بیماریهای گوش حلق و بینی

بیماریهای گوش حلق و بینی به علت اینکه با چند حس اصلی بدن در ارتباط است دارای اهمیت ویژه ای است.

گلو درد :

گلو درد اغلب به دلیل عفونت مستقیم حلق به وسیله ویروسها یا باکتری ها ایجاد می شود اما دلائل دیگری مثل رفلاکس معده، ترشحات مزمن پشت حلق، سرفه های مزمن، حساسیت و کشیدن سیگار نیز می تواند منجر به گلو درد شوند.

گلودرد ویروسی :

گلودرد ویروسی شایعترین علت گلو درد است که علائمی مثل سرماخوردگی را نشان می دهد مثل تب، درد، آب ریزش، سرفه، کونژنکتویت.

درمان :

مسکن، تب بر،  نباید در گلودرد ویروسی از آنتی بیوتیک استفاده کرد چون تاثیری ندارد.

گلودرد باکتریائی :

در گلودرد باکتریائی معمولاً علائم گلودرد ویروسی کمتر دیده می شود و شایعترین باکتری که موجب گلودرد می شود استرپتوکوک می باشد

علائم : قرمزی و تورم حلق و وجود ترشحات چرکی روی لوزه ها است.

     پیر گوشی :

با افزایش سن ، سلول های عصبی گوش داخلی نیز مثل سایر اجزای بدن دچار ضعف و کم کاری می شوند.

این سلولها وظیفه تبدیل صوت به جریان الکتریکی و انتقال آن به مغز را به عهده دارند بدیهی است که با ضعیف شدن این سلولها از میزان شنوائی فرد کاسته می شود.

سن بروز کاهش شنوائی و سرعت پیشرفت آن به فاکتورهای متعددی بستگی دارد که مهمترین آن استعداد ژنتیکی است. تغذیه، وضعیت جوی و میزان آلودگی صوتی محیط زندگی فرد نیز از عوامل تاثیرگذار بر پیرگوشی است.

تشخیص: بر اساس نوار گوش ادیومتری است و متاسفانه درمان قطعی نداشته و سمعک

می تواند کمک کننده باشد.

خونریزی از بینی :

خونریزی از بینی مشکل نسبتاً شایعی است.

علل خونریزی :

     گرمای هوا، خشکی هوا، دستکاری بینی، ضربه به بینی، التهاب و عفونت بینی و سینوسها،    انحراف تیغه بینی، اختلالات انعقادی، فشار خون، سن بالا  …..                                           در دو طرف تیغه بینی مخاطی وجود دارد و در عمق این مخاط، مویرگهای فراوانی وجود دارد که در بعضی از افراد این مویرگها، سطحی بوده لذا در اثر دستکاری یا گرمای هوا یا خشکی هوا این مویرگها پاره می شوند و منجر به خونریزی می شود و چون این حالت در قسمت جلوئی تیغه بینی است با نگه داشتن بینی بین دو انگشت خونریزی قطع می شود لذا استفاده از قطره بینی و پماد می تواند موثر باشد ولی در افرادی که خونریزی از قسمت پشت بینی وارد حلق می شود معمولاً تامپول خلقی انجام می شود.

  ناراحتی گوش داخلی :

در گوش داخلی مایع درون مجاری نیم دایره ای مسئول حفظ تعادل هستند که افزایش مایع یا افزایش فشار در گوش داخلی، باعث اختلال و گاهی کاهش شنوائی می شود و حدود ۸۰% یک گوش در گیر می شود و بیشتر در سن ۶۰- ۳۰ سال اتفاق می افتد و در خانم ها کمی شایعتر از آقایان است.

علائم :

منگی شدید، سرگیجه، همهمه در گوش مبتلا به صورت صدای وزوز یا زنگ، کاهش شنوائی، استفراغ، اختلال تعادل

علت : علت دقیق معلوم نبوده ولی بیشتر واکنش گوش داخلی به آسیب های مختلف است و عوامل استرس ، آلرژی، مصرف زیاد نمک  ، محیط پرسر و صدا می تواند تشدید کننده باشد.

    درمان :

بررسی  علت و درمان آن و پیشگیری از تشدید علائم .

شیپوراستاش :

شیپوراستاش لوله باریکی است که گوش میانی را به قسمت بالائی حلق (نازوفارنکس) وصل میکند و وظیفه آن متعادل کردن فشار هوای گوش میانی و نازوفارنکس و نیز محافظت از ورود میکروبها به گوش میانی است، در کودکان این لوله  گشاد و کوتاه بوده و افقی تر است.

