوکاریوتی به صورت یک چرخه نشان داده می شود که به آن چرخه ی سلول گفته می شود.
۸- چرخه ی سلول ، از پایان یک تقسیم شروع می شود و تا پایان تقسیم بعدی ادامه می یابد.
۹- چرخه ی سلول خود شامل ۵ مرحله است ۱-G1 ۲- S ۳- G2 ۴- میتوز ۵- سیتوکینز
۱۰- حدود ۹۰% زندگی یک سلول در سه مرحله ی اول آن می گذرد که به آن اینتر فاز گفته می شود.
۱۱- در مرحله ی G1 سلول به سرعت رشد می کند و بزرگ می شود.
۱۲- در مرحله ی سنتز( S ) ، DNA همانند سازی می کند و هر کروموزوم از دو کروماتید یکسان که در محل سانترومر به هم متصل هستند تشکیل شده است ؛ ولی کروماتید هنوز فشرده و ضخیم نشده اند.
۱۳- در مرحله ی G2 ، تمهیدات لازم برای تقسیم هسته فراهم می شود و همانند سازی میتوکندری و سایر اندامک ها صورت میگیرد.
۱۴- میتوز فرآیندی است که طی آن هسته ی سلول بدون کاهش تعداد کروموزوم ها به دو هسته تقسیم می شود.
۱۵- بعد از میتوز ، هسته های جدید همان تعداد کروموزوم سلول مادر را دارند ولی در این زمان ،کروموزوم ها تک کروماتیدی هستند.
۱۶- سیتوکینز فرآیندی است که طی آن سیتوپلاسم سلول تقسیم می شود.
۱۷- گاهی هسته ی سلول چند بار تقسیم می شود ولی سیتوکینز انجام نمی شود ، در این حالتسلول چند هسته ای به وجود می آید.
۱۸- نمونه ی سلول های چند هسته ای ، سلول های ماهیچه ای مخطط می باشند.
۱۹- میتوز و سیتوکینز به منظور رشد ، ترمیم و تولید مثل غیر جنسی انجام می شوند.
تنظیم چرخه ی سلول
۲۰- نقاط وارسی ، زمان های حساسی در چرخه ی سلولی هستند که در این زمان ها ، عبور سلول از یک مرحله به مرحله ی دیگر کنترل می شود.
۲۱- در نقاط وارسی تا هنگامی که مرحله ی قبل تکمیل نشده باشد ، از ورود سلول به مرحله ی بعد جلوگیری می شود.
۲۲- نقاط وارسی در سه نقطه ی چرخه ی سلولی قرار دارند ۱- پایان G1 ۲- پایان G2 ۳- پایان میتوز
۲۳- سرطان ، تقسیم و رشد غیر عادی سلول ها است .
۲۴- دلیل اصلی سرطان ها ، تغییر ناگهانی ژنی در سلول (جهش ) می باشد.
۲۵- جهش های سرطان زا دو دسته اند ۱- دسته ای که سبب تولید بیش از حد مولکول های محرک رشد و تقسیم سلول ها می شوند.۲- جهش هایی که پروتئین های مسئول کند و یا متوقف کردن چرخه ی سلول را غیر فعال می کنند.
۲۶- بسیاری از جهش های سرطان زا نتیجه ی تأثیر عوامل محیطی هستند بنابراین شیوه ی زندگیدر ابتلا به سرطان اثر دارد.
۲۷- مصرف مواد مخدر و دخانیات ، اشعه ها و پرتو ها ، مصرف غذا ها و هوای آلوده به ترکیبات شیمیایی ، احتمال سرطان را زیاد می کنند.
میتوز و سیتو کینز
۱- در هنگام میتوز کروماتید های هر کروموزوم از هم جدا می شوند و به سوی دو قطب سلول حرکت می کنند.
۲- دوک تقسیم ، ساختاری است متشکل از سانتریول ها و گروهی از میکروتوبول ها که در حرکت دادن کروموزوم ها هنگام تقسیم ، نقش دارند.
۳- هر سلول جانوری و سلول های بدون دیواره ، به طور معمول یک جفت سانتریول در نزدیکی هسته دارد.
