وَ مِنْ خُطْبَه لَهُ عَلَیْهِ السَّلامُ
از خطبه هاى آن حضرت است
در اینکه چه کسى شایسته خلافت است، و سفارش به تقوا و گریز از دنیا
اَمینُ وَحْیِهِ، وَ خاتَمُ رُسُلِهِ، وَ بَشیرُ رَحْمَتِهِ، وَ نَذیرُ نِقْمَتِهِ.
رسول خدا امین وحى، و آخرین فرستادگان، و بشارت دهنده به رحمت، و بیم دهنده از عذاب او بود.
اَیُّهَا النّاسُ، اِنَّ اَحَقَّ النّاسِ بِهذَا الاَْمْرِ اَقْواهُمْ عَلَیْهِ، وَاَعْلَمُهُمْ
اى مردم، آن که تواناترین مردم به حکومت، و داناترین آنان به امر خدا در کار حکومت است از همه
بِاَمْرِ اللّهِ فیهِ. فَاِنْ شَغَبَ شاغِبٌ اسْتُعْتِبَ،
به حکومت شایسته تر است. اگر در مسأله حکومت فتنه جویى به فتنه برخیزد بازگشت به حق از او خواسته مى شود
فَاِنْ اَبى قُوتِلَ. وَ لَعَمْرى لَئِنْ کانَتِ الاِْمامَهُ لاتَنْعَقِدُ حَتّى یَحْضُرَها
و اگر امتناع ورزید کشته مى شود. به جانم سوگند، اگر جز با حضور همه مردم امامت
عامَّهُ النّاسِ فَما اِلى ذلِکَ سَبیلٌ، وَلکِنْ اَهْلُها یَحْکُمُونَ عَلى مَنْ
منعقد نگردد چنین کارى شدنى نیست، ولى آنان که حضور دارند ثبوت حکومت را بر غائبان
غابَ عَنْها، ثُمَّ لَیْسَ لِلشّاهِدِ اَنْ یَرْجِـعَ، وَ لا لِلْغائِبِ اَنْ یَخْتارَ.
حکم مى کنند، پس فرد حاضر حق رویگردانى، و غائب حق انتخاب غیر را ندارد.
اَلا وَ اِنّى اُقاتِلُ رَجُلَیْنِ: رَجُلاً ادَّعى ما لَیْسَ لَهُ، وَ آخَرَ مَنَعَ
بدانید که من با دو نفر مى جنگم: مردى که چیزى را ادعا کند که حق او نیست، و کسى که رویگردان
الَّـــذى عَـلَـیْـهِ .
شود از چیزى که بر عهده اوست.
اُوصیکُمْ عِبادَ اللّهِ بِتَقْوَى اللّهِ، فَاِنَّها خَیْرُ ما تَواصَى
بندگان خدا، شما را به تقوا سفارش مى کنم، که تقوا بهترین چیزى است که عباد حق یکدیگر را
الْعِبادُ بِهِ، وَ خَیْرُ عَواقِبِ الاُْمُورِ عِنْدَ اللّهِ. وَ قَدْ فُتِحَ بابُ الْحَرْبِ
به آن سفارش مى کردند، و از بهترین عاقبتها نزد خداست. بین شما و
بَیْنَکُمْ وَ بَیْنَ اَهْلِ الْقِبْلَهِ، وَ لایَحْمِلُ هذَا الْعَلَمَ اِلاّ اَهْلُ الْبَصَرِ
اهل قبله باب جنگ گشوده شده، و این پرچم را به دوش نمى کشد مگر آن که اهل بصیرت
وَ الصَّبْرِ وَ الْعِلْمِ بِمَواضِعِ الْحَقِّ. فَامْضُوا لِما تُؤْمَرُونَ بِهِ، وَ قِفُوا
و استقامت و داناى به موارد حق باشد. پس آنچه را به آن مأمور مى شوید انجام دهید، و از آنچه
عِنْدَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ. وَ لا تَعْجَلُوا فى اَمْر حَتّى تَتَبَیَّنُوا، فَاِنَّ لَنا مَعَ کُلِّ
نهى مى گردید بازایستید، و در کارى تا دقیقاً بررسى نکنید شتاب نورزید، زیرا آنچه را شما (از روى جهل)
اَمْـر تُنْـکِرُونَـهُ غِیَـراً .
