شهر رَشت مرکز استان گیلان در شمال ایران و مرکز شهرستان رشت است. این شهر همچنین بزرگترین شهر در بین سه استان حاشیه‌ای دریای کاسپین یا آن اسمی که در مستندات اعراب هست بحر القزوین (توضیح این که دریاچهء یاد شده بر اثر تغییر لفظ از قزوین به کاسپین رفته رفته تغییر آوا یافته و این دریا در دوره‌های گذشتهء زمین شناسی تا قزوین گسترش داشت. امروزه در برخی ارتفاعات مانند ماسال در جدارهء جاده کوهستانی که بیش از ۲۰۰۰ متر ارتفاع دارد فسیل ماهی قابل رویت است.مازندران، گیلان و گلستان) محسوب می‌شود.رشت در ۴۹ درجه و ۳۶ دقیقه طول شرقی و ۳۷ درجه و ۱۶ دقیقه عرض شمالی واقع شده و فاصله آن از تهران ۳۲۵ کیلومتر می‌باشد. همچنین شهر رشت با مساحت ۱۳۶ کیلومتر مربع در زمینی مسطح و هموار به ارتفاع ۵ متر از سطح آب های آزاد قرار دارد و دارای جمعیتی بیش از ۵۶۰۰۰۰ نفر است.
وجه تسمیه
بنابه گمانی، تلفظ دقیق این نام رِشت بوده که آن نیز از بن ریسیدن گرفته شده‌است و دلیل این نام گذاری مطرح بودن این شهر در تولید رشته‌های ابریشمی دانسته شده‌است.
همچنین گفته می‌شود در ابتدا رشت به صورت روستایی بزرگ میان یک فضای جنگلی بوده و از آبادی‌های کهن ایران بشمار می‌رفته که نامش در کتاب حدودالعالم به سال ۳۷۲ هجری آمده‌است. در خصوص نام رشت هم نظرات متعددی وجود دارد. از جمله معروف به (بیه) یعنی مصب بین دو رود یا (دارالمرز) یعنی سرزمین پست و گود (جلگه) و یا به نظر علی‌اکبر دهخدا چون ساخت اصلی شهر در سال ۹۰۰ هجری بوده و کلمه رشت در حساب ابجد ۹۰۰ است این نام را انتخاب نمودند. قومیت مردم رشت گیلک و به زبان گیلکی با لهجه بیه پس تکلم می‌کنند. مذهب اکثریت مردم شیعه اثنی عشری است ولی تعدادی اقلیت مذهبی از سالهای بسیار دور در کنار دیگر مردم رشت زندگی می‌کنند.
از دیگر دلایل نام گذاری رشت کلمه «رش» به معنی باران بسیار ریز است. زیرا آب و هوا در این منطقه تقریباً ۸ ماه از سال بارانی است که نوع باران رش بوده و تا ۴ روز در هفته نیز ممکن است ادامه پیدا کند. در این صورت رشت یعنی مکانی که در آنجا باران به صورت مداوم می‌بارد واژه گیلکی «وارش» که به معنی باران است موید این نکته است که این واژه مرکب از وا+رش ساخته شده که اصل کلمهء مرکب هم پیشوند «وا» معادل «باز» متبادر کنندهء «باز باران» یعنی «باران مکرر»است و این در واقع خصوصیت اصلی این شهر است.
آب و هوا
آب و هوای رشت معتدل و مرطوب است که میزان رطوبت آن در طول سال متغیر می‌باشد.میزان متوسط بارندگی رشت در طول سال ۱۳۵۹ میلیمتر است که مقدار ۹۵۷ میلی متر (برای سال ۱۳۴۹) و ۱۹۷۰میلیمتر (برای سال ۱۳۵۰) هم مشاهده شده‌است.
دمای هوای رشت معمولاً در زمستان از ۵ درجه زیر صفر پایین تر نمی‌رود و حداکثر آن در تابستان ۳۷ درجه‌است.البته حداقل ۱۹- درجه (۲ بهمن۱۳۴۳) و ۴/۱۲- درجه (۲۵ دی ۱۳۸۶) و همچنین حداکثر ۴۰ درجه (۳۱ شهریور ۱۳۶۵) نیز در رشت مشاهده شده‌است.