۴- هر سانتریول یک جسم کوچک استوانه ای است و دو سانتریول با زاویه ای ۹۰ درجه ای نسبت به یکدیگر قرار می گیرند. ( عمود بر هم )
۵- سانتریول ها در مرحله ی G2 از چرخه ی سلول همانند سازی می کنند .
۶- هر سلول جانوری در هنگام ورود به میتوز ۲ جفت سانتریول ( ۴ عدد سانتریول ) دارد.
۷- در هنگام میتوز ، جفت سانتریول ها ، شروع به جدا شدن از هم می کنند و به سوی دو قطب سلول حرکت می کنند.
۸- هنگام دور شدن جفت ساتریول ها از هم ، بین آنها رشته هایی پروتئینی شکل می گیرد و ساختار دوک پدید می آید.
۹- سانتریول ها و رشته های دوک هردو از لوله هایی توخالی از جنس پروتئین ساخته شده اند کهمیکروتوبول نامیده می شود.
۱۰- هر رشته ی دوک از یک میکروتوبول ساخته شده است.
۱۱- هر سانتریول از ۹ دسته ی سه تایی ( ۲۷ رشته ) میکروتوبول ساخته شده است.
۱۲- سلول های بسیاری از گیاهان اگر چه سانتریول ندارند ، اما دوک می سازند. ( دوک بدون سانتریول )
مراحل میتوز
۱۳- میتوز فرآیندی به هم پیوسته است که برای آسانی مطالعه آن را به ۴ مرحله ، تقسیم کرده اند.
۱۴- چهار مرحله ی میتوز به ترتیب عبارتند از ۱- پروفاز ۲- متافاز ۳- آنافاز ۴- تلوفاز
۱۵- در پروفاز :
a. رشته های دراز و در هم تنیده ی کروماتین به تدریج کوتاه و ضخیم می شوند و کروموزوم های مضاعف قابل دیدن می شوند.
b. پوشش هسته ناپدید می شود.
c. با دور شدن سانتریول ها از همدیگر ، دوک تشکیل می شود.
۱۶- در متافاز :
a. کروموزوم های مضاعف به سمت وسط سلول حرکت کرده و در سطح استوایی سلول ردیفمی شوند.
b. هر رشته های دوک از یک سو به قطب سلول و از سوی دیگر به سانترومر کروموزوم متصل می شود.
c. در متافاز ، کروماتید ها بیشترین فشردگی را پیدا کرده اند.
۱۷- در آنافاز دو کروماتید خواهری هرکروموزوم ، از محل سانترومر ازیکدیگر جدا می شوند و بر اثر کوتاه شدن رشته های دوک متصل به سانتریول ها به سوی قطب ها کشیده می شوند.
۱۸- در تلوفاز :
a. در هریک از دو قطب ، پوشش هسته در اطراف کروماتید ها ( که هم اکنون کروموزوم نام دارند) تشکیل می شوند.
b. کروموزوم ها از حالت فشردگی خارج می شوند و دوباره حالت باریک و دراز پیدا کرده و رشته ی کروماتینی را به وجود می آورند.
c. در این مرحله دوک تقسیم از بین می رود.
۱۹- سیتوکینز : در بسیاری از موارد بعد از میتوز رخ می دهد و در طی آن سیتوپلاسم سلول به دو نیم می شود.
a. در سیتوکینز سلول های جانوری ، کمربندی از رشته های پروتئینی درمیانه ی سلول ایجاد می شود که با تنگ شدن آن سلول به دو نیم می شود.
b. در سلول های گیاهی ، وزیکول هایی توسط دستگاه گلژی ساخته می شود که در میانه ی سلول به هم می پیوندند و صفحه ای را پدید می آروند که طرح اولیه ی دیواره ی اسکلتی سلول است.
نکات فصل ششم درس زیست شناسی– سوم تجربی – کروموزوم ها و میتوز- قسمت ۲
چرخه ی سلول
۱- تقسیم سلول های یوکاریوتی نسبت به سلول های پروکاریوتی پیچیده تر است چون در این تقسیمهم سیتوپلاسم و هم هسته هر دو تقسیم می شوند. همچنین قبل از تقسیم لازم است اندامک های مختلف به درستی در فضای سلول بازآرایی شوند تا بتوانند به گونه ای مناسب بین سلول های دختر توزیع شوند.
