رازهای افزایش سن ازدواج پسران ایرانی
زمان اقدام به ازدواج یکی از شاخص‌های مهم در افزایش جمعیت و تداوم نسل محسوب می‌شود. سن ازدواج دختران و پسران یکی از نکات بسیار مهم برای برخورداری از جامعه و نسلی سالم به حساب می‌آید.
این روزها بالا رفتن سن ازدواج به ویژه افزایش سن پسران در جامعه ایرانی به دغدغه ای برای برخی مسئولان و کارشناسان اجتماعی بدل شده است.بر اساس گزارشی که معاونت مطالعات و تحقیقات سازمان ملی جوانان منتشر کرده است، کل جمعیت هرگز ازدواج نکرده ۱۰ سال به بالا در ایران ۲۳ میلیون نفر است که از این تعداد حدود ۱۳ میلیون نفر را مردان و ۱۰ میلیون را زنان تشکیل می‌دهند. جمعیت مجردان قطعی نیز که بین ۳۰ تا ۶۵ سال را شامل می‌شود بر اساس سرشماری سال ۸۵، یک میلیون و ۲۲۰ هزار نفر است. در این تحقیق، ۶۰ درصد از پاسخگویان بهترین سن ازدواج برای پسران را بین ۲۵ تا ۲۹ سال دانسته اند و ۲۳ درصد از آنها گفته اند که سن مناسب برای ازدواج پسران ۳۰ تا ۳۵ است.
در کشور ما هر چند روند حرکت به سمت مدرنیسم با شتاب زیادی رو به گسترش است، اما همچنان بسیاری از پدیده‌های اجتماعی به شکل سنتی پیگیری می‌شوند. ازدواج جزو مسایلی است که با وجود آمیختگی‌های بسیار با جلوه‌های مدرن و غربی، همچنان از پایه‌های سنتی برخوردار است. یکی از ویژگی‌های سنتی ازدواج ایرانی، اقدام پسران یا خانواده آنها برای انتخاب زوج است. بنابراین بالا رفتن سن ازدواج پسران ارتباط مستقیمی با کاهش میزان ازدواج‌ها در جامعه و در نتیجه بالا رفتن سن ازدواج دختران دارد.
کارشناسان نظرات مختلفی را درباره علت افزایش سن ازدواج پسران مطرح می‌کنند. توقع نابجای خانواده‌ها و توجه به معیارهای مادی و باورهای اشتباه و افراطی نسبت به نظر اطرافیان به عنوان مهمترین دلایل ازدواج نکردن پسران مطرح می‌شود و سپس از نارضایتی پسران نسبت به نحوه پوشش دختران در جامعه، افزایش سطح توقع دختران، رقابت‌های نابه جای برخی خانواده‌ها در انتخاب همسر آینده پسران شان، توجه افراطی به ویژگی‌های ظاهری، برخوردار نبودن از مهارت‌های اجتماعی برای انجام مناسب مراحل مختلف ازدواج و هماهنگ نبودن معیارهای پسران با خانواده به عنوان دلایل مهم دیگر بیان می‌شود.
مسایل و مشکلات مالی، مشکل بیکاری یا برخوردار نبودن از امنیت شغلی، شرایط نامناسب مسکن و ترس از هماهنگ نشدن با شرایط مالی همسر آینده به عنوان آخرین و کم اهمیت ترین دلایل بالا رفتن سن ازدواج پسران مطرح می‌شود. در این شرایط باید ببینیم اگر پسری از خانواده ای متوسط بخواهد ازدواج کند و بتواند از پس تمامی مسایل و مشکلات فرهنگی بربیاید، تا چه اندازه از توان مالی لازم برای تامین هزینه‌های یک ازدواج و زندگی متوسط برخوردار است.
در حال حاضر به جز هزینه‌های مربوط به خواستگاری، بله برون و جشن نامزدی، بیشترین هزینه ازدواج مربوط به مراسم عروسی است. اکنون برگزاری یک عروسی که می‌تواند شامل لباس عروس و داماد، آرایشگاه، یک جفت ساعت، آینه و شمعدان، محضر، سفره عقد، خرید عروس و داماد، آتلیه عکس و فیلمبرداری، کارت عروسی، گل زدن ماشین و دسته گل عروس، اجاره تالار یا باغ – تالار، شام عروسی و موسیقی باشد در خوشبینانه ترین شکل به طور متوسط بیش از ۱۱ میلیون تومان هزینه دارد.
خرید حلقه‌های ازدواج و سرویس طلا در خوشبینانه ترین شرایط حدود ۴ میلیون تومان هزینه بر می‌دارد.
رفتن به ماه عسل (برای نمونه سفر به مشهد مقدس) با هواپیما و اقامت ۴ روزه در یک هتل چهار ستاره حدود یک میلیون و صد هزار تومان هزینه در پی دارد. اجاره یک واحد آپارتمان ۴۵ متری در مناطق متوسط شهر بیش از ۲۵ میلیون تومان و خرید چنین خانه ای حدود ۱۳۰ میلیون تومان برای تازه داماد هزینه دارد. خرید ارزان ترین ماشین تولید داخل کشور بسته به شیوه خرید آن (لیزینگی یا نقدی) از حدود ۵ میلیون تا ۱۸ میلیون تومان هزینه دارد.در جامعه ایرانی حدود ۵۰ درصد افراد در طبقه متوسط قرار دارند و بین ۲۰ تا ۲۵ درصد جزو افراد فرودست جامعه محسوب می‌شوند که در تامین هزینه‌های زندگی خود دچار مشکلاتی هستند. یک جوان متعلق به طبقه متوسط چه اینکه کارمند رسمی دولت باشد یا در بخش خصوصی کار کند با مدرک لیسانس یا فوق لیسانس بین ۵۰۰ تا ۸۰۰ هزار تومان در ماه حقوق می‌گیرد.
اگر یک جوان بدون وقفه تا مقطع لیسانس تحصیل کند و بدون تلف کردن وقت دو سال خدمت سربازی را بگذراند، در ۲۴ سالگی به نقطه ای می‌رسد که بتواند شغلی داشته باشد. این جوان اگر فقط یک سال برای یافتن شغل مناسب تلاش کند در سن ۲۵ سالگی صاحب درآمد می‌شود. حال اگر در نظر بگیریم متوسط درآمد یک جوان در ماه ۶۰۰ هزار تومان است. یعنی در سال ۷ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان درآمد خواهد داشت و با در نظر گرفتن شرایط تورم به صورت خوشبینانه و اینکه یک جوان مجرد تمامی درآمد خود را طی ۵ سال پس انداز کند در ۳۰ سالگی حدود ۳۶ میلیون تومان پول نقد خواهد داشت که در شرایط امروز با این پول حتی نمی‌تواند از پس تمامی هزینه‌های مربوط به عروسی، ماه عسل و تهیه مسکن و خودرو بر بیاید.
در حالی که پیش و پس از برگزاری مراسم عروسی، هزینه‌های بسیار زیادی وجود دارد که بسیاری از آنها باید از طرف داماد پرداخت شود و هیچ کدام از آنها در فهرست هزینه‌های بالا مطرح نشده است.شاید همین دلایل باعث شده است که ۶۰ درصد از پسران بهترین سن ازدواج را بین ۲۵ تا ۲۹ سال دانسته اند و ۲۳ درصد از آنها گفته اند که سن مناسب برای ازدواج پسران ۳۰ تا ۳۵ سال است.