اتواسکروز :

بعلت رشد غیرطبیعی استخوان رکابی گوش میانی که مسئول انتقال صدا است ایجاد می شود و در این حالت استخوان رکابی به دریچه بیضی حلزون شنوائی می چسبد و در نتیجه انتقال صدا دچار اختلال و کاهش می شود.

علائم :

کاهش شنوائی تدریجی ، وزوز گوش،

   درمان :

جراحی و برداشتن استخوان رکابی و جایگزین کردن آن با استخوان مصنوعی است و ممکن است به جای درمان جراحی از سمعک نیز استفاده شود .

التهاب گوش :

التهاب گوش یا عفونت گوش که به نام اوتیت شناخته می شود و یکی از بیماریهای شایع گوش می باشد.

التهاب گوش میانی ( اوتیت مدیا )

بیشتر در نوزادان و کودکان دیده می شود . یکی از اصلی ترین علل ابتلا به  اوتیت میانی، اختلال عملکرد شیپوراستاش است که وظیفه آن تهویه هوای گوش میانی می باشد اگر به هردلیل این عملکرد مختل شود و هوای موجود در گوش میانی توسط بافت مخاطی آن جذب شده و منجر به فشار منفی در گوش میانی می شود که بدنبال آن ، مایع در گوش میانی جمع می شود و عفونت حاصل از ویروس دستگاه تنفسی فوقانی موجب اختلال عملکرد شیپوراستاش می شود و عفونت از طریق شیپوراستاش به طرف گوش میانی پیشرفت می کند و باعث ایجاد بیماری التهاب گوش میانی می شود و التهاب گوش میانی به ۳ حالت دیده می شود :

• التهاب حاد ( در سرماخوردگی اتفاق می افتد)
• التهاب مزمن
• ترشح دار
• عامل التهاب گوش میانی :

  استرپتوک پنومونی – هموفیلوس آنفولوآنزا …

  درمان : هرچند عامل بیماری ممکن است ویروس باشد ولی در اوتیت میانی حاد لازم است

  آنتی بیوتیک مناسب برای بیمار تجویز گردد.

   

  التهاب گوش خارجی :

  در التهاب گوش خارجی،  حرکات لاله گوش دردناک می باشد و گاه خارش گوش وجود دارد.

  علت : باکتریها و قارچ ها علت شایع این بیماری هستند.

  درمان : استفاده از قطره سیپروفلوکساسین یا قطره پلی میکسین استفاده می شود.

• سرگیجه :

  حالتی است که طی آن فرد مبتلا احساس می کند خود یا محیط اطراف او در حرکت است. سرگیجه ممکن است واقعی یا کاذب باشد سرگیجه واقعی می تواند به علت مشکلات سیستم عصبی مرکزی مانند سکته مغزی  ،اختلالات گوش داخلی مثل منیر باشد.

  تعریف :

  سرگیجه واقعی یا دورانی حالتی است که فرد احساس می کند محیط اطرافش به دور سرش در حرکت یا چرخش است یا اینکه محیط اطراف ثابت بوده اما خودش در حال حرکت یا چرخش است. همین احساس حرکت یا چرخش است که سرگیجه واقعی را از سایر سرگیجه ها یا سبکی سر متمایز می کند در سبکی سر بیمار احساس عدم تعادل می کند اما احساس حرکت وجود ندارد بیمار اظهار میدارد که سرم گیج رفت یا چشم هایم سیاهی رفت.

علل سرگیجه :

سرگیجه وضعیتی حمله ای خوش خیم، شایعترین شکل سرگیجه است.

در این حالت با حرکت ناگهانی در یک جهت خاص بیمار دچار سرگیجه شدیدی می شود که

چندین ثانیه طول می کشد و با بی حرکت ماندن بیمار مشکل در مدت کوتاهی برطرف می شود.

سرگیجه ممکن است به دلیل التهاب گوش داخلی که به آن لابیرنتیت گفته می شود عارض گردد.

این نوع سرگیجه به طور ناگهانی شروع می شود و ممکن است با کاهش شنوائی نیز همراه باشد

شایعترین علت لابیرنتیت عفونت ویروسی یا باکتریائی گوش داخلی است.

نشانگان منیر با ۳ علامت حملات سرگیجه، وزوز گوش و کم شنوائی مشخص می شود مبتلایان به

این بیماری به طور ناگهانی دچار سرگیجه شدید، کم شنوائی وزوز گوش می شوند با گذشت چند

روز علائم برطرف می شود و مبتلایان برای مدتی هیچ علامتی ندارند ولی با گذشت زمان دیگری

مجدداً علائم ظاهر می شود. علت لابیرنتیت افزایش فشار مایع گوش داخلی است.