۲- مراحل زندگی یک سلول یوکاریوتی به صورت یک چرخه نشان داده می شود که به آن چرخه ی سلول گفته می شود.
۳- چرخه ی سلول ، از پایان یک تقسیم شروع می شود و تا پایان تقسیم بعدی ادامه می یابد.
۴- چرخه ی سلول خود شامل ۵ مرحله است ۱-G1 ۲- S ۳- G2 ۴- میتوز ۵- سیتوکینز
۵- حدود ۹۰% زندگی یک سلول در سه مرحله ی اول آن می گذرد که به آن اینتر فاز گفته می شود.
۶- در مرحله ی G1 سلول به سرعت رشد می کند و بزرگ می شود.
۷- در مرحله ی سنتز( S ) ، DNA همانند سازی می کند و هر کروموزوم از دو کروماتید یکسان که در محل سانترومر به هم متصل هستند تشکیل شده است ؛ ولی کروماتید هنوز فشرده و ضخیم نشده اند.
۸- در مرحله ی G2 ، تمهیدات لازم برای تقسیم هسته فراهم می شود و همانند سازی میتوکندری و سایر اندامک ها صورت میگیرد.
۹- میتوز فرآیندی است که طی آن هسته ی سلول بدون کاهش تعداد کروموزوم ها به دو هسته تقسیم می شود.
۱۰- بعد از میتوز ، هسته های جدید همان تعداد کروموزوم سلول مادر را دارند ولی در این زمان ،کروموزوم ها تک کروماتیدی هستند.
۱۱- سیتوکینز فرآیندی است که طی آن سیتوپلاسم سلول تقسیم می شود.
۱۲- گاهی هسته ی سلول چند بار تقسیم می شود ولی سیتوکینز انجام نمی شود ، در این حالتسلول چند هسته ای به وجود می آید.
۱۳- نمونه ی سلول های چند هسته ای ، سلول های ماهیچه ای مخطط می باشند.
۱۴- میتوز و سیتوکینز به منظور رشد ، ترمیم و تولید مثل غیر جنسی انجام می شوند.
تنظیم چرخه ی سلول
۱۵- نقاط وارسی ، زمان های حساسی در چرخه ی سلولی هستند که در این زمان ها ، عبور سلول از یک مرحله به مرحله ی دیگر کنترل می شود.
۱۶- در نقاط وارسی تا هنگامی که مرحله ی قبل تکمیل نشده باشد ، از ورود سلول به مرحله ی بعد جلوگیری می شود.
۱۷- نقاط وارسی در سه نقطه ی چرخه ی سلولی قرار دارند ۱- پایان G1 ۲- پایان G2 ۳- پایان میتوز
۱۸- سرطان ، تقسیم و رشد غیر عادی سلول ها است .
۱۹- دلیل اصلی سرطان ها ، تغییر ناگهانی ژنی در سلول (جهش ) می باشد.
۲۰- جهش های سرطان زا دو دسته اند ۱- دسته ای که سبب تولید بیش از حد مولکول های محرک رشد و تقسیم سلول ها می شوند.۲- جهش هایی که پروتئین های مسئول کند و یا متوقف کردن چرخه ی سلول را غیر فعال می کنند.
۲۱- بسیاری از جهش های سرطان زا نتیجه ی تأثیر عوامل محیطی هستند بنابراین شیوه ی زندگیدر ابتلا به سرطان اثر دارد.
۲۲- مصرف مواد مخدر و دخانیات ، اشعه ها و پرتو ها ، مصرف غذا ها و هوای آلوده به ترکیبات شیمیایی ، احتمال سرطان را زیاد می کنند.
میتوز و سیتو کینز
۱- در هنگام میتوز کروماتید های هر کروموزوم از هم جدا می شوند و به سوی دو قطب سلول حرکت می کنند.
