برای خرید محصول فوق ، روی دکمه خرید زیر کلیک کنید .
برای نخستین بار، گرگور مندل با پایهگذاری قوانین وراثت در قرن نوزدهم مدلی برای نشان دادن نحوهٔ انتقال صفات از والدین به فرزندان در پیشنهاد داد. از آنجا که ماهیت مادهٔ ژنتیکی که عامل انتقال خصوصیات است، در آن زمان مشخص نبود، این پیشنهاد رد شد.
با این حال، همزمان با کارهای مندل، آزمایشهایی اهمیت نقش کروموزومها را در انتقال صفات ثابت کرد.
در سال ۱۹۴۳، اسوالد ایوری مولکول دیانای در کروموزومها را به عنوان ماهیت مادهٔ ژنتیک شناسایی کرد. سرانجام مدل واتسون و کریک در سال ۱۹۵۳ اطلاعات کافی را برای درک و تصحیح قوانین مندل در اختیار دانشمندان قرار داد.
طرز انتقال صفات
طبق قوانین وراثت، جانداران دیپلویید (همچون انسان)، برای هر صفت خود، ۲ الل دارند که یکی از آنها را از پدر و دیگری از مادرش دریافت کرده اند. در صورتی که این دو الل یکسان باشند، فرد از نظر آن ژن هموزیگوت، و اگر متفاوت باشندهتروزیگوت است. در این صورت فنوتیپ فرد میتواند چندین حالت داشته باشد. به طور مثال اگر یکی از اللها غالب باشد (یعنی خود را به طور کامل بروز دهد) و دیگری مغلوب باشد (اثری از خود ظاهر نکند)، فنوتیپ فرد مربوط به الل غالب خواهد بود. به طور مثال، فردی که یک الل A و یک الل O برای گروه خونی خود دارد، فنوتیپ گروه خونی A را خواهد داشت؛ چرا که الل O نسبت به A مغلوب است و بروز نمیکند.
همچنین، دو الل ناهمسان میتوانند همزمان خود را بروز دهند. به این حالت همتوانی گفته میشود. در این صورت، در فنوتیپ فرد، دو صفت مربوط به هر کدام از دو الل ظاهر خواهند شد؛ همچون فردی که دارای گروه خونی AB است.
حالت دیگری که ممکن است رخ دهد غالب ناقصاست. در این صورت، فنوتیپ فرد ترکیب و حد واسطی از دو صفت خواهد بود. همچون فردی که یک الل مربوط به موهای مجعد و یک الل مربوط به موهای صاف داشته باشد. در این صورت فنوتیپ موهای او موجدار خواهد بود.
بهعلاوه، برخی صفات میتوانند تحت تأثیر چند ژن قرار داشته باشند. این ژنها ممکن است همگی بر روی یک کروموزوم، یا حتی چند کروموزوم مختلف قرار داشته باشند. به این حالت صفات چندژنی میگویند. تعیین اثر و سهم هر کدام از این ژنهادر فنوتیپی که فرد نشان میدهد بسیار دشوار است. طول قد و رنگ مو از جمله این صفات هستند.
به جز موادی که ذکر شد (که همگی از قوانین مندل پیروی میکنند)، صفاتی هستند که از این قوانین مستقل میباشند. عامل بروز این صفات در کروموزومهای موجود در هسته قرار ندارد؛ بلکه بهاندامکهایی که سلول تخم از گامتها دریافت میکند بستگی دارد.
همچنین، برخی صفات تحت اثر محیط قرار دارند؛ همچون رنگ گلبرگهای گیاه ادریسی که در خاکهای اسیدی آبی، و در خاکهای خنثی صورتی است.