کلیات و علائم
ویروس پاپیلوما انسانی شایع ترین عفونت ویروسی در دستگاه تولید مثل است. گاهی اوقاتعفونت پاپیلوماویروس بدون علامت بوده ودر برخی مواقع، انواعی از زگیل ها را بوجود میاورند که شامل موارد ذیل هستند:
- زگیل های پوستی:
- زگیل های مقعدی-تناسلی (Anogenital):
- پاپیلوما های حنجره ای
و همچنین عامل ایجاد چندین نوع سرطان می باشند که شامل موارد زیر هستند:
- سرطان گردن رحم (Cervix)
- سرطان دهانه رحم (Vulva)
- سرطان مقعد
- سرطان های سر و گردن
انتقال
این عفونت ویروسی با تماس نزدیک از پوست فرد آلوده به فرد سالم منتقل می شود و ذرات ویروسی از سطح ضایعات پاپیلوماتوز پخش می شوند. عفونت های تناسلی HPV جزو بیماری هایی هستند که از راه رابطه جنسی منتقل می گردند و از شایع ترین بیماری های مقاربتی (STDs) می باشند. انتقال بیماری هنگام زایمان و در دوران شیردهی نیز از مادر به نوزاد امکان پذیر است.
بیماری زایی
تیپ های زیادی از HPV ضایعات خوش خیم بوجود می آورند، که میتوان از آنها، زگیل های مختلف را نام برد، ولی انواع دیگری مانند تیپ های ۱۶ و ۱۸ نیز بدخیم هستند. بیشتر عفونت های HPV بعد از ۲ تا ۳ سال به طور کامل برطرف شده و قابل شناسایی نخواهند بود. در حالی که سرطان دهانه رحم به آرامی پیشرفت کرده و گاهی اوقات سال ها یا حتی دهه ها طول می کشد تا علائم آن بروز کند. عوامل مختلف و گوناگونی در ارتباط با بدخیم شدن عفونت ها دخیل هستند.
پیشگیری و کنترل
انجام آزمایش پاپ اسمیر (Papanicolaou [Pap] Smear) به همراه تست های آزمایشگاهی همچون تعیین ژنوتیپ و PCR کیفی برای تشخیص سرطان گردن رحم به طرز قابل توجهی مرگ های ناشی از این بیماری را کاهش داده است. واکسن های علیه HPV نیز راهی مقرون به صرفه برای کاهش میزان عفونت های ناشی از این ویروس است.
تشخیص آزمایشگاهی عفونت های HPV
روش های مختلفی برای تشخیص HPV وجود دارد که می توان از آنها موارد ذیل را نام برد:
- سیتولوژی: برای شناسایی و مشاهده ی سلول های کویلوسیتوتیک (Koilocytotic Cells)
- آنالیز DNA Probe ها: برای شناسایی و مشاهده ی نوکلئیک اسید ویروسی (روش تائید شده)
- واکنش زنجیره ای پلیمراز (PCR): برای شناسایی و مشاهده ی نوکلئیک اسید ویروسی (روش تائید شده)
- هیبریدیزاسیون ساترن بلات (Southern Blot Hybridization): برای شناسایی و مشاهده ی نوکلئیک اسید ویروسی
- آنتی ژن های ایمونوفلورسانس: برای شناسایی و مشاهده ی آنتی ژن های ساختمانی ویروس
- مشاهده با میکروسکوپ الکترونی: برای مشاهده ی خود ویروس
قابل ذکر است که کشت ویروسی کاربردی نداشته و نمی توان از آن برای تشخیص ویروس استفاده کرد.
در حال حاضر در بخش مولکولی آزمایشگاه تشخیص طبی و تخصصی پیوند، تست HPV Genotyping به منظور افتراق تیپ های پر خطر از کم خطر، تشخیص به موقع بیماری و اقدام سریع در راستای بهبودی فرد مراجعه کننده انجام می گردد.