۲- دوک تقسیم ، ساختاری است متشکل از سانتریول ها و گروهی از میکروتوبول ها که در حرکت دادن کروموزوم ها هنگام تقسیم ، نقش دارند.
۳- هر سلول جانوری و سلول های بدون دیواره ، به طور معمول یک جفت سانتریول در نزدیکی هسته دارد.
۴- هر سانتریول یک جسم کوچک استوانه ای است و دو سانتریول با زاویه ای ۹۰ درجه ای نسبت به یکدیگر قرار می گیرند. ( عمود بر هم )
۵- سانتریول ها در مرحله ی G2 از چرخه ی سلول همانند سازی می کنند .
۶- هر سلول جانوری در هنگام ورود به میتوز ۲ جفت سانتریول ( ۴ عدد سانتریول ) دارد.
۷- در هنگام میتوز ، جفت سانتریول ها ، شروع به جدا شدن از هم میکنند و به سوی دو قطب سلول حرکت می کنند.
۸- هنگام دور شدن جفت ساتریول ها از هم ، بین آنها رشته هایی پروتئینی شکل می گیرد و ساختار دوک پدید می آید.
۹- سانتریول ها و رشته های دوک هردو از لوله هایی توخالی از جنس پروتئین ساخته شده اند کهمیکروتوبول نامیده می شود.
۱۰- هر رشته ی دوک از یک میکروتوبول ساخته شده است.
۱۱- هر سانتریول از ۹ دسته ی سه تایی ( ۲۷ رشته ) میکروتوبول ساخته شده است.
۱۲- سلول های بسیاری از گیاهان اگر چه سانتریول ندارند ، اما دوک می سازند. ( دوک بدون سانتریول )
مراحل میتوز
۱۳- میتوز فرآیندی به هم پیوسته است که برای آسانی مطالعه آن را به ۴ مرحله ، تقسیم کرده اند.
۱۴- چهار مرحله ی میتوز به ترتیب عبارتند از ۱- پروفاز ۲- متافاز ۳- آنافاز ۴- تلوفاز
۱۵- در پروفاز :
a. رشته های دراز و در هم تنیده ی کروماتین به تدریج کوتاه و ضخیم می شوند و کروموزوم های مضاعف قابل دیدن می شوند.
b. پوشش هسته ناپدید می شود.
c. با دور شدن سانتریول ها از همدیگر ، دوک تشکیل می شود.
۱۶- در متافاز :
a. کروموزوم های مضاعف به سمت وسط سلول حرکت کرده و در سطح استوایی سلول ردیفمی شوند.
b. هر رشته های دوک از یک سو به قطب سلول و از سوی دیگر به سانترومر کروموزوم متصل می شود.
c. در متافاز کروماتید ها بیشترین فشردگی را پیدا کرده اند.
۱۷- در آنافاز دو کروماتید خواهری هرکروموزوم ، از محل سانترومر ازیکدیگر جدا می شوند و بر اثر کوتاه شدن رشته های دوک متصل به سانتریول ها به سوی قطب ها کشیده می شوند.
۱۸- در تلوفاز :
a. در هریک از دو قطب ، پوشش هسته در اطراف کروماتید ها ( که هم اکنون کروموزوم نام دارند) تشکیل می شوند.
b. کروموزوم ها از حالت فشردگی خارج می شوند و دوباره حالت باریک و دراز پیدا کرده و رشته ی کروماتینی را به وجود می آورند.
c. در این مرحله دوک تقسیم از بین می رود.
۱۹- سیتوکینز که در بسیاری از موارد بعد از میتوز رخ می دهد و در طی آن سیتوپلاسم سلول به دو نیم می شود.
a. در سیتوکینز سلول های جانوری ، کمربندی از رشته های پروتئینی درمیانه ی سلول ایجاد می شود که با تنگ شدن آن سلول به دو نیم می شود.
b. در سلول های گیاهی ، وزیکول هایی توسط دستگاه گلژی ساخته می شود که در میانه ی سلول به هم می پیوندند و صفحه ای را پدید می آروند که طرح اولیه ی دیواره ی اسکلتی سلول است.
