طبقه بندی و خصوصیات کرم ها
vواژه کرم «ورم worm » به جانوران اشاره دارد که متعلق به سه شاخه ی زیر هستند:
v1- آنلیدا (کرمهای بندبند)
v2- کرمهای نخی (کرمهای گرد) یا نماتودا
v3- کرمهای پهن (کرمهای تخت) که شامل دو رده است:
v1- سستودا (کرمهای نواری)
v2- ترماتودا (کرمهای برگی شکل)
vنماتودها شامل گونه های بی شماری از کرمهای با زندگی آزاد و انگلی هستند.
v اشکال با زندگی آزاد در آب و خاک انتشار وسیعی دارند.
v گونه های انگلی در گیاهان، نرم تنان، آنلیدا، بندپایان و مهره داران زندگی می کنند.
vطول کرمهای انگل انسان از ۲ میلی متر (استرونژیلوئیدس استرکورالیس) تا بیش از یک متر (دراکونکولوس مدی نن سیس) متغییر است.
v دو جنس معمولا از یکدیگر جدا بوده و جنس نر که کوچکتر از ماده می باشد، به طور معمول انتهای خلفی خمیده ای دارد و در برخی گونه ها دارای اسپیکولهای جفتگیری و یک کیسه است.
vنماتودهای بالغ کرمهای استوانه ای کشیده ای هستند که دارای تقارن دو طرفی می باشند.
v انتهای قدامی کرم ممکن است مجهز به قلاب، دندان، خار و پاپیل هایی برای سایش،چسبیدن و پاسخ های حسی باشد.
vدیواره ی محافظ بدن مرکب از :
v(1) کوتیکول خارجی، هیالینی و بدون سلول
v (2) اپی تلیوم زیر کوتیکولی
v (3) یک لایه از سلول های عضلانی
v کوتیکول دارای مشخصه های سطحی متنوع، خار، برجستگی و یا پاپیل های حسی است.
vدو طناب طولی پشتی، شکمی و دو طناب جانبی سلول های عضلانی بدن را به چهار دسته تقسیم می کنند.
v این طناب ها اعصاب طولی و در اغلب موارد کانال های دفعی جانبی را در خود جای می دهند.
vمجرای گوارش لوله ی ساده ای است که از دهان تا مخرج امتداد داشته و در سطح شکمی و به فاصله ی کمی از انتهاب خلفی کرم به خارج راه می یابد.
vدر جنس ماده روده به داخل رکتوم کوچکی که با کوتیکول مفروش شده منتهی می شود.
v در جنس نر، روده به مجرای جنسی متصل شده و تشکیل کلواک مشترک را می دهد که در داخل مخرج باز می شود.
vنماتودها فاقد سیستم گردش خون هستند.
vمایع داخل حفره ی بدن حاوی هموگلوبین، گلوکز، پروتئین و ویتامین ها است و اعمال خون را به طور کامل انجام می دهد.
v سیستم اعصاب مرکب از یک حلقه با اتصال گانگلیونهای به هم پیوسته در اطراف مری است .
vاعضای تولید مثل نر در ۱/۳خلفی کرم و به صورت لوله ی منفرد خمیده و یا پیخ خورده ای است که به قسمتهای مختلف بیضه، مجرای وابران، سیمنال وزیکول و مجرای جهنده اسپرم تقسیم می شود.
v اسپرماتوزوئید آمیبی شکل از مجرای وابران عبور کرده و به سمینال وزیکول متسع می رسد و با عبور از مجرا ی جهنده ی اسپرم عضلانی به داخل کلواک می ریزد.
vاجزاء کمکی جفتگیری عبارتند از یک یا دو اسپیکول داخل غشایی و گاهی یک گوبرناکولوم .
v در بعضی گونه ها زواید بال مانند و یا یک کیسه ی جفتگیری به عنوان متصل کننده ی جنس نر به ماده عمل می کند.
vدستگاه تولیذ مثل ماده لوله منفرد و یا دو شاخه ای مرکب از تخمدان، اویدوکت ، کیسه ذخیره منی، رحم، پراننده تخم و واژن است.
v توده ی تخم از تخمدان به اویدوکت رفته و درآنجا بارور می شود.
vسیستم دفعی کرم مرکب از دو کانال جانبی است که در داخل طنابهای طولی جانبی قرار دارند.
v نزدیک به انتهای قدامی بدن، کانالهای جانبی به صورت پلی به هم متصل شده و مجرای انتهای آن به سوراخ شکمی در ناحیه مری ختم می شود.
vنماتودها فقط دارای عضلات طولی هستند و این عضلات حرکات مشخص سینوسی آنها را تامین می کنند.
vنماتودهای روده ای موقعیت خود را به کمک چسبیدن دهان به مخاط (انکیلوستوما)، با قائم نگه داشتم انتهای قدامی (تریکیوریس) و با باقی ماندن در چینهای مخاط و فشار بر روی آن (آسکاریس) حفظ می کنند.
vروشهای کسب غذا در نماتودها را می توان به اقسام زیر تقسیم کرد:
v (1) مکیدن و خوردن خون (انکیلوستوم)
v (2) خوردن بافتهای تخریب شده و خون توسط کرمهای فرو رفته در مخاط (تریکیوریس)
v (3) تغذیه از محتویات روده (آسکاریس)
v (4) خوردن مواد غذایی از مایعات بدن (فیلرها)
vروندهای متابولیک نماتودهای انگل اساسا بی هوازی است.
v بخش اصلی انرژی کرم ماده در تولید تعداد زیادی تخم مصرف می شود.
v نماتودهای روده ای مانع عمل شیره های گوارشی می شوند و کرمهای مهاجم بافتی در کار مایعات بدن اختلال ایجاد می کنند.
v محافظت در مقابل اعمال گوارشی، توسط کوتیکول و با تولید ضد آنزیمها صورت می گیرد.
vاغلب نماتودها تنها یک میزبان (میزبان قطعی) دارند
vانتقال به میزبان جدید مستلزم خوردن تخم رسیده عفونت زا یا لارو ویا ورود لارو از طریق پوست و یا غشای مخاطی است .
vبرخی از گونه ها یک میزبان واسطه دارند که در آن لارو یک مرحله از رشد را طی می کند.
v میزبان واسطه که معمولا از بندپایان است انگل خورده شده را از طریق مجرای روده وارد بافتهای خود می کند.
vدر تریشینلا اسپیرالیس میزبانان واسط و نهایی هر دو یکی هستند.
vتخم و لارو از طریق مدفوع ادرار، خلط، پوست، خون، لنف یا مایعات بافتی دفع می شوند.
v نماتودها در طی رشد مراحل لاروی خود، در داخل و یا خارج بدن میزبان، چندین پوست اندازی انجام می دهند.