سرگیجه ممکن است ناشی از کاهش جریان خون به قاعده جمجمه باشد و یا به علت خونریزی مخچه غالباً علامت اولیه در بیماری M.S سرگیجه می باشد که شروع ناگهانی دارد.

ضربه به سر، آسیب گردن، میگرن، مصرف الکل، می توانند ایجاد سرگیجه کنند

درمان سرگیجه :

بررسی علل اولیه نسبت به علت آن .

فشارزدگی گوش میانی : یعنی آسیب به گوش میانی در اثر تغییرات فشاری است. در این نوع آسیب

گوش میانی شیپور استاش ( مجرائی که محفظه گوش میانی را به حلق وصل می کند.) و انتهای

اعصابی که در گوش وجود دارد متاثر می شود

علت :

آسیب ناشی از افزایش ناگهانی فشار محیط اطراف، مثلاً هنگام بلند شدن هواپیما یا هنگام غواصی

یکی از دلایل این عارضه است در این شرایط هوا از راه بینی و حلق به محفظۀ گوش میانی می رود تا

فشار در دو طرف پرده گوش متعادل شود. اگر شیپور استاش درست عمل نکند و فشار در محفظه

گوش میانی کمتر از فشار محیط شود ، این فشار منفی در گوش میانی باعث کشیده شدن

شیپوراستاش به درون گوش میانی شده و احتمال خونریزی و آسیب شیپوراستاش وجود دارد.

وزوز گوش :

وزوز گوش عبارت است از شنیدن صدای غیرطبیعی در گوش و یا درک آن در مغز در غیاب

صدای خارجی.

صدا معمولاً به صورت زنگ می باشد این حالت می تواند به صورت موقتی یا دائمی باشد

اگر وزوز گوش خفیف باشد در حالت آرامش شنیده می شود ولی اگر خیلی شدید باشد در

شنوائی فرد تداخل به وجود می آید و باعث اختلال فعالیت و خواب و عصبی شدن فرد و حتی

خودکشی می شود.

علت :

وزوز گوش به تنهائی بیماری نیست بلکه علامت بسیاری از بیماریهای گوش است مثل پیر گوشی، عفونت گوش، عارضه جانبی بعضی از داروها و سروصدای زیاد.

سینوزیت :

التهاب سینوس ها را سینوزیت گویند سینوس ها فضاهای کوچک مملو از هوا هستند که در اطراف

بینی، گونه و پیشانی وجود دارد و این حفره ها یک پوشش سلولی و نرم به نام مخاط دارند.

علائم سینوزیت  :

علامت اصلی سینوزیت، دردهای شدید و احساس فشار در صورت است که با خم شدن به جلو

بدتر می شود. سینوزیت پیشانی باعث درد در بالای ابرو می شود و پیشانی در هنگام لمس ممکن

است دردناک باشد  . سینوزیت فکی باعث درد در فک فوقانی و دندان ها و گونه می شود و ممکن

است با درد دندان اشتباه شود. التهاب سینوس های بالای بینی باعث درد در اطراف و بین چشم ها

و اطراف بینی می شود.

از علائم دیگر سینوزیت میتوان به عود مجدد گرفتگی بینی بعد از برطرف شدن علائم سرماخوردگی، ترشحات غلیظ زرد رنگ از بینی و بوی بد و دائمی در بینی و دهان وعدم بهبودی علائم سرما خوردگی با درمانهای معمولی نام برد

همچنین سینوزیت می تواند باعث تب بالا، ضعف، احساس خستگی، از بین رفتن حس چشائی

بویائی و سرفه های خلط دار که هنگام شب  بدتر می شود گردد.

علت سینوزیت :

به طور معمول ترشحات اندک سینوس ها از طریق بینی یا حلق تخلیه می شود ولی چنانچه به هر

دلیلی ترشحات سینوس ها افزایش یابد یا منافذ خروجی سینوس ها انسداد پیدا کند می تواند

موجب سینوزیت شود.

در حقیقت هر عاملی که در بینی باعث انسداد و جلوگیری از تخلیه ترشحات سینوس ها شود

باعث سینوزیت می شود.

اگر غشاء مخاطی پوشاننده حفره بینی و سینوس ها متورم شود می تواند باعث انسداد در مسیر

خروجی ترشحات مخاطی گردد و ترشحات جمع شده باعث احساس فشار و درد می شود که از

علائم سینوزیت است.