گاهی اوقات در ماه‌های سرد سال استقرار هوای کم فشار بر روی دریای خزر باعث ایجاد پدیده فون می‌شود.به اینصورت که دمای هوای رشت و شهرهای اطراف آن بطور ناگهانی با وزش باد گرم حتی تا ۳۰ درجه بالای صفر افزایش پیدا می‌کند.این پدیده پس از چند روز با سرد شدن ناگهانی هوا و بارش برف یا باران خاتمه پیدا می‌کند.
بارندگی‌ها در فصول بهار و تابستان رگباری و محلی و در پاییز و زمستان متأثر از ریزش هوای سرد از عرض های شمالی است.در فصل زمستان هوای بسیار سرد و خشک مناطق جنب قطبی همراه با هسته پر فشار با ریزش به عرضهای جنوبی تر و عبور از روی دریای کاسپین مرطوب شده و ضمن همراهی با جریانات ناپایدار اروپایی باعث بارندگی‌ها بسیار خوب و گاهی اوقات برفهای شدید در شهر رشت می‌شود.برفهای بیش از ۴ متر سالهای ۱۳۲۸ و ۱۳۵۰ و بارش برف سهمگین ۱۷ تا ۲۳ بهمن ۱۳۸۳ و بیش از ۱۹۰ سانتی متر در روزهای ۱۵ تا ۲۴ دی ۱۳۸۶ به این علت می‌باشد.
شهر های خواهر خوانده
ارومیه که در کنار دریاچه ارومیه واقع شده است.
اماکن دیدنی
بقعه خواهر امام
آرامگاه سلیمان داراب (آرامگاه میرزا کوچک جنگلی): دلاور نهضت جنگل
مجموعه شهرداری رشت
موزه سردارجنگل – خانه میرزا کوچک خان جنگلی (واقع در محله استادسرا)
موزه رشت (تأسیس ۱۳۴۹ – واقع در خیابان بیستون)
خانه ابریشمچی (واقع در میدان صیقلان)
خانه حاج میرزا خلیل رفیع (واقع در خیابان استاد مطهری که محل شورای اسلامی شهر رشت می‌باشد)
آرامگاه شهیدان (واقع در جوار بیمارستان پورسینا که آرامگاه چهار تن از شهدای جنبش مشروطیت گیلان است)
پارک شهر رشت معروف بهباغ محتشم (شامل پارک اصلی که سابقه آن به دوره ناصری می‌رسد و عمارت کلاه‌فرنگی رشت و شهربازی)
بازار سنتی رشت (شامل میدان بزرگ و میدان کوچک و چهارسوق‌ها و کاروانسراها است)
بوستان ملت (واقع در چهارراه گلسار، ابتدای جاده انزلی)
موزه رشت (واقع در خیابان بیستون)
سبزه میدان (شامل کتابخانه عمومی و تندیس‌هایی از مشاهیر گیلان)
بقعه دانای علی (واقع در خیابان بیستون)
بقعه بی بی و زینب (واقع در خیابان عطاآفرین کوچه بی بی زینب)
پارک دانشجو (واقع در میدان یخ سازی)
موزه میراث روستایی گیلان (واقع در جاده رشت – تهران، پارک جنگلی سراوان)
کتابخانه ملی رشت (با قدمتی بالغ بر ۸۲ سال(۱۳۰۶) خورشیدی، واقع در خیابان اعلم الهدی)
محله چمارسرای رشت (قدیمی ترین محله رشت که خانه پیر زنی بوده که وسعتی بسیار داشت)
محله هلال احمر که در کنار هلال احمر استان قرار دارد {محله تازه تاسیس است}
مؤسسات آموزش عالی
دانشگاه گیلان
دانشگاه علوم پزشکی گیلان
دانشگاه جامع علمی کاربردی واحد گیلان
آموزشکده فنی و مهندسی شهید چمران رشت
آموزشکده دخترانه دکتر معین رشت
جهاد دانشگاهی غیر انتفاعی گیلان
دانشگاه پیام نور واحد گیلان
مرکز آموزش عالی جابرابن حیان
دانشگاه آزاد اسلامی (سما)