منکر آن هستید ما را قدرت تغییر آن هست.
اَلا وَ اِنَّ هذهِ الدُّنْیا الَّتى اَصْبَحْتُمْ تَتَمَنَّوْنَها وَ تَرْغَبُونَ فیها،
بدانید دنیایى که نسبت به آن آرزومندید و به آن میل دارید،
وَ اَصْبَحَتْ تُغْضِبُکُمْ وَ تُرْضیکُمْ لَیْسَتْ بِدارِکُمْ، وَ لا مَنْزِلِکُمُ الَّذى
و آن گاهى شما را به خشم و زمانى به خشنودى مى برد، نه خانه شماست و نه منزلى که براى آن
خُلِقْتُمْ لَهُ، وَ لاَ الَّذى دُعیتُمْ اِلَیْهِ. اَلا وَ اِنَّها لَیْسَتْ بِباقِیَه لَکُمْ
آفریده شده اید، و نه جایى که شما را به آن دعوت کرده اند. بدانید که دنیا براى شما باقى نمى ماند
وَ لا تَبْقَوْنَ عَلَیْها، وَ هِىَ وَ اِنْ غَرَّتْکُمْ مِنْها فَقَدْ حَذَّرَتْکُمْ شَرَّها.
و شما هم در آن باقى نخواهید ماند; اگر دنیا شما را به ظاهرش فریفت از شرّش نیز بیم داد.
فَدَعُوا غُرُورَها لِتَحْذیرِها، وَ اِطْماعَها لِتَخْویفِها،
پس به خاطر بیم دهیش ازآنچه فریبتان مى دهدچشم پوشى کنید، وبه خاطر ترساندنش از طمع به آن خوددارى نمایید،
وَ سابِقُوا فیها اِلَى الدّارِ الَّتى دُعیتُمْ اِلَیْها، وَانْصَرِفُوا بِقُلُوبِکُمْ
و در دنیا براى آخرتى که به آن دعوت شده اید بر یکدیگر پیشى گیرید، و با عمق دل از دنیا
عَنْها، وَ لایَخِنَّنَّ اَحَدُکُمْ خَنینَ الاَْمَهِ عَلى ما زُوِىَ عَنْهُ مِنْها.
روى بگردانید، نباید احدى از شما به خاطر چیزى از دنیا که از او گرفته شده چون کنیز ناله بزند.
وَاسْتَتِمُّوا نِعْمَهَ اللّهِ عَلَیْکُمْ بِالصَّبْرِ عَلى طاعَهِ اللّهِ، وَالْمُحافَظَهِ
و با شکیبایى بر طاعت خدا و محافظت بر آنچه از کتابش که حفظ آن را از شما خواسته است
عَلى مَا اسْتَحْفَظَکُمْ مِنْ کِتابِهِ. اَلا وَ اِنَّهُ لایَضُرُّکُمْ تَضْییعُ شَىْء مِنْ
نعمت خدا را بر خود تمام کنید. بدانید در صورتى که پایه دین خود را حفظ نموده باشید
دُنْیاکُمْ بَعْدَ حِفْظِکُمْ قائِمَهَ دینِکُمْ. اَلا وَ اِنَّهُ لایَنْفَعُکُمْ ـ بَعْدَ تَضْییع ِ
از دست دادن متاع دنیا به شما زیانى وارد نکند. و بدانید در صورت تباه کردن دینْ
دینِکُمْ ـ شَىْءٌ حافَظْتُمْ عَلَیْهِ مِنْ اَمْرِ دُنْیاکُمْ. اَخَذَ اللّهُ بِقُلُوبِنا
آنچه از دنیا حفظ کرده اید به شما سودى ندهد. خداوند دلهاى ما و
وَ قُلُوبِکُمْ اِلَى الْحَقِّ، وَ اَلْهَمَنا وَ اِیّاکُمُ الصَّبْرَ.
شما را متوجه حق کند، و شکیبایى را به ما و شما ارزانى دارد.