در سینوس هائی که ترشحات آنها نتواند تخلیه شود امکان رشد باکتری ها و قارچ ها وجود دارد و

عفونت باکتریائی اغلب باعث التهاب و درد بیشتر می شود.

هر عاملی که باعث التهاب و آزردگی مخاطی بینی به مدت طولانی و در نتیجه تورم مخاطی شود

باعث سینوزیت مزمن می شود مثل گرده گل ها، هوای سرد، عطرها و…

      درمان سینوزیت :

استفاده از ضد احتقان ها، آنتی بیوتیک ها، مسکن، بخور، شستشوی بینی با نرمال سالین.

گلودرد و تورم لوزه ها

التهاب گلو که با ان اصطلاحا فارنژیت گفته می شود و نیز تورم لوزه ها مشکلات شایعی هستند که اغلب به عنوان گلو درد  توصیف می شود

گلو مثل چهار راهی است که عقب دهان و بینی را به حنجره و مری وصل می کند

لوزه ها در بالای گلو قرار داشته و به دفاع در مقابل حمله ی عفونت ها کمک می کند

تورم و التهاب لوزه ها بسیار شایع است لوزه ها با افزایش سن  به تدریج کوچک می شود

علل التهاب گلو و لوزه ها : معمولا علت التهاب گلو و لوزه ها بر اثر یک عفونت ویروسی مثل سرما خوردگی ایجاد می شود و سایر علت ها نیز می تواند موجب التهاب گلو و لوزه ها شود مثل عفونت باکتریایی، عفونت قارچی ، سیگار کشیدن و نوشیدن مشروبات الکلی و …

علایم: گلو درد ، مشکل بلع و قورت دادن ، درد گوش ، بزرگ شدن غدد لنفاوی در گردن ، تب ، سرفه

درمان : نسبت به علل بوجود آورنده التهاب گلو و لوزه ها درمان انجام می شود.

لارنژیت

لارنژیت یعنی التهاب حنجره که حاوی طناب های صوتی می باشد وقتی که طناب های صوتی ملتهب می شود صدا خشن شده و ممکن است مدتی صدا دچار مشکل گردد

علل لارنژیت: سرماخوردگی ، عفونت ویروسی یا باکتریایی ، برونشیت ، ذات الریه ، آلژی ، تحریک شیمیایی، اسیب دیدن حنجره، برگشت ترشحات ، سیگار ، تومور …

در کودکان التهاب حنجره توام با التهاب نای و مجاری کوچکتر هوایی توسط انواعی از ویروس ها باعث کروپ یا خروسک میشود  که گرفتگی صدا توام با تنگی نفس و تنفس صدادار است

درمان: نسبت به علل بوجود اورنده لارنژیت درمان صورت می گیرد و در حالت شدید کروپ یا خروسک با استفاده از داروهای ضد التهابی مثل کورتون ها ( هیدروکورتیزون ، دگزا متازون، بتا متازون) می توان تنگی نفس و تنفس صدا دار را درمان نمود.

شکاف کام ولب شکری

همه ما در ابتدای دوران جنینی دارای شکاف کام و لب هستیم در فاصله ی هفتهی ۶ تا ۱۱ دوران جنینی شکاف لب و کام جوش می خورد. لب شکر یا لب شکافته یکی از نواقص زایشی بدن است که در این حالت بخشی از لب نوزاد باز می ماند و گوشت آن رشد کافی نمیکند. لب شکری ممکن است همراه با شکاف کام باشد در حالت شکاف کام بخش های چپ و راست کام سخت   پیوستگی ندارد.

شکاف کامل لب به داخل سوراخ بینی گستردگی دارد.

علل :کمبود ویتامین A  مصرف داروهای خواب اور یا ضد تشنج ، مصرف الکل و سیگار در دوران بارداری احتمال لب شکری را بیشتر می کند و نیز ابتلا مادر به عفونت های دوران بارداری مثل سرخک ، سرخجه ، عفونت ویروسی یا باکتریایی که تضعیف کننده ی سیستم ایمنی بدن در ۳ ماهه اول باشد، استرس و شوک در ۳ ماهه اول حاملگی ، سابقه فاملیال.

معمولا شکاف کام در دختران و شکاف لب در پسر ها دیده می شود.

عوارض شکاف کام : عفونت گوش میانی ، مشکل دندانی و تغذیه و رشد ،تاخیر در تکلم ، مشکل تنفسی .

بهترین زمان برای ترمیم شکاف کام ۹ الی ۱۸ ماهگی است و برای لب شکری ۳ ماه اول بعد ازتولد می باشد.